Δυο ψυχολόγοι, ειδικοί στη διαχείρηση του άγχους, αναφέρουν πέντε μύθους σχετικά με τη διαχείριση του.
Μύθος 1ος: Θα πρέπει να γνωρίζουμε την προέλευση του άγχους προκειμένου να το αντιμετωπίσουμε.
Γεγονός: ” Η αιτία που δημιουργεί την αγχώδη διαταραχή και ο λόγος που αυτή συνεχίζει να υφίσταται, είναι δύο πολύ διαφορετικά δεδομένα” αναφέρει ο Simon A. Rego, PsyD- διευθυντής του εκπαιδευτικού προγράμματος CBT του Ιατρικού Κέντρου Montefiore/Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη. Προσθέτοντας επίσης πως είναι συνήθως πιο εύκολη η θεραπεία του άγχους στοχεύοντας στις σκέψεις και στις ενέργειες που το διαιωνίζουν στο παρόν.
Ο ιατρός ανέφερε το παράδειγμα ενός ατόμου που φοβάται τα σκυλιά. Το συγκεκριμένο άγχος μπορεί να έχει προκληθεί στην παιδική ηλικία, ωστόσο ο εντοπισμός αυτού του αρχικού εναύσματος, ίσως να μην μπορέσει να οδηγήσει σε θεραπεία της φοβίας του ατόμου στο παρόν. Αυτό που είναι πιο χρήσιμο είναι να διερευνηθούν οι σκέψεις που κάνει το άτομο σήμερα-όπως π.χ. “όλα τα σκυλιά είναι επικίνδυνα” ή οι πράξεις τους -όπως π.χ. να αποφεύγει τα σκυλιά, στοιχεία που διαιωνίζουν το φόβο.
Άλλο ένα παράδειγμα περιλαμβάνει την αϋπνία. Μια ισχυρή αιτία άγχους, όπως η μετακίνηση σε ένα νέο διαμέρισμα, μπορεί να έχει προκαλέσει σε ένα ατόμο αϋπνία. Ωστόσο, αυτό που διαιωνίζει την αϋπνία του σήμερα είναι οι πεποιθήσεις του για τον ύπνο (π.χ., “εάν δεν κοιμηθώ γρήγορα, δεν θα μπορέσω να κοιμηθώ καθόλου” ή “όλοι απολαμβάνουν τον ύπνο εκτός απο εμένα”), και οι συμπεριφορές του (π.χ., να κοιμάται όλο και πιο αργά με την πάροδο του χρόνου ή να παρατηρεί το ρολόι).
Μύθος 2ος: Η ανησυχία είναι χρήσιμη και βοηθά στην πρόληψη.
Γεγονός: “Ενώ συμβαίνουν αρνητικά γεγονότα, φυσικά δεν συμβαίνουν τόσο συχνά όσο οι άνθρωποι προβλέπουν” δήλωσε ο Simon A. Rego. “Έτσι όταν κανείς ανησυχεί και δεν συμβαίνει τίποτα αρνητικό, είναι εύκολο να πιστέψουμε πως ήταν λόγω της ανησυχίας μας, ενώ στην πραγματικότητα είναι πιθανώς απλά μια σύμπτωση — ένα παράδειγμα για αυτό που αποκαλούμε “ψευδεπίγραφη σχέση”.
Ένας παρόμοιος μύθος είναι ότι με το να ανησυχούμε, με κάποιο τρόπο εξορκίζουμε τα αρνητικά συναισθήματα, αν γίνει πραγματικότητα ένα αρνητικό συμβάν. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, όταν συμβεί κάτι αρνητικό, θα αισθανθούμε το ίδιο και θα έχουμε βιώσει και επιπλέον αρνητικά συναισθήματα με την καθημερινή ανησυχία.
Μύθος 3ος: Η αγχώδης διαταραχή προκαλείται από μια χημική ανισορροπία, η οποία απαιτεί φαρμακευτική αγωγή.
Γεγονός: Ο ψυχολόγος Rego αναφέρει “Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν τις αγχωδείς διαταραχές. Σε αυτές περιλαμβάνεται τα γονίδια, ένα στρεσογόνο ή τραυματικό γεγονός, η παρατήρηση της αγχώδους συμπεριφοράς των γονεών ή ακόμη και ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω αιτιών. Ανεξάρτητα από την αιτία, αυτό που δείχνει η έρευνα είναι ότι δύο ψυχολογικές παρεμβάσεις, όπως η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT) και η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση διαταραχών άγχους.”
Μύθος 4ος: Οι Βενζοδιαζεπίνες θεραπεύουν επιτυχώς το άγχος.
Γεγονός: Οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν βενζοδιαζεπίνες, όπως Xanax, Klonopin και Ativan, σε ασθενείς που έχουν άγχος. “Ωστόσο, οι ασθενείς συχνά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του άγχους και στρέφονται προς τη ψυχοθεραπεία σε μεταγενέστερη ημερομηνία, αισθανόμενοι ανησυχία, βασίζοντας μια μικρή προσωρινή ανακούφιση στις βενζοδιαζεπίνες” ανέφερε η Marla W. Deibler, κλινική ψυχολόγος και διευθύντρια του Κέντρου για τη συναισθηματική υγεία -Center for Emotional Health of Greater Philadelphia, LLC.
Λαμβάνοντας ένα χάπι μπορεί να ανακουφίσει τα ενοχλητικά συμπτώματα, όμως δίνει το έναυσμα για ένα φαύλο κύκλο: το άγχος γρήγορα επανέρχεται και οι ασθενείς βρίσκουν προσωρινή λύση σε ένα χάπι ακόμα. Σύμφωνα με την ψυχολόγο Deibler “Δυστυχώς, αυτοί οι ασθενείς είναι απίθανο να ξεπεράσουν επιτυχώς το άγχος τους μέχρι να σταματήσουν να στηρίζονται στις βενζοδιαζεπίνες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει κίνδυνος για ψυχολογική και φυσιολογική εξάρτηση. Οι βενζοδιαζεπίνες δημιουργούν εξάρτηση και ενισχύουν την πεποίθηση ότι δεν μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει το άγχος μόνος του, προκαλώντας εξάρτηση από εξωτερικές πηγές”.
Η χρήση βενζοδιαζεπινών μπορεί επίσης να υπονομεύσει τη θεραπεία, καθώς εντείνουν τη δράση του GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ), ουσία που μειώνει τις διεγερτικές αποκρίσεις (νευροδιαβιβαστής που ελέγχει τη ροή των νευρικών ερεθισμάτων στον εγκέφαλο, παρεμποδίζοντας την έκκριση άλλων νευροδιαβιβαστών όπως είναι η ντοπαμίνη). “Στην ουσία, η χρήση βενζοδιαζεπινών εξασθενίζει την συναισθηματική εμπειρία, μειώνοντας το δυναμικό για άγχος ή έντασης πανικού. Το πρόβλημα σε αυτό είναι ότι οι ασθενείς πρέπει να βιώσουν το άγχος με συστηματικό τρόπο με έναν κλινικό ιατρό, ώστε να μπορέσουν να ασκήσουν τις διαχειριστικές δεξιότητες που έχουν μάθει από τη θεραπεία, συνειδητοποιώντας ότι μπορούν να ελαχιστοποιήσουν το άγχος”.
Τέλος, η κλινική ψυχολόγος αναφέρει “Αν η δυνατότητά των ασθενών να βιώσουν το άγχος είναι αμβλυμένη από τις βενζοδιαζεπίνες, μπορεί να καταστεί λιγότερο πιθανό να επωφεληθούν από τη γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT), αυξάνοντας τις πιθανότητες για υποτροπή”.
Μύθος 5ος: Το άγχος, πρέπει να εξαλειφθεί.
Γεγονός: “Βλέπουμε μερικές φορές ασθενείς — όπως και ιατρούς — που πιστεύουν ότι το άγχος είναι μόνο αρνητικό και πρέπει εξαλειφθεί, ότι οποιοδήποτε σημάδι ανησυχίας είναι δείγμα πως κάτι δεν πάει καλά και δεν θα πρέπει ποτέ να το βιώνουν”. Και συνεχίζει η Marla W. Deibler ” Τέτοιες πεποιθήσεις πραγματικά διαιωνίζουν το άγχος. Όταν κανείς πιστεύει ότι το άγχος είναι ανυπόφορο και εστιάζει την προσοχή του στην εξάλειψη του, είναι πιο πιθανό να οδηγεί σε μεγαλύτερο άγχος και ανησυχία, οδηγώντας το άτομο σε ένα αίσθημα μη ελέγχου”.
“Το άγχος είναι φυσικό και θεμιτό. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση του σώματος μας σε αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως απειλή. Πρόκειται για μια προσαρμοστική απάντηση σε στρεσογόνες καταστάσεις. Μας ωθεί να διεκπεραιώνουμε τις εργασίες μας εγκαίρως, να ολοκληρώνουμε με επιτυχία εξετάσεις, να τηρούμε προθεσμίες και να αποφεύγουμε δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις. Ειρωνικά, όταν αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε ότι το άγχος δεν είναι μια πραγματική απειλή, τότε θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε πιο εύκολα.”
Πηγή: psychcentral.com
socialpolicy.gr
