[…] Ο Βενέζης έζησε το βιβλίο του πριν το γράψει. Ήταν δεκαοχτώ χρονώ το 1922, όταν κορυφώθηκε ο ΕλληνοΤουρκικός πόλεμος που έριξε στη φωτιά και πλημμύρισε στο αίμα την Ανατολή. Οι Έλληνες έχασαν τις μικρασιατικές τους εστίες και οι ελληνικοί πληθυσμοί σύρθηκαν απ’τους Τούρκους στα ενδότερα για να αποτελέσουν τα “εργατικά τάγματα”.
“Το Νούμερο 31328” είναι πραγματικά το “Βιβλίο του Πόνου”, αυτό που ο συγγραφεάς το λέει ο ίδιος “Το Βιβλίο της σκλαβιάς”. […]
Η αρχή του βιβλίου, η λαχανιασμένη πορεία των σκλάβων, αντρών και γυναικών είναι όραμα Δαντικό. Είναι ένα υπόδειγμα αφήγησης, που συγκινεί με τη λιτότητα και την ακρίβεια της λεπτομέρειας, την έλλειψη κάθε περιττού σχολίου, κάθε μίσους, κάθε δημηγορίας. Οι δήμιοι και τα θύματα παρουσιάζονται μέσα από τις πράξεις και τις σκέψεις τους, χωρίς οργή και χωρίς προκατάληψη. Μόλις μπορούμε να υποψιαστούμε ότι ο συγγραφέας μιλάει για πράματα που τα έζησε ο ίδιος, και ότι πρόκειται γι’αυτόν τον ίδιο και για τους συντρόφους του της αιχμαλωσίας όταν μας περιγράφει τον πόνο, την απόγνωση και την ελπίδα τους.
“Το Νούμερο 31328” δεν είναι απλώς η μαρτυρία ενός ιστορικού γεγονότος ή η περιγραφή ενός πολεμικού επεισοδίου. Είναι η μαρτυρία μιας ώρας του ανθρώπου, η μαρτυρία όλου του θάρρους, της ευψυχίας, της σωματικής και ψυχικής καρτερίας, της αγάπης για τη ζωή, προ πάντων όμως της αλληλεγγύης των ανθρώπων που βρέθηκαν σ’αυτή τη “θεωρία” του πόνου. Και απ’όλη αυτή τη δυστυχία αναδίνεται ένα αίσθημα μεγαλείου, που δίνει στο έργο του Βενέζη τον συγκλονιστικό του χαρακτήρα.
Ηλίας Βενέζης – καλοκαίρι του 1945
(Απο τον πρόλογο του συγγραφέα στην δεύτερη έκδοση)
