Κοινωνική Οικονομία

«Η κοινωνική οικονομία περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από επιχειρήσεις και οργανισμούς κυρίως συνεταιρισμούς, κοινωνίες αλληλοβοήθειας και σωματεία (ενώσεις), η ίδρυση και λειτουργία των οποίων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές:

Σκοπό έχουν κυρίως την παροχή υπηρεσιών προς τα μέλη τους ή την κοινωνία, παρά την επιδίωξη κέρδους.

Έχουν ανεξάρτητη διοίκηση.

Εφαρμόζουν δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και την εργασία έναντι του κεφαλαίου κατά τη διανομή του εισοδήματος».

Defourny (2001)

Η Κοινωνική Οικονομία ορίζεται ως ο χώρος της οικονομίας που βρίσκεται ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα της οικονομίας και στον οποίο διεξάγονται οικονομικές δραστηριότητες με κοινωνικούς σκοπούς και στόχους.

Η κοινωνική οικονομία αποτελείται από οικονομικές δραστηριότητες επιχειρήσεων, φορέων και οργανισμών των οποίων η ηθική, ο τρόπος λειτουργίας και οι στόχοι συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία:

• δραστηριοποίηση με στόχο την εξυπηρέτηση των μελών τους ή το συλλογικό όφελος
• διαχειριστική αυτονομία
• δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων
• ανάπτυξη με προτεραιότητα τις ανάγκες των ανθρώπων και της απασχόλησης

Με βάση τις προηγούμενες αναφορές προκύπτουν οι εξής σημαντικές παρατηρήσεις:

• τα κέρδη από την οικονομική δραστηριότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων αξιοποιούνται για τη βελτίωση της εν λόγω δραστηριότητας και δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση το βασικό κίνητρο της επιχειρηματικής δραστηριότητας
• οι φορείς – οργανώσεις και επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας υπερτερούν σημαντικά των δημοσίων φορέων και υπηρεσιών σε θέματα ευελιξίας και διαχειριστικής λειτουργίας
• η αναφορά στις δημοκρατικές διαδικασίες στο πλαίσιο των οργάνων και μηχανισμών λήψης αποφάσεων παραπέμπει στην αρχή του «ένα άτομο – μια ψήφος». Η συμμετοχή στις αποφάσεις της κοινωνικής επιχείρησης δεν προϋποθέτει την κατοχή τίτλων ιδιοκτησίας
• ιδιαίτερη προσοχή αποδίδεται στους ανθρώπους και στην ποιότητα / σταθερότητα των θέσεων εργασίας.

Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε στις 6/7/2011 το νομοσχέδιο που εισηγήθηκε ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Γιώργος Κουτρουμάνης για την Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα.

Με τη νομοθετική αυτή πρωτοβουλία και την ψήφιση των σχετικών ρυθμίσεων που προτείνονται, δημιουργείται το πλαίσιο για τη λειτουργία των επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας, θεσπίζεται ένας νέος τύπος επιχείρησης, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοι.Σ.Π.Ε.) καθώς και αναγνωρίζονται και καταγράφονται οι φορείς που δραστηριοποιούνται ήδη στην Κοινωνική Οικονομία.

Πρόκειται για επιχειρήσεις ειδικής νέας μορφής που δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα πέραν της αμοιβής για τα μελή που προσφέρουν εργασία. Βασικό χαρακτηριστικό αυτών των επιχειρήσεων είναι η παροχή υπηρεσιών που αφορούν στο κοινωνικό σύνολο (περιβάλλον, πολιτισμός, παραδοσιακά προϊόντα, τοπική ανάπτυξη, φροντίδα ηλικιωμένων ή ατόμων με αναπηρία κλπ).