Οδυσσέας Ελύτης – Βραβείο Νόμπελ 1979. Αποσπάσματα απο την ομιλία του.
“…..το μυστήριο δεν είναι μια σκηνοθεσία που επωφελείται απο τα παιχνίδια της σκιάς και του σκότους για να μας εντυπωσιάσει απλώς. Είναι αυτό που εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο και μέσα στο απόλυτο φως. Είναι τότε που προσλαμβάνει την αίγλη εκείνη που ελκύει και που την ονομάζουμε Ομορφιά. Την Ομορφιά που είναι μια οδός-η μόνη ίσως οδός-προς το άγνωστο μέρος του εαυτού μας, προς αυτό που μας υπερβαίνει. Επειδή αυτό είναι στο βάθος η ποίηση: η τέχνη να οδηγείσαι και να φτάνεις προς αυτό που σε υπερβαίνει..”
“….Μου εδόθηκε αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνο απο μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ’ όλ’αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επι δυόμισι χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ’ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και την υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου.”
“..Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως να αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος είκοσι πέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μη γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Να τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.”
Πηγή: ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ ΝΟΜΠΕΛ εκδόσεις Καστανιώτη
Γιώργος Σεφέρης-Βραβείο Νόμπελ 1963. Αποσπάσματα απο την ομιλία του.
“…..Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα και το φως του ήλιου.Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοση του είναι τεράστια και το πράγμα που την χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή,
Η ελληνική γλώσσα δεν επάψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται κάθετι ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα.
Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη για την ανθρωπιά, κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο πρέπει να τιμωρηθεί απο τις Ερινύες. Ο ίδιος νόμος και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: “Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα”, λέει ο Ηράκλειτος, “ει δε μή, Ερινύες μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν”…..
“…..Σ΄αυτόν τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο, όπου και να βρίκεται.
Όταν, στο δρόμο της Θήβας ο Οιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα κι αυτή του έθεσε το αινιγμά της, η απόκριση του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας.
Έχουμε πολλά τέρατα να καταστρέψουμε. Ας συλλογιστούμε την απόκριση του Οιδίποδα”.
Πηγή: ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ ΝΟΜΠΕΛ, εκδόσεις Καστανιώτη