O Mπουχάριν, μελέτησε εκ νέου την έννοια του χρηματιστικού κεφαλαίου που δημιούργησε ο Χίλφερντινγκ: “Χρηματιστικό κεφάλαιο σημαίνει ένωση του κεφαλαίου. Οι άλλοτε ξεχωριστοί τομείς του βιομηχανικού, εμπορικού και τραπεζικού κεφαλαίου, είναι, πλέον, κάτω από τον έλεγχο του μεγάλου χρηματιστικού κεφαλαίου με το οποίο συνδέονται στενά οι μεγιστάνες της βιομηχανίας και των τραπεζών” (1)
“Έτσι, στο χρηματιστικό κεφάλαιο σβήνει ο ειδικός χαρακτήρας του κεφαλαίου. Αυτό το τελευταίο εμφανίζεται ως ενωμένη δύναμη που απορρέει άμεσα από την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, του φυσικού πλούτου και όλης της εργασίας του παρελθόντος συσσωρευμένης, και η διάθεση της ζωντανής εργασίας σαν να απορρέει από τα μέσα ιδιοκτησία. Ταυτόχρονα, η ιδιοκτησία, συγκεντρωμένη και συσσωρευμένη στα χέρια μερικών μεγάλων εταιριών του κεφαλαίου, εμφανίζεται άμεσα αντίθετη με τη μεγάλη μάζα των μη-καπιταλιστών” (2)
Αναπόσπαστα (παράλληλα με την ανάπτυξη του χρηματιστικού κεφαλαίου) αναπτύσσεται ο ιμπεριαλισμός:
” Η πολιτική του χρηματιστικού κεφαλαίου επιδιώκει ένα τριπλό σκοπό: πρώτον, τη δημιουργία μιας όσο το δυνατόν απέραντης οικονομικής επιφάνειας, δεύτερον, την υπεράσπιση της εν λόγω επιφάνειας εδάφους έναντια στον ξένο ανταγωνισμό με τελωνιακά σύνορα και στη συνέχεια – τρίτον – τη μεταμόρφωση του σε πεδίο εκμετάλλευσης για τα μονοπώλια της χώρας” (3)
Είναι μία διαδικασία την οποία ο Μπουχάριν θα συνοψίσει ως την “πολιτική του χρηματιστικού κεφαλαίου που είναι -ο- ιμπεριαλισμός”
______________________
(1) R. Hilferding: Des Finanzkapital, Βιέννη, 1910.
(2) Όπως παραπάνω.
(3) Όπως παραπάνω.
