Με το σκεπτικό ότι η συμμετοχή στη γνώση και τον πολιτισμό είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου και όχι προνόμιο ολίγων, η Ελληνική Εταιρεία Καλλιτεχνικών Προγραμμάτων ατόμων με ειδικές ανάγκες (Very Special Arts Hellas) ξεκίνησε το 1999 τη διοργάνωση επισκέψεων σε γνωστά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε άτομα διαφόρων αναπηριών και υλοποιείται σε δύο κύκλους, των 18-20 ξεναγήσεων, κατ΄ έτος (Άνοιξη και Φθινόπωρο).
Στην αρχή κάθε περιόδου κοινοποιείται σε φορείς ατόμων με αναπηρία το πρόγραμμα των ξεναγήσεων με σύντομη περιγραφή του κάθε μουσείου και τις παρεχόμενες διευκολύνσεις και ρυθμίζεται η συμμετοχή. Η επιλογή των μουσείων γίνεται από ειδικούς, έμπειρους συνεργάτες της VSA HELLAS, κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται η ποικιλία του γνωστικού αντικειμένου (μουσεία, αρχαιολογικά, ιστορικά, φυσικής ιστορίας, γεωλογίας, λαογραφικά κ.λπ.) και η μεγαλύτερη δυνατή προσβασιμότητα. Οι ξεναγήσεις πραγματοποιούνται είτε από στελέχη των ίδιων των μουσείων είτε από ειδικούς μουσειοπαιδαγωγούς συνεργάτες της VSA HELLAS. Τις περισσότερες φορές οι συμμετέχοντες εφοδιάζονται και με σχετικό ενημερωτικό ή άλλο αναμνηστικού τύπου υλικό που παρέχεται από τα μουσεία ή τη VSA HELLAS.
Οι ξεναγούμενες ομάδες συνοδεύονται πάντοτε από ένα ή δύο στελέχη της VSA HELLAS καθ΄ όλη τη διάρκεια της επίσκεψης, για να διασφαλίζεται η ομαλή υποδοχή και διεξαγωγή της ξενάγησης. Κάθε χρόνο ξεναγούνται περί τα 500 άτομα κάθε ηλικίας και τύπου αναπηρίας.
ΜΟΥΣΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ
- Ακρόπολη
- Νέο Μουσείο Ακρόπολης
- Κεραμεικός και Μουσείο
- Αρχαία Αγορά και Μουσείο
- Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
- Νομισματικό Μουσείο
- Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά
- Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο
- Εθνική Πινακοθήκη
- Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης
- Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Παλαιά Βουλή)
- Μουσείο Μπενάκη
- Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
- Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (Γουλανδρή)
- Κέντρο Γαία
- Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
- Εθνικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης
- Μουσείο Νεότερης Κεραμεικής
- Μουσείο Φρυσίρα
- Πινακοθήκη της Βουλής των Ελλήνων
- Μουσείο Κοσμήματος «Ιλία Λαλαούνη»
- Μουσείο Ορυκτολογίας
- Μουσείο Λαϊκών Οργάνων
ΦΟΡΕΙΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ
- ΙΠΑΠ Θεοτόκος
- Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Αττικής
- Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Παίδων Αθηνών
- Σικιαρίδειο Ίδρυμα
- Σωματείο Γονέων-Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες «Ερμής»
- Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής
- ΕΛΕΠΑΠ
- Ελληνικό Κέντρο Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής
- Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης «Το Εργαστήρι»
- Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
- Δημοτικο, Γυμνάσιο και Λύκειο Κωφών και Βαρυκόων Αγ. Παρασκευής
- Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Κωφών Αργυρούπολης
- Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Αθήνας
- Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Πειραιά
- Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Αιγάλεω
- Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Περιστερίου
- Ειδικό Ενιαίο Λύκειο Ηλιούπολης
- Ειδικό Γυμνάσιο και Λύκειο Ιλίου
- Ειδικό Ενιαίο Λύκειο Αθηνών
- Κοινοτικό Σπίτι «η Θέτις»
- Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών
- Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα»
- Καλός Σαμαρείτης
- Δήμος Ζωγράφου Κ.Δ.Η. Ατόμων με Αναπηρία
- Εταιρεία Σκλήρυνσης κατά Πλάκας
- Ε.Ε.Ε.Κ. Ηρακλείου Αττικής
- Ε.Ε.Ε.Κ. Καλλιθέας, καθώς και άλλα κέντρα αναπήρων ατόμων στην Αττική
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΞΕΝΑΓΗΣΕΩΝ
Για κάθε κύκλο ξεναγήσεων ακολουθείται η εξής διαδικασία:
- Συνεργασία με τα Μουσεία .
Παρουσιάση του προγράμματος ξεναγήσεων της VERY SPECIAL ARTS HELLAS με προσωπική επαφή σε κάθε μουσείο ξεχωριστά.
Συνεννόηση και κλείσιμο ημερομηνιών για μία ή περισσότερες ομαδικές επισκέψεις στο χώρο. - Ενημέρωση των φορέων ατόμων με ειδικές ανάγκες
Αποστολή ενημερωτικής επιστολής και του προγράμματος επισκέψεων σε όλα τα Ειδικά Σχολεία, Ειδικά Κέντρα και Σωματεία του λεκανοπεδίου Αττικής μαζί με έντυπο αίτησης συμμετοχής και τις δυνατότητες προσπελασιμότητας του κάθε μουσείου.
Ανταπόκριση των φορέων :
Οι φορείς που ενδιαφέρονται στέλνουν συμπληρωμένες αιτήσεις με τις προτιμήσεις τους στα μουσεία και περιγραφή της ιδιαιτερότητας της ομάδας τους. - Κατάρτιση του τελικού προγράμματος ξεναγήσεων
Επιλογή των φορέων με βάση τις προτιμήσεις τους αλλά και τη διαθεσιμότητα των μουσείων και με προσπάθεια να ικανοποιηθεί τουλάχιστον ένα αίτημα κάθε φορέα. - Ενημέρωση των Μουσείων και των Φορέων για τελική διαμόρφωση του προγράμματος
Επαφή με τους υπευθύνους των μουσείων για τις ομάδες επισκεπτών. Ενημέρωση για τις ιδιαιτερότητες της κάθε ομάδας. Κλείσιμο ξεναγού. Εξασφάλιση ομαλής εισόδου στο χώρο (καλή λειτουργία αναβατορίων, ειδική είσοδος κλπ).
Επαφή με τους υπευθύνους των ομάδων επισκεπτών. Καθορισμός λεπτομερειών. Παράδοση εκπαιδευτικού υλικού (όταν παρέχεται από το Μουσείο). Εξεύρεση διερμηνέα νοηματικής για ομάδες κωφών και βαρηκόων ατόμων.
Κατά την επίσκεψη στον πολιτιστικό χώρο :
-
Συνεχής παρουσία ενός ή δύο στελεχών της VERY SPECIAL ARTS HELLAS καθόλη τη διάρκεια της επίσκεψης, για να διασφαλισθεί η ομαλή υποδοχή και διεξαγωγή της ξενάγησης.
-
Αγορά εισιτηρίων και αμοιβή ξεναγού (σε ορισμένα μουσεία) και αμοιβή διερμηνέα νοηματικής γλώσσας (όπου αυτή απαιτείται).
Όπως αποδεικνύεται από την εξέλιξή του, το πρόγραμμα Ξεναγήσεων της VERY SPECIAL ARTS HELLAS έγινε δεκτό πολύ θετικά τόσο από τους φορείς όσο και από τα Μουσεία. Η θετική αυτή ανταπόκριση οφείλεται στους εξής λόγους:
Για τους φορείς:
- Εξασφαλισμένη προτεραιότητα στο κλείσιμο των ημερομηνιών επισκέψεων
- Κάλυψη όλων των εξόδων εκτός από τα μεταφορικά
- Εξασφάλιση ομαλής έκβασης των ξεναγήσεων
Για τα Μουσεία:
- Συνεργασία με ένα σταθερό και έμπειρο φορέα.
- Εξασφάλιση ενός υπεύθυνου συνδέσμου με τις ομάδες επισκεπτών, ο οποίος αναλαμβάνει να καλύψει όλα τα πρακτικά θέματα.
Τα βασικά όμως οφέλη είναι αμφίδρομα. Από τη μία πλευρά είναι ότι οι μεν άνθρωποι με αναπηρία έχουν μία ώθηση να ενδιαφερθούν για τα Μουσεία να εκπαιδευτούν και εμπλουτιστούν μέσα από τις επισκέψεις και να αρχίσουν να συμμετέχουν ενεργά στη πολιτιστική ζωή και από την άλλη πλευρά τα Μουσεία αρχίζουν μόλις να αποκτούν την εμπειρία των επισκεπτών που διαφέρουν, να γνωρίζουν ποιοι είναι οι άνθρωποι με αναπηρία και να αντιλαμβάνονται ότι κάποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν ώστε να μπορούν να τους υποδέχονται με αξιοπρέπεια και σεβασμό και να το θεωρούν δική τους υποχρέωση χωρίς να έχουν ανάγκη από τη μεσολάβηση φορέων σαν το δικό μας.
