Η «επιλογή» των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών αποτελεί, υποτιθέμενα, ένα σκέλος του προνοιακού συστήματος, αλλά όταν αναφερόμαστε στην έννοια της επιλογής ενδέχεται να εννοούμε αρκετά διαφορετικά πράγματα.
Μέρος των επιχειρημάτων υπέρ της «επιλογής» είναι οι ισχυρισμοί για αυτο-καθορισμό και ελευθερία δράσης – τα δύο αυτά στοιχεία μπορεί να μην είναι αρκετά για να διασφαλίσουν την ευημερία των πολιτών, αλλά σίγουρα είναι αρκετά σημαντικά.
Στην οικονομική θεωρία, πάντως, η έννοια της επιλογής έχει ένα αρκετά διαφορετικό περιεχόμενο – η επιλογή των προτιμώμενων εναλλακτικών από ένα περιορισμένο αριθμό αγαθών. Έτσι, η έννοια της επιλογής στην περίπτωση της οικονομικής θεωρίας δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί σε κανένα σημείο με την επιλογή των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών.
Οι αγορές, πράγματι, παρέχουν ως έναν βαθμό τη δυνατότητα της επιλογής. Αλλά σε έναν πολύ περιορισμένο βαθμό, στην πραγματικότητα. Πρωτίστως, τα «μέσα» που επιλέγονται θα πρέπει να έχουν την «ικανότητα» να αντιμετωπισθούν ως αγαθά. Δεύτερον, καθώς τα αγαθά είναι σπάνια, οι λήπτες προνοιακών παροχών[1] θα πρέπει να αποφασίσουν από ποιες επιλογές θα αποσυρθούν, καθώς και ποιες υπηρεσίες τελικά θα τους παρασχεθούν. Τρίτον, οι φορείς παροχής πρόνοιας έχουν, επίσης, την δυνατότητα των επιλογών. Μπορούν να αποφασίσουν τι θα παράσχουν, και σε ποιόν θα κατευθυνθούν τελικώς οι παροχές. Οι φορείς παροχής ανταγωνίζονται μεταξύ τους, και γίνονται «αποδοτικοί», εξαιτίας της επιλεκτικότητάς τους. Συχνά ισχύει το φαινόμενο της «αντίστροφης επιλογής», καθώς οι άνθρωποι που είναι απομονωμένοι, φτωχοί ή έχουν ιδιαίτερες ανάγκες ενδέχεται να μην εξυπηρετηθούν. Το επιχείρημα που αναφέρει ότι οι αγορές παρέχουν επιλογές, και ότι οι επιλογές διασφαλίζουν την ευημερία, είναι τουλάχιστον ενδεχομενικό. Η επιλογή μέσω των παροχών της αγοράς δεν επαρκεί για την προστασία των ατόμων. Οι αγορές μπορεί να λειτουργήσουν ορθά, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν το επιτυγχάνουν.
Η εξατομίκευση και η ταυτοποίηση, παρομοίως, δεν αποτελούν απαραιτήτως τους βέλτιστους τρόπους βελτίωσης της ευημερίας των ατόμων. Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις όπου οι (κοινωνικές) πολιτικές θα πρέπει να προσαρμόζονται στο άτομο, συνηθέστερα όμως έπειτα από τον σχεδιασμό ευρύτερων υπηρεσιών και υποδομών. Σε άλλες περιπτώσεις οι άνθρωποι χρειάζονται μία κοινή βάση υπηρεσιών και υποδομών, όπως σχολεία και νοσοκομεία. – Where there is no road, the answer is not to issue everyone with boots – αναφέρει ο Paul Spicker για να συνοψίσει το επιχείρημά του.
Όταν οι κυβερνήσεις ισχυρίζονται ότι εργάζονται για την ευημερία των ανθρώπων αντιμετωπίζοντας τους ως ξεχωριστές οντότητες, θα πρέπει να αναπτύσσουν ευρείες δραστηριότητες για την προώθηση και την προστασία της ευημερίας τους.
Οι Αγορές από μόνες τους δεν είναι αρκετές για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών.
Μετάφραση – Επιμέλεια : Ντούνης Ανδρέας
socialpolicy.gr
[1] Εδώ αναφερόμαστε στον διευρυμένο ορισμό της πρόνοιας που περιλαμβάνει το σύνολο του πεδίου δράσης των κοινωνικών πολιτικών με στόχο την επίτευξη της ευημερίας των πολιτών.
