Ευαισθητοποίηση για την ενδοοικογενειακή βία
Ως βία ορίζεται:
«Οποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας από άλλο μέλος της οικογένειας και περιλαμβάνει και τη βία που ασκείται με σκοπό την επίτευξη σεξουαλικής επαφής χωρίς τη συγκατάθεση του θύματος, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του». Επίσης οποιαδήποτε πράξη ή συμπεριφορά η οποία συνιστά βία και διαπράττεται στην παρουσία ανηλίκου, θεωρείται αδίκημα.
ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ
- Σωματική
- Σεξουαλική
- Ψυχολογική
- Παραμέληση
Σωματική βία
Αναφέρεται στη βίαιη συμπεριφορά μεταξύ των μελών της οικογένειας, με αποτέλεσμα την παραβίαση της σωματικής ακεραιότητας που μπορεί να περιλαμβάνει από τραυματισμούς μικρής ή μεγάλης έκτασης, ή ακόμα και να καταλήγουν και στο θάνατο του θύματος (μελανιές, κτυπήματα, γρατσουνιές, κάψιμο, κούνημα, τσίμπημα, χαστούκι…).
Σεξουαλική βία
Βίαιη επιβολή σεξουαλικών πράξεων αντίθετα στην στάση ή επιθυμία του θύματος (χωρίς την συνειδητή συγκατάθεση του θύματος).
(συνουσία, αιμομιξία, χάιδεμα, έκθεση σε πορνογραφικό υλικό, έκθεση γεννητικών οργάνων).
Ψυχολογική βία
(Απόρριψη, ανασφάλεια, έλλειψη αλληλοσεβασμού, εξευτελισμός, παραμέληση, τρομοκρατία, φωνές…)
Λεκτική: ύβρεις, προσβολές, απειλές και εκφράσεις μειωτικές και υποτιμητικές.
Κοινωνική: Στοχεύει στην απομόνωση του θύματος. Ο θύτης απαγορεύει στο θύμα να έχει οποιαδήποτε σχέση με συγγενείς, φίλους, γείτονες ή ακόμα και να εργαστεί.
Οικονομική: Πλήρης οικονομική εξάρτηση του θύματος από τον θύτη.
Παραμέληση
Η παραμέληση αφορά κυρίως τα παιδιά, τους ηλικιωμένους ή άλλα άτομα που αδυνατούν για διάφορους λόγους να φροντίσουν τον εαυτό τους όπως είναι τα άτομα με χρόνια σοβαρά προβλήματα υγείας, αναπηρία κλπ.
Με τον όρο “παραμέληση” περιγράφεται το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο ένας ή περισσότεροι ενήλικες που έχουν την ευθύνη της φροντίδας ενός ατόμου, επιτρέπουν να προκληθούν στο άτομο σωματικές κακώσεις ή συνθήκες στέρησης σε τέτοιο βαθμό, ώστε συχνά να επιφέρουν σοβαρές διαταραχές σωματικής, νοητικής, συναισθηματικής η κοινωνικής μορφής ακόμα και το θάνατο.
Επισημαίνεται, ότι άτομα με σχέση φροντίδας, μπορεί εκτός των γονέων, να είναι άλλοι συγγενείς όπως και το προσωπικό ιδρυμάτων, δάσκαλοι, βρεφοκόμοι και άλλοι.
Περίοδος έντασης
Κατά την περίοδο έντασης ο θύτης μπορεί να βρίζει και να προσβάλει το θύμα επιχειρώντας να προκαλέσει την αντίδραση του θύματος. Αν το θύμα αντιδράσει, ο θύτης βρίσκει την αφορμή για να ασκήσει βία. Πολλές φορές το θύμα φοβάται την αντίδραση του θύτη και έτσι συμπεριφέρεται σαν να φταίει. Τελικά, πάντα ο θύτης θα βρει μια δικαιολογία για να ασκήσει βία στο θύμα.
Περίοδος κακοποίησης
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης ο θύτης είναι συνήθως εκτός ελέγχου. Αρκετές φορές το θύμα τραυματίζεται σοβαρά. Κάποιες φορές το θύμα παραμένει παθητικό προσπαθώντας να προστατεύσει τον εαυτό του. Άλλες φορές το θύμα απλά αμύνεται. Σε κάποιες περιπτώσεις το θύμα μπορεί να κτυπήσει το θύτη, ή να τρέξει και να ζητήσει βοήθεια.
Περίοδος συμφιλίωσης
Μετά την κακοποίηση το θύμα είναι πολύ ευάλωτο. Ο θύτης προσπαθεί να δικαιολογήσει τη βίαιη συμπεριφορά του, περιβάλλει το θύμα με πολλή αγάπη και απολογείται. Ο θύτης υπόσχεται ότι δεν πρόκειται να το ξανακάνει.
Κατά την Περίοδο Συμφιλίωσης δημιουργείται ένας πολύ δυνατός συναισθηματικός δεσμός μεταξύ του θύματος και του θύτη, ο οποίος απομονώνει και τους δύο από την πραγματικότητα.
Όμως……
Με το πέρασμα του χρόνου, η διάρκεια των τριών περιόδων αλλάζει. Η Περίοδος Έντασης διαρκεί όλο και λιγότερο, η Περίοδος Κακοποίησης γίνεται όλο και πιο συχνή και έντονη και η Περίοδος Συμφιλίωσης μικραίνει και γίνεται πιο έντονη. Η βία αποδυναμώνει το θύμα και αλλάζει το χαρακτήρα και την προσωπικότητά του.
Γιατί μένει το Θύμα;
– Δεν φεύγει για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, ακόμα κι όταν νοιώθει να κινδυνεύει:
– Δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του ως θύμα.
– Δεν γνωρίζει τα δικαιώματά του.
– Φοβάται την εκδίκηση σε βάρος του ή σε βάρος των παιδιών,
– Θρησκευτικές και κοινωνικές αντιλήψεις.
– Δεν έχει δουλειά, την οποία δύσκολα μπορεί να ψάξει αν ο δράστης το απαγορεύει ή έχει
απαγορεύσει και τις κοινωνικές σχέσεις, ακόμα και με την οικογένειά τους.
– Οικονομική εξάρτηση.
– Φόβος ότι δεν θα πιστεύουν και το αξιοπρεπές επάγγελμα ή θέση του συζύγου που θα υποστεί ζημιά
– Φόβος / Απειλές
– Σκέφτεται τα παιδιά, θα «διαλυθεί» η οικογένεια
– Είναι απελπισμένο.
– Πιστεύει ότι είναι αδύναμο.
– Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
– Φόβος για αλλαγή.
– Απομόνωση.
– Κατηγορεί τον εαυτό του
Προφίλ θύτη και θύματος
Οι θύτες είναι άτομα με πολύ διαφορετικές προσωπικότητες και με κοινό χαρακτηριστικό τους το ότι δεν διαχειρίζονται σωστά τον εκνευρισμό τους.
Ο θύτης μπορεί να είναι φαινομενικά σκληρός ή αντίθετα να δείχνει καλός άνθρωπος, εργατικός, με χιούμορ, να θεωρείται καλός πατέρας και σύζυγος γιατί είναι ήπιων τόνων και δεν χαρτοπαίζει, δεν έχει φιλενάδες, δεν βγαίνει με άλλες παρέες. Είναι συχνά ‘παλαιών αρχών’ και παραδοσιακών αντιλήψεων σε σχέση με τους ρόλους των δύο φύλων.
Προσπαθεί να πείσει τους πάντες πως η οργή του είναι σπάνια και δικαιολογημένη, ακόμα κι αν είναι καθημερινή. Συχνά καθώς αυτός είναι ο ισχυρός και η γυναίκα του η φοβισμένη που μιλάει λίγο, καταφέρνει να «γοητεύσει» και να πείσει τους πάντες. Ο άνδρας θύτης μπορεί να έχει περισσότερο ελκυστική προσωπικότητα. Αυτό δεν του δίνει βέβαια δίκιο αλλά κάνει κάποιους να ψάχνουν το αίτιο στο θύμα.
Ένα άτομο που κακοποιείται δεν είναι γεμάτο αυτοπεποίθηση και ζωντάνια, δεν αναπτύσσει τα ταλέντα του και είναι συχνά μελαγχολικό, αφηρημένο, έχει ψυχοσωματικά συμπτώματα, αργεί στις δουλειές του, σηκώνει γενικά ένα τεράστιο βάρος για να προστατεύει τον εαυτό του. Συχνά φωνάζει σε τρίτα άτομα και αυτή η στάση του επιτείνεται όταν δεν είναι μπροστά ο θύτης, ή είναι παρών κάποιος που ίσως την προστατέψει (αστυνομικός, πατέρας, αδελφός, κλπ) πράγμα που δημιουργεί εσφαλμένες εντυπώσεις σε ότι αφορά το θύμα.
Ο θύτης ταπεινώνει το θύμα για το ότι δείχνει κουρασμένο, τα παράπονα ή την ατολμία του που ο ίδιος προκαλεί. Πιθανότατα θεωρεί ότι αγαπάει το θύμα και προσπαθεί να το ‘διορθώσει’, και ότι καθώς δουλεύει σκληρά οι απαιτήσεις του είναι ‘λογικές’ και η βία που ασκεί οφείλεται όχι στην δική του ανικανότητα να αυτοελεγχθεί αλλά στο θύμα που όφειλε να κάνει κάτι διαφορετικό.
Επί πλέον νοιώθει τα μέλη της οικογένειας του (γυναίκα, παιδιά, γονείς) ιδιοκτησία του και καθήκον του να τους ‘νουθετεί’.
Σίγουρα θα το ξανακάνει αν δεν συμβεί κάτι καταλυτικό, όπως μια σύλληψη του ή να βρεθεί αντιμέτωπος με τον θυμό ενός ατόμου που υπολογίζει. Όταν στείλει το θύμα στο νοσοκομείο τότε κάποιοι βγαίνουν από την αδράνεια. Τότε είναι η ώρα των υποσχέσεων και των συγνώμη. Μόνο που μετά από λίγο ξαναρχίζουν τα ίδια, με το θύμα ακόμα περισσότερο φοβισμένο ή παγιδευμένο. Μόνο η παρέμβαση του νόμου, π.χ. η σύλληψη έστω και για ένα βράδυ, από την αστυνομία, καθώς και η σταθερή στάση του περιβάλλοντος φαίνεται να κάνουν τους δράστες να αντιλαμβάνονται ότι σφάλλουν.
Ότι και να λένε σαν συγνώμη είναι μόνο και μόνο για να μην φύγει το θύμα από το οποίο έχουν συνήθως ισχυρή εξάρτηση την οποία ίσως τα θύματα λανθασμένα αντιλαμβάνονται συχνά για αγάπη.
Πηγή: domviolence.org.cy
socialpolicy.gr
