ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ντούνης Ανδρέας

Στην Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου 109 κρατούμενοι σε πληθυσμό 100.000 ατόμων, σύμφωνα με μέτρηση του 2009. Ο συνολικός πληθυσμός στις φυλακές ανέρχεται στα 11.547 άτομα (μέτρηση την 1η Δεκεμβρίου 2009) επιδεικνύοντας έναν συνεχή ρυθμό αύξησης από το 1998 έως το 2007. Αναλυτικότερα [1] στις Αγροτικές φυλακές της χώρας κρατούνταν 728 άτομα, στα αναμορφωτήρια ανηλίκων 696 άτομα, στις «κλειστές φυλακές» ενηλίκων 3.812 άτομα, στα θεραπευτικά ιδρύματα 403 άτομα και στις Δικαστικές φυλακές (αναμένοντας να δικαστούν) 6.097 άτομα. 

Το αφόρητο και εκρηκτικό μίγμα του συνωστισμού (ο δείκτης κάλυψης χωρητικότητας έφτανε το 2008 στο 129,6%) και των ζητημάτων που ανακύπτουν στην διαχείριση του μεγάλου «μεταναστευτικού και προσφυγικού αριθμού» των φυλακών[2] (το 43,9% είναι μετανάστες και πρόσφυγες σύμφωνα με μέτρηση στις 30 Ιουλίου 2007), προκαλούν ενδογενείς πιέσεις στο ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα. Επίσης, σύμφωνα με τον Μαυρή, δεν υπάρχει επαρκές ποσοστό κάλυψης της «προσφοράς» εργασίας στις φυλακές και εντοπίζεται μία έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών που θα προετοιμάσουν τις υφ’όρους αποφυλακίσεις (σωφρονιστική υπηρεσία και υπηρεσία αναστολών). Τέλος, η έλλειψη και η στενότητα χρηματικών πόρων, επαρκούς και κατάλληλου προσωπικού και υλικοτεχνικής υποδομής, εμφανίζουν μία αναντιστοιχία μεταξύ θεωρητικής αναφοράς και πρακτικής εφαρμογής, αναφορικά με τον «εκσυγχρονισμένο» Ελληνικό Σωφρονιστικό Κώδικα.

[2] Τα ζητήματα αυτά στο Ελληνικό πλαίσιο τυποποιούνται στα εμπόδια επικοινωνίας, στην έλλειψη επαρκούς και κατάλληλου σωφρονιστικού προσωπικού, στην πιθανότητα υποβάθμισης της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ελληνικές φυλακές και στην εν δυνάμει εκμετάλλευση και μη-κατοχυρωση της ατομικής προστασίας των μεταναστών και των προσφύγων. Βλ. Matthews Roger, Francis Peter: «Prisons 2000», Mac Millan Press, London, 1996.