SOC/516
Αποτελεσματικά, προσβάσιμα και ανθεκτικά συστήματα υγείας
Βρυξέλλες, 21 Ιανουαρίου 2015
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
με θέμα
Ανακοίνωση της Επιτροπής για αποτελεσματικά, προσβάσιμα και ανθεκτικά συστήματα υγείας
COM(2014) 215 final
_____________
Εισηγητής: ο κ. José Isaías Rodríguez García-Caro
_____________
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2014, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την:
Ανακοίνωση της Επιτροπής για αποτελεσματικά, προσβάσιμα και ανθεκτικά συστήματα υγείας
COM(2014) 215 final.
Το ειδικευμένο τμήμα «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, δικαιώματα του πολίτη», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 18 Δεκεμβρίου 2014.
Κατά την 504η σύνοδο ολομέλειας, της 21ης και 22ας Ιανουαρίου 2015 (συνεδρίαση της 21ης Ιανουαρίου) η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 206 ψήφους υπέρ και 10 αποχές.
*
* *
1. Συμπεράσματα και συστάσεις
1.1 Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ανακοίνωση, με τις παρατηρήσεις που περιέχονται στο παρόν έγγραφο, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συντονίσουν το συντομότερο δυνατόν τις ενέργειές τους στο πλαίσιο των στρατηγικών κατευθύνσεων που προτείνονται στο έγγραφο σχετικά με το οποίο εκδίδεται η παρούσα γνωμοδότηση.
1.2 Φρονούμε ότι, με γνώμονα την ευημερία των πολιτών της Ένωσης, τα συστήματα υγείας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να βασίζονται σε αρχές και αξίες όπως η καθολικότητα, η προσβασιμότητα, η ισότητα και η αλληλεγγύη. Χωρίς αυτές τις βασικές αρχές, δεν μπορούμε να επιτύχουμε την κοινωνική διάσταση της Ευρώπης, γι αυτό και πρέπει να κατοχυρώνονται και να προστατεύονται σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ που σχετίζονται με την υγεία των πολιτών.
1.3 Είμαστε πεπεισμένοι ότι η οικονομική κρίση που πλήττει την Ευρωπαϊκή Ένωση γενικότερα και ορισμένα κράτη ειδικότερα, δεν μπορεί να επιλυθεί με μέτρα που οδηγούν στην αποδυνάμωση του δικαιώματος προστασίας της υγείας των Ευρωπαίων πολιτών. Παρά το κόστος και τις τιμές των υγειονομικών υπηρεσιών, η υγεία δεν είναι εμπόρευμα, και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εξαρτάται από την αγοραστική δύναμη των πολιτών.
1.4 Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων υγείας μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διασφάλισης της αξίας των πόρων, χρησιμοποιώντας τους με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο: πρέπει να συνδεθούν η έννοια της επιστημονικής και τεχνικής ποιότητας με τις έννοιες της αποδοτικότητας και της βιωσιμότητας, και να εισαχθούν ως κρίσιμη διάσταση στο πλαίσιο της οργάνωσης της υγειονομικής περίθαλψης και στο πλαίσιο της επαγγελματικής πρακτικής, πάντοτε με το μέγιστο σεβασμό έναντι του ασθενούς.
1.5 Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαράδεκτο ότι, στις αρχές του 21ου αιώνα, εξακολουθεί να παρατηρείται έλλειψη συγκρίσιμων δεδομένων. Χωρίς έγκυρα και συναφή δεδομένα είναι αδύνατον να επιτευχθεί πρόοδος και να δημιουργηθούν ενιαίοι δείκτες που να στηρίζουν τη λήψη αποφάσεων και την επιστημονική ανάλυση. Ζητούμε από την Επιτροπή και από τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τη θέσπιση ενός συστήματος αξιόπιστων δεικτών που να επιτρέπει την ανάλυση και την υιοθέτηση μέτρων σε κοινοτικό επίπεδο.
1.6 Η ΕΟΚΕ θέτει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας. Οι διαφορές που υφίστανται σε κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο ευθύνονται καθοριστικά για την κατανομή των νόσων. Για αυτόν τον λόγο χρειάζεται να δεσμευτούν τα κράτη να εγγυώνται την ισότιμη παροχή των υπηρεσιών υγείας, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τοποθεσία, το φύλο, την αναπηρία, το εισόδημα και την οικονομική φερεγγυότητα, την ηλικία, τη φυλή ή οποιονδήποτε άλλον παράγοντα, καθώς και τη χρηματοδότηση της παροχής των υπηρεσιών υγείας από δημόσιους πόρους (φορολογία αι ασφάλειες υγείας), ως στοιχείο αλληλεγγύης για την ανακατανομή των πόρων. Είναι απαραίτητο να διατηρηθεί ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών, με λογικό κόστος, και να υπάρξει μέριμνα ώστε η συμμετοχή στις ιατρικές δαπάνες να μην αποτελεί εμπόδιο πρόσβασης για όσους ευρίσκονται στην πιο μειονεκτική θέση.
1.7 Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας συνιστούν ουσιώδη παράμετρο των συστημάτων υγείας. Η τεχνική και επιστημονική εκπαίδευση υψηλής ποιότητας είναι απαραίτητη ώστε να υφίσταται ένα σύνολο επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης που θα είναι σε θέση να καλύψουν αποτελεσματικά τις ανάγκες περίθαλψης των πολιτών της Ένωσης. Θεωρούμε επίσης ότι τα κράτη μέλη πρέπει εξίσου να μεριμνούν για τις δεοντολογικές πτυχές της εκπαίδευσής τους και να τις ενισχύουν.
1.8 Πιστεύουμε ότι η υποστήριξη της πρωτοβάθμιας περίθαλψης ως βασικής συνιστώσας της υγειονομικής περίθαλψης που παρέχουν τα συστήματα υγείας, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των αποτελεσμάτων υγείας των εν λόγω συστημάτων και στη μείωση των δαπανών, βελτιώνοντας έτσι την οικονομική βιωσιμότητά τους. Η Επιτροπή πρέπει να διαδραματίσει συντονιστικό ρόλο όσον αφορά την ανταλλαγή των εθνικών εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών.
1.9 Η ΕΟΚΕ θεωρεί απαραίτητη την προσπάθεια περιορισμού των φαρμακευτικών δαπανών και των δαπανών της υψηλής τεχνολογίας, καθώς πρόκειται για παράγοντες που επηρεάζουν αποφασιστικά τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας. Οι εθνικοί και κοινοτικοί οργανισμοί πρέπει να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο αξιολογώντας πόσο αποδοτικά και ασφαλή είναι για την υγεία τα φάρμακα και οι τεχνολογίες που εισάγονται στην αγορά.
1.10 Οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών πρέπει να εξακολουθήσουν να διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στα συστήματα υγείας των κρατών μελών, χωρίς να παραβλέπεται ωστόσο ότι η ανθρώπινη διάσταση πρέπει να αποτελεί τον πυρήνα της ηλεκτρονικής υγείας.
1.11 Προκειμένου να προαχθεί η χρηστή διακυβέρνηση των συστημάτων υγείας σε ολόκληρη την ΕΕ και να διασφαλιστεί η δέουσα συνεκτίμηση των απόψεων των ασθενών, κατά τη συλλογή δεδομένων, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση σχετικά με την προσβασιμότητα, την απόδοση και την αντοχή των συστημάτων υγείας, πρέπει να αξιοποιούνται πλήρως οι αποκρίσεις των ασθενών και να εξασφαλίζεται η πλήρης και ενεργός συμμετοχή των οργανώσεων των ασθενών και της κοινωνίας πολιτών, καθώς και των κοινωνικών εταίρων.
___
Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή