Παιδική φτώχεια στην Ελλάδα: Για ένα αυτόνομο Εθνικό Σχέδιο Δράσης Αντιμετώπισης

του Ντούνη Ανδρέα

Ο Γιώργος Μόσχος, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη (*κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού) ενημέρωσε την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ισότητας Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σχετικά με τα πρόσφατα στοιχεία για την παιδική φτώχεια στην Ελλάδα: σχεδόν το 40% των παιδιών απειλούνται πλέον από την φτώχεια, και η άμεση και συντονισμένη δράση θεωρείται άκρως απαραίτητη[1].

Παράλληλα, στα μέσα Ιανουαρίου ολοκληρώνεται, ο κύκλος διαβούλευσης για την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού[2] στον οποίον θα συμμετάσχουν όλα τα υπουργεία με εκπροσώπους ειδικούς επιστήμονες σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων του παιδιού, ανεξάρτητες αρχές, ΜΚΟ καθώς και ο Συνήγορος του Παιδιού.

Το περιεχόμενο του Σχεδίου περιλαμβάνει, εκτός από τα Γενικά Μέτρα Εφαρμογής Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τις Γενικές Αρχές, για την μη διάκριση εις βάρος των παιδιών, το Δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη, τον Σεβασμό των απόψεων του παιδιού, την αρχή του «υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού».

Τα Ατομικά δικαιώματα όπως, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, πρόσβαση στην κατάλληλη πληροφόρηση, οικογενειακό περιβάλλον, Υιοθεσία, Βία κατά των παιδιών συμπεριλαμβανομένης της κακοποίησης και της παραμέλησης, Υγεία και Πρόνοια, Αναπηρία, Αντιμετώπιση παιδικής φτώχειας, Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας, Προσχολική φροντίδα, Εκπαίδευση, Ελεύθερος χρόνος και Μέτρα ειδικής προστασίας: Ασυνόδευτα παιδιά, αιτούντα άσυλο – πρόσφυγες, παιδιά θύματα εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών, Παιδιά στο δρόμο, Απονομή Δικαιοσύνης σε Ανηλίκους, Παιδιά θύματα και μάρτυρες εγκληματικών ενεργειών, Παιδιά που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, Ρομά κλπ. καθώς και τα Προαιρετικά πρωτόκολλα της Σύμβασης ΟΗΕ σχετικά με την Πώληση και εμπορία παιδιών, παιδική πορνεία και παιδική πορνογραφία και τα παιδιά σε ένοπλες συρράξεις [3].

Δεν θα διαφωνήσουμε, διόλου, ότι η φτώχεια αποτελεί την μεγαλύτερη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι η παιδική φτώχεια αποτελεί τη μεγαλύτερη παραβίαση των (ατομικών) παιδικών δικαιωμάτων. Όμως, αυτή η διαπίστωση συμπίπτει με την στόχευση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης (για τα Δικαιώματα του Παιδού) στο πεδίο της αντιμετώπισης της παιδικής φτώχειας στη χώρα μας;

Ίσως είναι πολύ νωρίς για μία τέτοια διαπίστωση – καθώς δεν έχουν ακόμη εξειδικευθεί και αναλυθεί οι δημόσιες πολιτικές που θα υλοποιηθούν για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Παρά ταύτα, είναι απορίας άξιο πως ένα τόσο πιεστικό κοινωνικό πρόβλημα, δεν επιχειρείται να επιλυθεί μέσω ενός αυτόνομου Σχεδίου Δράσης ή Συντονισμένης Παρέμβασης λ.χ. ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά της Παιδικής Φτώχειας παρά ενσωματώνεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Θεωρούμε λοιπόν ότι η :

α) πολυπαραγοντικότητα του φαινομένου της παιδικής φτώχειας καθώς και

β) η διεπιστημονικότητα που απαιτείται για την επίλυσή της

απαιτούν ένα αυτόνομο σχέδιο που θα εξειδικεύει και τις πλέον λεπτές συνιστώσες, με μετρήσιμους και απτούς/προκαθορισμένους στόχους ειδικά για την αντιμετώπιση αυτής.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τον Ιούνιο του 2014, η βρετανική κυβέρνηση δημοσίευσε μία στρατηγική τριετούς διάρκειας για τη μείωση της παιδικής φτώχειας στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσω δράσεων σε τρεις τομείς: την αύξηση της πρόσβασης των φτωχότερων παιδιών στην εκπαίδευση, την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για ενήλικες και παιδιά, και την υποστήριξη των εργαζόμενων οικογενειών ώστε να αυξήσουν το/τα εισοδήματά τους, στο πλαίσιο μάλιστα ειδικής νομοθετικής πρόβλεψης (Child Poverty Act).

Πολλά ζητήματα, λοιπόν, που επηρεάζουν την ένταση του φαινομένου της παιδικής φτώχειας διαπλέκονται με πλείστα διατομεακά ζητήματα δημόσιων πολιτικών, που θεωρούμε ότι δεν μπορούν να καλυφθούν σε ένα «υποσύνολο» ενός Σχεδίου Δράσης που αφορά το πεδίο των (παιδικών) δικαιωμάτων.

socialpolicy.gr

______

Σημειώσεις:

[1] Left.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ.

[2] Συνοπτικά, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι η πρώτη ολοκληρωμένη πολυτομεακή και συντονισμένη προσπάθεια της Ελληνικής Διοίκησης και εκπονείται από Διυπουργική Ομάδα Εργασίας, υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και την συνεισφορά των αρμοδίων Υπουργείων και φορέων, ΜΚΟ καθώς και από προτάσεις μαθητών μετά από Πανελλήνιο Σχολικό Διαγωνισμό, Υπουργείο Δικαιοσύνης, Σημείωμα Για Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

[3] Υπουργείο Δικαιοσύνης, Σημείωμα Για Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Για τα Δικαιώματα του Παιδιού.