Η έμφυλη βία και οι επιπτώσεις της στην υγεία των γυναικών

Απόδοση: Ντούνης Ανδρέας

Ο όρος έμφυλη βία (gender-based violence) χρησιμοποιείται για να καταδείξει ότι πολλά περιστατικά βίας κατά των γυναικών έχουν ως επίκεντρο τις ανισότητες κατά φύλο που προκαλούν την διαιώνιση της χαμηλότερης νομικής, κοινωνικής και οικονομικής θέσης των γυναικών στο κοινωνικό σύνολο.  Στο παγκόσμιο επίπεδο, οι πλέον κοινές μορφές βίας κατά των γυναικών είναι:

• Βία από τον ερωτικό σύντροφο (intimate partner violence) [1] καθώς και έτερες μορφές οικογενειακής βίας
• σεξουαλική βία
• ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (female genital mutilation)
• γυναικοκτονία, εγκλήματα τιμής και συζυγικά εκλήματα
• διακίνηση και δουλεμπορία γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της εξώθησης στην πορνεία και την οικονομική εκμετάλλευση γυναικών και κοριτσιών, και τέλος
• βία κατά γυναικών σε περιβάλλοντα ανθρωπιστικής κρίσης και πολεμικών συγκρούσεων.

Πώς επιδρά ή βία στην υγεία των γυναικών;

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί αίτιο τόσο θανάτων όσο και σοβαρών συνεπειών για την υγεία τους (non-fatal health consequences). Οι αιτίες θνησιμότητας περιλαμβάνουν την ανθρωποκτονία, την αυτοκτονία, την μητρική θνησιμότητα καθώς και τους θανάτους που σχετίζονται με το AIDS. Οι συνέπειες για την υγεία των γυναικών που σχετίζονται με την έμφυλη βία είναι οι κάτωθι:

– τραυματισμοί και αναπηρία

-ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και μη-ασφαλής μέθοδος έκτρωσης

– επιπλοκές κύησης και επιπλοκές κατά την γέννηση του μωρού, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλού σωματικού βάρους του μωρού κατά την γέννηση του.

– σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του ιού HIV

– κατάθλιψη και άγχος

– διαταραχές πρόσληψης τροφής και διαταραχές ύπνου

– επικίνδυνη χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών

– χαμηλή αυτοεκτίμηση

– διαταραχή μετατραυματικού στρες

– αυτοτραυματισμοί

– γαστρεντερικές διαταραχές

– σύνδρομα χρόνιου πόνου

Η ΕΜΦΥΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Τα πρότυπα βίας κατά των γυναικών είναι διαφορετικά από τα πρότυπα βίας κατά των ανδρών Παγκοσμίως, οι άνδρες είναι πιο πιθανόν να χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας ένοπλης σύγκρουσης, διαπροσωπικής βίας από αγνώστους και αυτοκτονία, ενώ αντιθέτως οι γυναίκες συγκεντρώνουν μεγαλύτερη πιθανότητα να χάσουν τη ζωή τους από οικείο τους πρόσωπο, όπως ο σύζυγος ή ο ερωτικός σύντροφος ή μέλος του οικογενειακού περιβάλλοντος. Έτσι, οι γυναίκες συχνά σχετίζονται συναισθηματικά και εξαρτώνται οικονομικά από τους θύτες τους.. Οι επικρατούσες στάσεις σε πολλές κοινωνίες λειτουργούν ως μέσο δικαιολόγησης, ανοχής ή ακόμη και αποδοχής της βίας κατά των γυναικών, κατηγορώντας συχνά τις γυναίκες για την βία την οποία βιώνουν *(ενοχοποίηση του θύματος) Οι συγκεκριμένες στάσεις και συμπεριφορές πηγάζουν κυρίως από παραδοσιακές αντιλήψεις που εκλαμβάνουν τις γυναίκες ως υποδεέστερες και κατώτερες των ανδρών ή παρέχουν το δικαίωμα για την χρήση βίας με στόχο τον έλεγχο των γυναικών Πολλές χώρες διαθέτουν νομικά συστήματα που η δομή τους τείνει να ελαχιστοποιεί ή να αγνοεί τις πράξεις βίας κατά των γυναικών.

Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – information sheets σελ.2-3, Understanding and Addressing Violence Against Women.

---