Η στέγαση είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα όπως αναφέρεται και στην Οικουμενική Διακήρυξης περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το άρθρο 25 που αφορά το δικαίωμα σε ένα επαρκές βιοτικό επίπεδο, είναι σαφές επί του θέματος:
“Καθένας έχει το δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει την υγεία και την ευημερία του εαυτού του και της οικογένειάς του, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, της ένδυσης, της στέγασης και ιατρικής περίθαλψης και τις απαραίτητες κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς και το δικαίωμα στην ασφάλεια σε περίπτωση ανεργίας, ασθένειας, αναπηρίας, χηρείας, γήρατος ή άλλες περιπτώσεις που στερείται τα μέσα της συντήρησής λόγω περιστάσεων πέρα από τον έλεγχό του”.
Το παραπάνω άρθρο τονίζει τη στέγαση όχι μόνο ως αναπόσπαστο μέρος ενός «επαρκούς» βιοτικού επιπέδου, αλλά επίσης την ανάγκη για την ασφάλεια που πρέπει να παρέχεται σε εκείνους που βιώνουν δύσκολες στιγμές. Το βρετανικό σύστημα κοινωνικών παροχών περιγράφεται μερικές φορές ως ένα «δίχτυ ασφαλείας», με σκοπό να εκπληρώνει αυτό το ρόλο. Στην περίπτωση όμως της στέγασης, αποτελεί κάθε άλλο παρά αυτό. Στην βρετανική κοινωνία οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες – άτομα με αναπηρία, άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειες – λαμβάνουν πλέον ελάχιστη βοήθεια από ότι έχει απομείνει από ένα διαλυμένο κράτος πρόνοιας.
Αυτό συμβαίνει φυσικά, εξαιτίας ενός καταστροφικού νόμου: τον φόρο του υπνοδωμάτιου (the bedroom tax). Με τη μείωση του στεγαστικού επιδόματος που καταβάλλεται σε όσους έχουν «πάρα πολλά» υπνοδωμάτια, το κράτος αρνείται μέρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πιέζοντας οικονομικά τους ευάλωτους. Πάνω από το ένα τρίτο των εργαζόμενων και δικαιούχων των παροχών του στεγαστικού επιδόματος επλήγησαν: περίπου 660.000 άτομα. Ενώ μια ετήσια μείωση της τάξης των £ 800 (1.300 $) που είναι διαχειρίσιμη για τις οικογένειες όπου όλοι οι ενήλικες εργάζονται, είναι καταστροφική για τις πλέον ευάλωτες οικογένειες.
Τα άτομα με αναπηρία πλήττονται περισσότερο, με τον φόρο του υπνοδωματίου να μην επιτρέπει την προσαρμογή και τον επιπλέον χώρο που χρειάζονται για να ζήσουν άνετα. Οι οικογένειες με πάνω από ένα παιδί, εξαιρούνται επίσης το στεγαστικό επίδομα, παιδιά κάτω των 10 ετών αναμένεται να μοιραστούν ένα δωμάτιο, ανεξάρτητα από το φύλο, και εκείνα κάτω από την ηλικία των 16 ετών, του ιδίου φύλου θα πρέπει να μοιράζονται επίσης ένα δωμάτιο.
Ο Γραμματέας του Κυβερνητικού Τμήματος Παιδείας Michael Gove, επέκρινε κατά λάθος αυτή την πτυχής της φορολογίας, όταν είπε στις αρχές Σεπτεμβρίου ότι: “Υπάρχουν παιδιά, φτωχά παιδιά, που δεν έχουν δωμάτια δικά τους για να μελετήσουν, για να επιτύχουν το πλήρες δυναμικό τους”. Έχει δίκιο, φυσικά. O φόρος Bedroom Tax έχει οδηγήσει περισσότερα παιδιά σε μειονεκτική θέση κατά αυτόν τον τρόπο.
Εκτός από αυτές τις δύο ομάδες, υπάρχει ένα ευρύτερο ζήτημα: ο καθένας που λαμβάνει τα επιδόματα στέγασης είναι, εξ ορισμού, κατά κάποιο τρόπο, μεταξύ των ευάλωτων και μειονεκτούντων κοινωνικών ομάδων, ειδάλλως δεν θα χρειαζόταν την κρατική ενίσχυση. Ενώ ορισμένες ομάδες μπορεί να εξαιρεθούν από την συγκεκριμένη παροχή ως αυτές που πλήττονται περισσότερο, η αλήθεια είναι ότι σε όλους αυτούς που έχουν χάσει τα οφέλη αυτά, έχει παραβιαστεί το δικαίωμα τους σε επαρκή στέγαση.
Ο φόρος του υπνοδωματίου αποτελεί μια τέτοια παράβαση, γεγονός που οδήγησε τον ΟΗΕ να στείλει Ειδική Εισηγήτρια (την Raquel Rolnik) στη Βρετανία για να ερευνήσει τη νομοθεσία σε σχέση με το άρθρο 25 των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ενώ η πλήρης έκθεση του ΟΗΕ δεν αναμένεται μέχρι την επόμενη άνοιξη, η δήλωση που έκανε στο τέλος της επίσκεψής της ήταν καταδικαστική. Τόσο καταδικαστική που η κυβέρνηση έπρεπε να καταφύγει σε μια ξενοφοβική, οριακά σεξιστική αντίδραση, διατυπωμένη από τον πρώην υπουργό Στέγασης Shapps Grant, σε μια προσπάθεια δυσφήμησης της.
Το πρόβλημα όμως στη Βρετανία δεν τελειώνει με το bedroom tax. Η στέγαση είναι ένα πολύ περίπλοκο πεδίο για μια ενιαία πολιτική, όμως τόσο άδικο ώστε να είναι η πηγή όλων των προβλημάτων. Υπάρχει ένα ευρύτερο θέμα με τη στέγαση στη Βρετανία, μια κληρονομιά ίσως από την πώληση των σπιτιών του Συμβουλίου υπό την κυβέρνηση Θάτσερ. Ο Νόμος του περασμένου έτους για την ποινικοποίηση των καταλήψεων, έχει επίσης διαδραματίσει ένα ρόλο, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολο για τους ανθρώπους που κινδυνεύουν να μείνουν άστεγοι να βρουν οποιαδήποτε είδους στέγη.
