Εργασία και Μονογονεϊκές Οικογένειες

Ντούνης Ανδρέας

Ένας ορισμός για την εργασία που συμπλέει με τον λόγο περί κοινωνικής ενσωμάτωσης μπορεί να είναι ο εξής: 

«Η εργασία αποτελεί, για όλα τα ενεργώς οικονομικά μέλη της κοινωνίας, την απόλυτη έκφραση της αξιοπρέπειας, της ανεξαρτησίας, του αυτοσεβασμού και της αποφυγής πάσης μορφής διακρίσεων και υλικών, κοινωνικών ή και πνευματικών στερήσεων. Λειτουργεί ως εναργής παράγοντας του αυτοπροσδιορισμού και ετεροπροσδιορισμού της κοινωνικής στρωμάτωσης και αποτελεί τον βασικότερο προσδιοριστικό παράγοντα αποφυγής της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού». 

Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ενώ η εργασία αποτελεί κατά πολλούς την μέγιστη εκπλήρωση του κοινωνικού ρόλου [1], η αποφυγή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού εξαρτάται περισσότερο από την ένταση της απασχόλησης καθώς και την μορφή της[2] παρά αποκλειστικά από την ύπαρξή της ή όχι.

Η βιβλιογραφία και αρθρογραφία της μελέτης του φαινομένου των εργαζόμενων φτωχών (working- poor) φαίνεται να συμπορεύεται με αυτήν τη διαπίστωση. 

Ειδικότερα, οι μονογονεϊκές οικογένειες υπερεκπροσωπούνται στην κατηγορία των εργαζόμενων φτωχών οικογενειών εξαιτίας των ελλιπών υπηρεσιών δομών φύλαξης και δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, που παρατηρείται εντονότερα στην χώρα μας, που θα μπορούσαν να προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες για την ανεύρεση σταθερότερης και πλήρους απασχόλησης.

Η σχέση των επικεφαλής των μονογονεϊκών νοικοκυριών με την αγορά εργασίας επηρεάζεται εν γένει από μία σειρά παραγόντων όπως οι ευκαιρίες απασχόλησης που προσφέρει η αγορά εργασίας, η επάρκεια της κοινωνικής υποδομής, η διαθεσιμότητα θέσεων μερικής απασχόλησης, τα επαγγελματικά και κοινωνικά ωράρια, οι επιμέρους προνοιακές ρυθμίσεις και επιδόματα, ο βαθμός υποστήριξης από την διευρυμένη οικογένεια, το φορολογικό σύστημα κ.ο.κ.[3]. Επομένως, είναι λογικό να υπάρχουν διαφοροποιήσεις στον βαθμό απασχολησιμότητας των μόνων γονέων ανά χώρα.

Στις περιπτώσεις μη-στήριξης από τα εγγύτερα φιλικά και συγγενικά δίκτυα οι μονογονεϊκές οικογένειες βρίσκονται εν κινδύνω: η κατάσταση απασχόλησης τους τίθεται εν αμφιβόλω και η εισοδηματική τους κατάσταση θα εξαρτηθεί από την ποιότητα εργασίας και απασχόλησης – η οποία κάθε άλλο παρά διασφαλισμένη είναι.