Η μαθήτρια από το Πακιστάν Malala Yousafzai, ο Έλληνας δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης, ο Σύριος ακτιβιστής του διαδικτύου Bassel Khartabil και η Νοτιοαφρικανή φωτογράφος Zanele Muholi, τιμήθηκαν με τα βραβεία “Expression Awards” (Ελευθερία της Έκφρασης) του Οργανισμού Index On Censorship.
To Index είναι ένα διεθνές αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό ίδρυμα, με έδρα το Λονδίνο, που πάνω απο 40 χρόνια υποστηρίζει το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης ως βασικό θεμέλιο των ελεύθερων κοινωνιών.
Μέσα από τις καμπάνιες του, ο οργανισμός Index υποστηρίζει την ελευθερία της έκφρασης και δίνει φωνή σε δημοσιογράφους, συγγραφείς, καλλιτέχνες και ακτιβιστές που έχουν αποτραπεί από το να μιλούν ελεύθερα. Με συνεισφορές από τους καλύτερους συγγραφείς του κόσμου, το περιοδικό και η ιστοσελίδα του Index είναι ένα φόρουμ που αναφέρει, αναλύει και συζητά τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν την ελευθερία του λόγου. Μέσα από τα διεθνή προγράμματα του οργανισμού προωθούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και παρέχεται πρακτική υποστήριξη σε κυβερνήσεις, μέσα μαζικής ενημέρωσης και οργανώσεις που σχετίζονται με την τέχνη.
Οι νικητές των Βραβείων
Βραβείο Doughty Street Advocacy: Malala Yousafzai
Τον Οκτώβριο του 2012, η μαθήτρια Malala Yousafzai πυροβολήθηκε στο κεφάλι και στο στήθος απο Ταλιμπάν, για την αταβιστική της δράση. Ο πατέρας της, Ziauddin Yousafzai, παρέλαβε το βραβείο για την κόρη του και δήλωσε: ‘Θέλω να δώσω ένα μήνυμα στον κόσμο. Δεν έκανα τίποτα το ιδιαίτερο. Ως πατέρας, έκανα ένα πράγμα, έδωσα στην κόρη μου το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης. Όλοι οι γονείς ας δώσουν αυτό το δικαίωμα στα παιδιά τους. Η ελευθερία της έκφρασης είναι το πιο σημαντικό ανθρώπινο δικαίωμα. Η λύση οποιασδήποτε διαφιλονικίας είναι να λέμε το σωστό, να εκφράζουμε την αλήθεια.”
Βραβείο Δημοσιογραφίας υπό την χορηγία της εφημερίδας Guardian: Κώστας Βαξεβάνης
Ο Έλληνας ερευνητής-δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης, συνελήφθη τον Οκτώβριο του 2012, μερικές μέρες μετά την δημοσίευση της “Λίστας Λαγκάρντ” στο εβδομαδιαίο περιοδικό του Hot Doc, που περιελάμβανε ονόματα Ελλήνων με μεγάλες χρηματικές καταθέσεις σε Ελβετικές τράπεζες. Το Νοέμβριο του 2012, κρίθηκε αθώος για την καταπάτηση των νόμων περί ιδιωτικής ζωής αλλά η εισαγγελία Αθηνών ζήτησε την επανεκδίκαση της υπόθεσης. Κατά την απονομή του βραβείου ο δημοσιογράφος δήλωσε: ‘Η δημοσιογραφία έχει είτε “χρηστεί” με μαγικές δυνάμεις είτε έχει κατηγορηθεί για τα πάντα. Και οι δύο θέσεις είναι λανθασμένες. Η δημοσιογραφία είναι ο δρόμος, μοναχικός τις περισσότερες φορές, της αλήθειας.’
Βραβείο Ψηφιακής Ελευθερίας υπό τη χορηγία της Google: Bassel Khartabil
O μηχανικός λογισμικού της Συρίας Bassel Khartabil, γεννημένος στην Παλαιστίνη, είναι υπέρμαχος της ελευθερίας του διαδικτύου και μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, ο οποίος ειδικεύεται στην ανάπτυξη λογισμικού ανοιχτού κώδικα. Ο Khartabil ήταν κρατούμενος σε φυλακή της Συρίας για πάνω από ένα χρόνο. Αποδεχόμενος το βραβείο για λογαριασμό του, ο φίλος του Dana Trometer είπε: ‘Ο Bassel είναι ενήμερος για αυτό το βραβείο και θα ήθελε να ευχαριστήσει τους κριτές και το κοινό που του έκαναν την τιμή να του απονέμουν αυτό το βραβείο. Θα ήθελε επίσης να αποτίσει φόρο τιμής σε όλα τα θύματα που αγωνίζονται για την ελευθερία του λόγου και ειδικότερα στη νεολαία που αρνείται τη βία και της αξίζει δικαιωματικά αυτό το βραβείο.’
Βραβείο Τέχνης Index: Zanele Muholi
H Νοτιοαφρικανή φωτογράφος και ακτιβίστρια της LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender community) Zanele Muholi, αντιμάχεται μέσα από τη δουλειά της τις παραδοσιακές αντιλήψεις που επικρατούν για το σώμα των μαύρων γυναικών και ειδικότερα των Λεσβιών. Αντιμετώπισε σημαντική εναντίωση στη Νότια Αφρική, όπου οι λεσβίες γυναίκες έχουν γίνει στόχος φρικτών εγκλημάτων μίσους, αναφέροντας φόνους και βιασμούς προς “συμμόρφωση”. Αφιερώνοντας το βραβείο σε δυο φίλες που έπεσαν θύματα τέτοιων εγκλημάτων μίσους και αργότερα υπέκυψαν σε επιπλοκές του ιού HIV, η Muholi είπε: ‘Σε όλους τους ακτιβιστές, ακτιβιστές των φύλων, οπτικούς ακτιβιστές, καλλιτέχνες; συγγραφείς, ποιητές, ηθοποιούς, ακτιβιστές της τέχνης, οργανικούς διανοούμενους, που χρησιμοποιούν όλες της μορφές τέχνης για να εκφραστούν στη Νότιο Αφρική. Ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει μέχρι να δώσουμε ένα τέλος στους “βιασμούς συμμόρφωσης” και στους βίαιους σκοτωμούς.”
