Σύμφωνα με την πρώτη παγκόσμια μελέτη για την παράνομη διακίνηση μεταναστών, την οποία δημοσίευσε πρόσφατα το Γραφείο του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του εγκλήματος (UNODC), τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια μετανάστες διακινήθηκαν παράνομα κατά τη διάρκεια του 2016.
Η παράνομη διακίνηση μεταναστών συνέβη σε όλες τις περιοχές του κόσμου και δημιούργησε εισόδημα για τους λαθρέμπορους ύψους 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αντίστοιχο με αυτό που οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ή οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δαπάνησαν για την παγκόσμια ανθρωπιστική βοήθεια το 2016.
Η μελέτη περιγράφει 30 μεγάλες οδούς παράνομης διακίνησης παγκοσμίως και διαπιστώνει ότι η ζήτηση για υπηρεσίες λαθρεμπορίου είναι ιδιαίτερα υψηλή μεταξύ των προσφύγων οι οποίοι, λόγω έλλειψης άλλων μέσων, ενδέχεται να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν λαθρεμπόρους για να φτάσουν σε έναν ασφαλή προορισμό διαφεύγοντας από τις χώρες καταγωγής τους.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι πολλές ροές λαθρεμπορίου περιλαμβάνουν ασυνόδευτα παιδιά ή χωρισμένα από τις οικογένειες τους παιδιά, τα οποία ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε εξαπάτηση και κακοποίηση από λαθρεμπόρους και άλλους. Το 2016, σχεδόν 34.000 ασυνόδευτα παιδιά και παιδιά χωρισμένα από τις οικογένειες τους έφθασαν στην Ευρώπη (στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Βουλγαρία και την Ισπανία).
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, συμβαίνουν χιλιάδες θάνατοι εξαιτίας δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την παράνομη διακίνηση μεταναστών κάθε χρόνο. Πολλοί παράνομα διακινούμενοι μετανάστες πνίγονται, ενώ άλλοι πεθαίνουν από ατυχήματα ή ακραίες εδαφικές και καιρικές συνθήκες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Μεσόγειος φαίνεται να είναι η πιο θανατηφόρος διαδρομή, με περίπου το 50% του συνολικού αριθμού των θανάτων.
Συστηματικές δολοφονίες μεταναστών έχουν επίσης αναφερθεί κατά μήκος των περισσότερων οδών παράνομης διακίνησης. Ωστόσο, οι παράνομα διακινούμενοι μετανάστες είναι επίσης ευάλωτοι και σε άλλες μορφές εγκληματικότητας, όπως τη βία, τον βιασμό, την κλοπή, τις απαγωγές, τους εκβιασμούς και την εμπορία ανθρώπων.
Η μελέτη εξετάζει επίσης τη σύνθεση των διακινούμενων μεταναστών ως προς το φύλο και διαπιστώνει ότι αυτό συχνά επηρεάζεται από τις συνθήκες που οδηγούν στην κινητικότητα τους, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς είναι σχετικά νέοι άνδρες. Σε ορισμένες διαδρομές, ιδίως σε μέρη της Νοτιοανατολικής Ασίας, ωστόσο, οι γυναίκες αποτελούν μεγάλο μέρος των παράνομα διακινούμενων μεταναστών.
Το λαθρεμπόριο μπορεί να περιλαμβάνει πολύπλοκα συστήματα, όπως την οργάνωση ψεύτικων γάμων ή πλαστής απασχόλησης, παραχάραξη ταξιδιωτικών εγγράφων ή την διαφθορά ανώτερων υπαλλήλων. Για αυτό, πολλά δίκτυα λαθρεμπορίου εμπλέκονται στη συστηματική διαφθορά στα περισσότερα επίπεδα.
Η μελέτη εξετάζει επίσης τους δεσμούς μεταξύ λαθρεμπόρων και μεταναστών και διαπιστώνει ότι, ως γενικό πρότυπο, οι λαθρέμποροι μικρότερης κλίμακας συνδέονται είτε εθνοτικά με τα εδάφη όπου λειτουργούν είτε μοιράζονται εθνοτικούς ή γλωσσικούς δεσμούς με τους μετανάστες που διακινούν λαθραία. Επιπλέον, μερικοί από τους μετανάστες που διακινήθηκαν λαθραία επιτυχώς γίνονται και οι ίδιοι λαθρέμποροι.
Οι λαθρεμπόροι διαφημίζουν την επιχείρησή τους εκεί όπου οι μετανάστες είναι εύκολα προσβάσιμοι, σύμφωνα με τη μελέτη. Αυτό περιλαμβάνει τις γειτονιές που φιλοξενούν τις κοινότητες της διασποράς, τους καταυλισμούς των προσφύγων ή σε διάφορα διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα. Για να λάβουν μια απόφαση, οι μετανάστες στηρίζονται στη γνώμη των κοινοτήτων, των συγγενών και των φίλων τους και πιο πρόσφατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Global Study on Smuggling of Migrants 2018
Πηγή: unodc.org
Απόδοση / Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr