Διεθνής Ημέρα Οικογένειας 2015: “Men in charge?” Η Ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των παιδιών στη σύγχρονη οικογένεια

Απόδοση-Επιμέλεια άρθρου: Τομπέα Ελένη

Το θέμα της φετινής Διεθνούς Ημέρας Οικογένειας,  “Men in Charge? “, υπογραμμίζει τη σημασία της ισότητας των φύλων και τα δικαιώματα των παιδιών στη σύγχρονη οικογένεια. Επίσης τονίζει την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας, μέσω δίκαιων πλαισίων οικογενειακού δικαίου και ποικίλων προγραμμάτων παρέμβασης.

Σε όλο τον κόσμο, όλο και περισσότερες γυναίκες αναγνωρίζονται ως ισότιμοι εταίροι και φορείς λήψης αποφάσεων στις οικογένειες, όπως θα έπρεπε να είναι, βοηθώντας έτσι να εξασφαλιστεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την πλήρη και αρμονική ανάπτυξη των παιδιών.

Ωστόσο, σε πάρα πολλές χώρες, οι διακρίσεις κατά των γυναικών και η αδιαφορία για τα δικαιώματα των παιδιών εξακολουθούν να υπάρχουν στους “άγραφους νόμους” της οικογένειας και στις κυβερνητικές πολιτικές, με τις επικρατούσες κοινωνικές νόρμες συχνά να συγχωρούν και να δικαιολογούν πολλές πρακτικές διακρίσεων.

Το κοινωνικό και οικονομικό κόστος γίνεται αισθητό σε όλους. Οι διακρίσεις και η παραμέληση συχνά οδηγούν στη βία, απειλώντας την υγεία των γυναικών και των παιδιών και περιορίζοντας τις πιθανότητες τους να ολοκληρώσουν την εκπαίδευση και τις δυνατότητές τους. Ο κύκλος τείνει να συνεχίζεται και στην επόμενη γενιά, με τα παιδιά που βιώνουν τη βία να είναι πιο πιθανό να καταφύγουν στη βία στην ενήλικη ζωή τους.

Μια δίκαιη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται από ένα δίκαιο νομικό πλαίσιο και δίκαιους κοινωνικούς κανόνες που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών. Νόμοι και πρακτικές διακρίσεων που δεν δίνουν ίσα δικαιώματα σε όλους, και καταπιέζουν τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών, δεν έχουν καμία θέση στις σύγχρονες οικογένειες, τις κοινότητες, τις κοινωνίες και τα έθνη.

Είναι απαραίτητη μια αλλαγή στις νομικές και κοινωνικές νόρμες  που υποστηρίζουν τον ανδρικό έλεγχο πάνω στις γυναίκες, ενισχύουν τις διακρίσεις και αποτρέπουν την εξάλειψη της βίας κατά των ευάλωτων μελών της οικογένειας.

Ενδοοικογενειακή Βία

Ως οικογενειακή βία ορίζεται οποιαδήποτε βίαιη πράξη που προκλήθηκε από ένα μέλος της οικογένειας στο άλλο. Η Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών αναφέρεται στη βία που συμβαίνει μέσα στην οικογένεια και καλύπτει τρεις τύπους βίας: τη σωματική, τη σεξουαλική και τη ψυχολογική, συμπεριλαμβανομένων την κακοποίηση, την σεξουαλική κακοποίηση των κοριτσιών στο νοικοκυριό, τη βία που σχετίζεται με την προίκα, τον συζυγικό βιασμό, τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων και άλλες παραδοσιακές πρακτικές που είναι επιβλαβείς για τις γυναίκες, την μη-συζυγική βία και τη βία που σχετίζονται με την εκμετάλλευση. 

Οι ανθρωποκτονίες, (συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών «τιμής») και ο ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι οι χειρότερες μορφές βίας κατά των γυναικών και πιο συχνές μέσα στις οικογένειές. Η Παγκόσμια Μελέτη για τις ανθρωποκτονίες του 2013 καταδεικνύει ότι σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των θυμάτων ανθρωποκτονίας χάνουν τη ζωή τους από τον σύντροφό ή τα μέλη της οικογένειας τους.  Η UNICEF εκτιμά ότι περισσότερα από 125 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν υποστεί κάποια μορφή ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων σε 29 χώρες στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή το 2013, με 31 εκατομμύρια κορίτσια να κινδυνεύουν από την βίαιη αυτή πρακτική κατά την επόμενη δεκαετία.

Οι πρόωροι και καταναγκαστικοί παιδικοί γάμοι εξακολουθούν να επικρατούν στη Νότια Ασία, στην ΥποΣαχάρια Αφρική και σε κάποιο βαθμό σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Τα κορίτσια τείνουν να παντρεύονται άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας και να γίνονται μητέρες πολύ πριν να είναι έτοιμα σωματικά ή συναισθηματικά. Σταματούν να πηγαίνουν στο σχολείο και συχνά υπόκεινται σε βία και στον κίνδυνο επικίνδυνων κυήσεων. Η UNICEF εκτιμά ότι πάνω από 700 εκατομμύρια γυναίκες εν ζωή το 2014, παντρεύτηκαν πριν τα 18 τους χρόνια.

Η ενδοοικογενειακή βία συχνά οδηγεί σε σωματικά και ψυχικά προβλήματα και έχει σοβαρές συνέπειες για την ευημερία των ατόμων, των οικογενειών και των κοινωνιών. Υπάρχει υψηλό οικονομικό κόστος που συνδέεται με την ενδοοικογενειακή βία. Η βία κατά των παιδιών συχνά οδηγεί σε προβλήματα συμπεριφοράς και κακή σχολική επίδοση. Βιώνοντας τη βία στην παιδική ηλικία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διαιώνιση της βίαιης συμπεριφοράς αργότερα στη ζωή.

Η απαγόρευση των διαφόρων μορφών βίας στην οικογένεια πρέπει να είναι μέρος του οικογενειακού δικαίου. Οι στρατηγικές όμως για την αντιμετώπιση της βίας στην οικογένεια υπερβαίνουν τα νομικά πλαίσια και πρέπει πρώτα από όλα να αλλάξουν τις επικρατούσες νόρμες και συμπεριφορές που επιτρέπουν τη βία να λαμβάνει χώρα μέσα στις οικογένειες και τις κοινότητες. Οι στρατηγικές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την αλλαγή στάσεων και πεποιθήσεων, υποστηρίζοντας ένα ασφαλές περιβάλλον για τα παιδιά,  στοχεύοντας σε μια κοινότητα που αντιδρά έναντι των δραστών και των θυμάτων τους.

Η μελλοντική ανάπτυξη της οικογενειακής πολιτικής εξαρτάται από ένα ευνοϊκό πλαίσιο οικογενειακού δικαίου που διασφαλίζει την ισότητα των φύλων και την ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής.

Πηγή: un.org

socialpolicy.gr