Η κοινωνία μας δημιουργεί-οργανώνει και οργανώνεται από κοινωνικές διαφοροποιήσεις.
Όμως, οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις δεν οδηγούν κατ’ ανάγκην στην ύπαρξη κοινωνικών ανισοτήτων. Η προσέγγιση της έννοιας της κοινωνικής ανισότητας θα πρέπει, λοιπόν, να τεθεί στους εξής τρείς άξονες:
α) στον άξονα της διαφοροποίησης
β) στον άξονα της κατάταξης
γ) στον άξονα της αξιολόγησης
α) Η διαφοροποίηση σημαίνει ότι δύο άτομα δεν μπορούν ποτέ να συμπίπτουν απόλυτα ως προς τα προσωπικά και βιολογικά τους χαρακτηριστικά, τις ατομικές εκφάνσεις, την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητά τους. Η διαφοροποίηση δεν συνιστά από μόνη της ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξη κοινωνικής ανισότητας, δημιουργεί όμως έναν φαύλο κύκλο αξιολογικών κρίσεων ετερότητας (‘ο άλλος’) και σύγκρισης (‘ανώτερος’ – ‘κατώτερος’) ο οποίος λειτουργεί ως κέντρο του πυρήνα της οργάνωσης του συστήματος κοινωνικών ανισοτήτων.
β) Η κατάταξη αναφέρεται ευθέως στην σύγκριση των ατόμων βάσει της κλίμακας διαφοροποίησης τους. Η κατάταξη λειτουργεί και επηρεάζεται από την ιδεολογική πρόσληψη και θέση για τους κοινωνικούς σχηματισμούς: εάν αποδεχθούμε ότι οι κοινωνικές ανισότητες είναι αναπόφευκτες (και για ορισμένους αναγκαίες) τότε η κατάταξη θα δημιουργήσει επίπεδα κοινωνικής, οικονομικής, εκπαιδευτικής, πολιτισμικής κ.ο.κ. ανωτερότητας και κατωτερότητας.
γ) Η αξιολογική κρίση της διαφοροποίησης βάσει της οποίας κατατάσσονται τα άτομα υποδηλώνει την έννοια της ανισότητας. Σύμφωνα με τον Μοσχονά, η αξιολόγηση είναι εκείνη που θα προσδώσει περιεχόμενο νοήματος κοινωνικής ανισότητας στις έννοιες της διαφοροποίησης και της κατάταξης.
Βιβλιογραφική παραπομπή
Μοσχονάς Ανδρέας, Τάξεις και Στρώματα στις Σύγχρονες Κοινωνίες, Τόμος πρώτος, Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις, Εκδόσεις Οδυσσέας, Μάρτιος 1998, σελ. 12-13.
socialpolicy.gr
