Tα παιδιά-μετανάστες χωρίς έγγραφα (sans-papiers) αντιμετωπίζουν αυτομάτως τρεις δυσκολίες: είναι κάτω από την ηλικία των 16 ετών, είναι μετανάστες σε μια άγνωστη χώρα και θεωρούνται παράνομα.
Σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ υπάρχει μια επικίνδυνη τάση να δίδεται προτεραιότητα στον έλεγχο της μετανάστευσης και όχι στα δικαιώματα των παιδιών χωρίς χαρτιά και των οικογενειών τους. Τα δικαιώματα των παιδιών παραμένουν σε μεγάλο βαθμό “απόντα” στις μεταναστευτικές πολιτικές και πρακτικές, με ελάχιστη ανάγνωση των επιπτώσεων που έχει αυτή η “παράλειψη” για τα ίδια τα παιδιά. Αυτό συμβαίνει όταν οι αρχές λαμβάνουν αποφάσεις για την χορήγηση ή μη νομικού καθεστώτος, αποφάσεις για απελάσεις ή περιορισμούς στην πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως στην υγειονομική περίθαλψη και στην εκπαίδευση.
Την ίδια στιγμή, σε πολλές χώρες τα παιδιά χωρίς χαρτιά δεν περιλαμβάνονται ή ακόμα και αποκλείονται από δημόσιες πολιτικές και υπηρεσίες. Ως αποτέλεσμα, στερούνται συχνά βασικών δικαιωμάτων παραμένοντας σε ανασφαλείς θέσεις, αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία τους, την ευημερία και την ανάπτυξη τους.
Σε δημόσια ακρόαση που πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Πλατφόρμα Διεθνούς Συνεργασίας για την παράτυπη μετανάστευση (PICUM) με τη Γαλλίδα ευρωβουλευτή Nathalie Griesbeck, που αντιπροσωπεύει την Ομάδα της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), κάλεσε τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των παιδιών αυτών στο πλαίσιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (CRC), προτρέποντας τους να εκπληρώσουν τις νομικές υποχρεώσεις τους και να προσφέρουν προστασία και πρόσβαση σε βασικά δικαιώματα και υπηρεσίες, παύοντας την κράτηση τους ως παράνομους μετανάστες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κοινωνικών δικαιωμάτων επιβλέπει την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Σύμφωνα με τον Πέτρο Στάγκο, αντιπρόεδρο της Επιτροπής, είναι “το μόνο ευρωπαϊκό σώμα δικαιοδοσίας που μέχρι στιγμής αποφάνθηκε σχετικά με παραβιάσεις θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων, -όπως το δικαίωμα στην προστασία από την έλλειψη στέγης , το δικαίωμα στην υγεία και το δικαίωμα στην εκπαίδευση-, που διαπράττονται από ευρωπαϊκές χώρες κατά των παιδιών χωρίς έγγραφα για τα οποία ανησυχούμε”.
Η Επιτροπή έχει εκδώσει καίριες αποφάσεις σχετικά με τα κοινωνικά δικαιώματα των παιδιών χωρίς έγγραφα και διαπίστωσε ότι ορισμένα δικαιώματα συνδέονται τόσο με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που έρχεται σε αντίθεση με τη χάρτα (το όργανο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων), η άρνηση τους λόγω του καθεστώτος της διαμονής τους. Η Επιτροπή έχει επισημάνει, σε τέσσερις ξεχωριστές υποθέσεις μέχρι στιγμής, ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίζουν τα δικαιώματα των παιδιών στο έδαφός τους. Υπήρξαν “τέσσερις αποφάσεις που εκδόθηκαν μεταξύ 2004 και 2012, ύστερα από καταγγελίες ευρωπαϊκών ΜΚΟ κατά ευρωπαϊκών κράτων (Γαλλία -δύο φορές, Ολλανδία και Βέλγιο)” δήλωσε ο Στάγκος.
Τα παιδιά εξακολουθούν να κρατούνται σε όλη την Ευρώπη για λόγους μετανάστευσης παρά το ότι η κράτηση αποτελεί μια κατάφωρη παραβίαση της σύμβασης των δικαιωμάτων του παιδιού (CRC) που έχει επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, κάτι που συνεπάγεται νομικές υποχρεώσεις για τις χώρες αυτές.
Οργανισμοί και πολιτικοί φορείς της ΕΕ που συμμετείχαν στη συζήτηση, τόνισαν ότι η πρόσβαση στη δικαιοσύνη δεν πρέπει ποτέ να απαγορεύεται στα παιδιά λόγω του καθεστώτος διαμονής τους. Η βασική σύσταση είναι να διαχωριστεί ο έλεγχος της μετανάστευσης από την πρόσβαση στις υπηρεσίες, προστασία και δικαιοσύνη, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης διαμοίρασης προσωπικών πληροφοριών μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών και των αρχών μετανάστευσης. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) έχει αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη της ΕΕ, προκειμένου να παρασχεθεί στους μετανάστες πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η ιατρική περίθαλψη και η εκπαίδευση, δίχως να φοβούνται τον έλεγχο των μεταναστευτικών αρχών.
Οι συμμετέχοντες της ακρόασης του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Ε.Ε πρέπει να αντιμετωπίσει επειγόντως τα κενά της προστασίας στην ισχύουσα νομοθεσία και πολιτική και να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα των παιδιών είναι διασφαλισμένα και εγγυημένα σε όλες τις αποφάσεις που επηρεάζουν τα παιδιά των μεταναστών χωρίς χαρτιά. Συμφώνησαν επίσης ότι η ΕΕ πρέπει να προωθήσει την μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και την ανταλλαγή καλών πρακτικών και θετικών μέτρων που εγγυώνται την προστασία των δικαιωμάτων, όπως, πρώτα και κύρια, στα παιδιά.
newint.org
socialpolicy.gr
