Ανθρωπισμός και Ανθρωπιστές

Μετάφραση -Επιμέλεια: Ελένη Τομπέα

Καθ’ όλη την καταγεγραμμένη ιστορία έχουν υπάρξει μη-θρησκευόμενοι άνθρωποι που πίστευαν ότι αυτή η ζωή είναι η μόνη ζωή που έχουμε, ότι το σύμπαν είναι ένα φυσικό φαινόμενο που δεν έχει υπερφυσική πλευρά, και ότι μπορούμε να ζήσουμε μία ηθική και ικανοποιητική ζωή στη βάση της λογικής και της ανθρωπότητας. Εμπιστεύτηκαν την επιστημονική μέθοδο, τα στοιχεία και τη λογική για να ανακαλύψουν αλήθειες για το σύμπαν και έχουν τοποθετήσει την ανθρώπινη ευημερία και την ευτυχία στο κέντρο της ηθικής λήψης αποφάσεων.

Σήμερα, οι άνθρωποι που μοιράζονται αυτές τις πεποιθήσεις και τις αξίες ονομάζονται Ανθρωπιστές και αυτός ο συνδυασμός των στάσεων ζωής ονομάζεται Ανθρωπισμός.

Η λέξη ανθρωπιστής έχει καταλήξει να σημαίνει κάποιον που:

εμπιστεύεται την επιστημονική μέθοδο, όταν πρόκειται για την κατανόηση και τη λειτουργία του σύμπαντος και απορρίπτει την ιδέα του υπερφυσικού (και ως εκ τούτου είναι άθεος ή αγνωστικιστής).
οι ηθικές αποφάσεις του βασίζονται στη λογική, την ενσυναίσθηση, και στο ενδιαφέρον για τον άνθρωπο και τα άλλα συνειδητά ζώα.
πιστεύει ότι, στην έλλειψη μιας μετά θάνατον ζωής και οποιουδήποτε σαφούς σκοπού για το σύμπαν, τα ανθρώπινα όντα μπορούν να δράσουν για να δώσουν στη δική τους ζωή σημασία, αναζητώντας την ευτυχία σε αυτή τη ζωή και βοηθώντας τους άλλους να κάνουν το ίδιο.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί ακόμα ορισμοί. Ο πληρέστερος ορισμός περιλαμβάνεται στη Διακήρυξη του Άμστερνταμ του 2002 της Διεθνούς Ανθρωπιστικής και Ηθικής Ένωσης (IHEU).

Οι βασικές αρχές του σύγχρονου Ανθρωπισμού βάσει της Διακήρυξης του Άμστερνταμ έχουν ως εξής:

Ο ανθρωπισμός είναι ηθικός. Επιβεβαιώνει την αξία, την αξιοπρέπεια και την αυτονομία του ατόμου και το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελευθερία που είναι συμβατή με τα δικαιώματα των άλλων. Οι ανθρωπιστές έχουν καθήκον να φροντίζουν για όλη την ανθρωπότητα, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών γενεών. Οι ανθρωπιστές πιστεύουν ότι η ηθική είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης φύσης με βάση την κατανόηση και ενδιαφέρον για τους άλλους, χωρίς να χρειάζεται καμία εξωτερική έγκριση.
Ο ανθρωπισμός είναι ορθολογικός. Επιδιώκει να χρησιμοποιήσει την επιστήμη δημιουργικά, όχι καταστροφικά. Οι ανθρωπιστές πιστεύουν ότι οι λύσεις στα προβλήματα του κόσμου βρίσκονται στην ανθρώπινη σκέψη και δράση και όχι στη θεϊκή παρέμβαση. Ο Ανθρωπισμός τάσσεται υπέρ της εφαρμογής των μεθόδων της επιστήμης και της ελεύθερης έρευνας για τα προβλήματα της ανθρώπινης ευημερίας. Αλλά οι ανθρωπιστές πιστεύουν επίσης ότι η εφαρμογή της επιστήμης και της τεχνολογίας πρέπει να μετριαστεί από τις ανθρώπινες αξίες. Η επιστήμη μας δίνει τα μέσα, αλλά οι ανθρώπινες αξίες πρέπει να προτείνουν τα όρια.
Ο ανθρωπισμός υποστηρίζει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Ανθρωπισμός στοχεύει στην πληρέστερη δυνατή ανάπτυξη του κάθε ανθρώπου. Υποστηρίζει ότι η δημοκρατία και η ανθρώπινη ανάπτυξη αποτελούν θέματα δικαιωμάτων. Οι αρχές της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορούν να εφαρμοστούν σε πολλές ανθρώπινες σχέσεις και δεν περιορίζονται στις μεθόδους της κυβέρνησης.
Ο Ανθρωπισμός επιμένει ότι η προσωπική ελευθερία πρέπει να συνδυαστεί με την κοινωνική ευθύνη. Ο Ανθρωπισμός επιχειρεί να οικοδομήσει έναν κόσμο στην ιδέα ενός ελεύθερου ανθρώπου υπεύθυνου για την κοινωνία, και αναγνωρίζει την εξάρτησή μας από τον φυσικό κόσμο όσο και την ευθύνη μας για αυτόν. Ο ανθρωπισμός δεν είναι δογματικός και δεν επιβάλει δόγματα στους υποστηρικτές του. Κατά συνέπεια, είναι προσηλωμένος στην εκπαίδευση χωρίς κατήχηση.
Ο ανθρωπισμός είναι μια απάντηση στην ευρέως διαδεδομένη ζήτηση για μια εναλλακτική λύση για τη δογματική θρησκεία. Μεγάλες θρησκείες του κόσμου ισχυρίζονται ότι βασίζονται σε σταθερές και παγιωμένες αποκαλύψεις, και πολλές επιδιώκουν να επιβάλουν τις απόψεις τους για τον κόσμο σε όλη την ανθρωπότητα. Ο Ανθρωπισμός αναγνωρίζει ότι η αξιόπιστη γνώση του κόσμου και του εαυτού μας προκύπτει μέσα από μια συνεχή διαδικασία παρατήρησης, αξιολόγησης και αναθεώρησης.
Ο Ανθρωπισμός τιμά την καλλιτεχνική δημιουργικότητα και τη φαντασία και αναγνωρίζει τη μεταμορφωτική δύναμη της τέχνης. Ο Ανθρωπισμός επιβεβαιώνει τη σημασία της λογοτεχνίας, της μουσικής και των εικαστικών και παραστατικών τεχνών για την προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση.
Ο ανθρωπισμός είναι μια στάση ζωής με στόχο την μέγιστη δυνατή ικανοποίηση μέσα από την καλλιέργεια της ηθικής και δημιουργικής ζωής και προσφέρει ένα ηθικό και ορθολογικό μέσο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της εποχής μας. Ο Ανθρωπισμός μπορεί να είναι ένας τρόπος ζωής για όλους παντού. Πρωταρχικό καθήκον μας είναι να κάνουμε τους ανθρώπους να γνωρίσουν τους απλούστερους όρους του Ουμανισμού, τι μπορεί να σημαίνει για αυτούς και με τι τους δεσμεύει. Με τη χρησιμοποίηση της ελεύθερης έρευνας, τη δύναμη της επιστήμης και της δημιουργικής φαντασίας για την προώθηση της ειρήνης καθώς και την υπηρεσία της συμπόνιας, έχουμε εμπιστοσύνη που έχουμε τα μέσα για να λύσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι μας. Καλούμε όλους όσους μοιράζονται την πεποίθηση αυτή, να συμμετάσχουν μαζί μας σε αυτή την προσπάθεια.