Μια μελέτη σε ποντίκια έδειξε ότι ο υποσιτισμός / κακή διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τις πιθανότητες, οι επόμενες δύο γενιές να αναπτύξουν παχυσαρκία και διαβήτη, με τον κύκλο να σταματά μέχρι εκεί.
Αν το ίδιο ισχύει και για τους ανθρώπους, μπορεί να σημαίνει ότι τα στρεσογόνα γεγονότα στη ζωή μας επηρεάζουν την υγεία μας, αυτή των παιδιών μας, των εγγονιών μας, αλλά όχι και των δισέγγονων μας.
Περιβαλλοντικές πιέσεις προκαλούν χημικές αλλαγές στο DNA επηρεάζοντας τα γονίδια. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι αυτές οι αλλαγές μπορούν να μεταβιβαστούν μέσω των σπερματοζωαρίων και ωαρίων – μηχανισμός γνωστός ως επιγενετική κληρονομικότητα.
Δίαιτα χαμηλών θερμίδων
Για παράδειγμα, μελέτες έχουν συσχετίσει έγκυες μητέρες που υποσιτίζονταν κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου με τις αλλαγές των γονιδίων στα παιδιά τους, θέτοντας τα σε υψηλότερο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα ή να νοσήσουν από καρκίνο. Το τι συμβαίνει με τις επόμενες γενεές δεν είναι σαφές.
Η Anne Ferguson-Smith του Πανεπιστημίου του Cambridge και οι συνεργάτες της, έτρεφαν ποντίκια που κυοφορούσαν με μια συγκεκριμένη δίαιτα που περιείχε 50% λιγότερες θερμίδες από ό, τι συνήθως, από την 12η ημέρα της κύησης μέχρι τον τοκετό, διάστημα που διαρκεί συνήθως περίπου 20 ημέρες. Τα νεογνά ήταν μικρότερα σε μέγεθος από το μέσο όρο και ανέπτυξαν διαβήτη όταν τράφηκαν με υγιεινή διατροφή. Όταν τα αρσενικά νεογνά απέκτησαν απογόνους, η νέα γενιά αντιμετώπιζε επίσης υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξει διαβήτη.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε το σπέρμα των απογόνων των υποσιτιζόμενων μητέρων για να εξετάσει σε πόσα γονίδια είχε μεταβληθεί η έκφραση με την προσθήκη ή την αφαίρεση μιας ομάδας μεθυλίου – μια επιγενετική αλλαγή. Οι ερευνητές βρήκαν μια μείωση στη μεθυλίωση σε 111 τμήματα του DNA, σε σύγκριση με το σπέρμα από τα ποντίκια που γεννήθηκαν από μητέρες που ακολουθούσαν υγιεινή διατροφή.
Άγνωστος Μηχανισμός
Ωστόσο, όταν αυτά τα ποντίκια, ακολουθούσαν υγιεινή διατροφή, απέκτησαν νεογνά, τα πρότυπα μεθυλίωσης εξαφανίστηκαν από το DNA των απογόνων τους.
Αυτό προκάλεσε την έκπληξη των επιστημόνων, διότι η πρώτη γενιά απογόνων των ποντικιών της έρευνας είχε σημαντικές ενδείξεις ότι είναι πιο πιθανό να εμφανίσει διαβήτη.
“Αυτό ίσως αποδεικνύει ότι η μεθυλίωση είναι ένας δείκτης, αλλά μάλλον όχι ο βασικός μηχανισμός που προκαλεί την ασθένεια” δήλωση η Ferguson-Smith, συμπληρώνοντας πως δεν είναι ακόμη σαφές ποιος άλλος μηχανισμός θα μπορούσε να λειτουργεί στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Η ερευνήτρια υποθέτει ότι η επιγενετική κληρονομικότητα είναι μια βραχυπρόθεσμη προσαρμογή που επιτρέπει στους απόγονους να “προγραμματιστούν” για ένα αγχωτικό περιβάλλον, αλλά που μπορούν εύκολα να το παρακάμψουν αν ο στρεσογόνος παράγοντας εξαφανιστεί.
“Θα ήταν λογικό να έχουν αναπτύξει μηχανισμούς για την ανίχνευση βραχυπρόθεσμων αλλαγών στο περιβάλλον, έτσι ώστε όταν η διατροφή επιστρέψει στα κανονικά επίπεδα και πάλι αυτή η προσαρμογή να μην συνεχίζεται”.
Η ομάδα τώρα ερευνά το κατά πόσον οι μεθεπόμενες γενιές εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη, ώστε να ανακαλύψουν σε πόσες γενιές μπορεί να διαρκέσει η επίδραση της διατροφής ενός γονέα.
Πηγή: newscientist.com
socialpolicy.gr
