Απόδοση-επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα εμφανίζουν μια τεράστια δυναμική για τη βελτίωση της διατροφής και των μέσων διαβίωσης για εκατοντάδες εκατομμύρια φτωχούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με την Διεθνή Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών.
Το βιβλίο, Milk and Dairy Products in Human Nutrition (2013), αναφέρει πως οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επενδύουν περισσότερο σε προγράμματα που να καθιστούν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα εύκολα διαθέσιμα σε άπορες οικογένειες και σε προγράμματα που θα τους βοηθούν να παράγουν γάλα στο σπίτι.
“Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή διατροφικής ενέργειας, πρωτεΐνης και λίπους” δήλωσε η Ανώτερη Αξιωματικός Διατροφής της FAO Ellen Muehlhoff, η οποία συν-επιμελήθηκε της έκδοσης. “Επίσης, είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία, κρίσιμα για την καταπολέμηση του υποσιτισμού στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η διατροφή των φτωχών ανθρώπων βασίζεται στο άμυλο ή στα σιτηρά και δεν έχει την απαραίτητη ποικιλία”.
Ο συνδυασμός τροφίμων είναι αναγκαίος για μια υγιεινή διατροφή, και το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν είναι οι μόνες πηγές των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, υπογράμμισε η Muehlhoff. Όμως, ενώ το γάλα από ζώα δεν συνιστάται για βρέφη ηλικίας κάτω των 12 μηνών, είναι ένα αποτελεσματικό μέσο για την παροχή σημαντικών θρεπτικών ουσιών και για την βελτίωση της ανάπτυξης των μικρών παιδιών, των οποίων η διατροφή είναι ζωτικής σημασίας στις πρώτες 1.000 ημέρες της ζωής τους.
Απαγορευτικές τιμές
Ωστόσο, παρά τα οφέλη που θα μπορούσαν να παρέχουν, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα εξακολουθούν να είναι υπερβολικά ακριβά για τις φτωχότερες οικογένειες, προειδοποιεί το βιβλίο.
Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων στις αναπτυσσόμενες χώρες αναμένεται να αυξηθεί κατά 25% έως το 2025, ως αποτέλεσμα της αύξησης του πληθυσμού και των εισοδημάτων, όμως το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα πιθανόν να μην είναι ακόμη εύκολα διαθέσιμα για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
Σύμφωνα με τη δημοσίευση της Διεθνούς Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το ζήτημα θέτοντας τη διατροφή ως ειδικό στόχο για την ανάπτυξη του γαλακτοκομικού τομέα και επενδύοντας σε προγράμματα που βοηθούν τις φτωχές οικογένειες να διατηρούν μικρά ζώα γαλακτοπαραγωγής στο σπίτι, όπως κατσίκες.
“Η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων μικρής κλίμακας είναι ιδιαίτερα επωφελής για τα φτωχά νοικοκυριά, καθώς παρέχει τροφή και θρεπτικά συστατικά, αλλά και ένα τακτικό εισόδημα” είπε ο Σύμβουλος κτηνοτροφίας της FAO Anthony Bennett, συν-εκδότης της δημοσίευσης.
Επί του παρόντος, περίπου 150 εκατομμύρια νοικοκυριά – περίπου 750 εκατομμύρια άνθρωποι – ασχολούνται με την παραγωγή γάλακτος σε όλο τον κόσμο, η πλειονότητα των οποίων βρίσκεται σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Αν και ο όρος «γάλα» έχει γίνει σχεδόν συνώνυμος με το αγελαδινό γάλα, το γάλα από πολλά άλλα είδη ζώων καταναλώνεται σε διάφορα μέρη του κόσμου. Το βιβλίο καλύπτει τη σύνθεση του γάλακτος και από άλλα σημαντικά είδη ζώων που παράγουν γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως βουβάλια, κατσίκες και πρόβατα, καθώς και είδη που σήμερα υποχρησιμοποιούνται στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως οι τάρανδοι, οι άλκες, τα λάμα, τα αλπακά, τα γαιδούρια, τα γιάκ και οι καμήλες.
Ανησυχίες για το περιβάλλον και την υγεία
Το βιβλίο εξετάζει επίσης ανησυχίες για το περιβάλλον και την υγεία που έχουν προκύψει γύρω από το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα τα τελευταία χρόνια.
Πολλά από τα θέματα υγείας που προκύπτουν κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, δεν σχετίζονται τόσο πολύ με τα γαλακτοκομικά είδη όσο με την υπερκατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το γάλα και τα γαλακτοκομικά είδη παίζουν ρόλο στην πρόληψη μη μεταδοτικών ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως του διαβήτη τύπου 2 και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Η δυσανεξία στη λακτόζη, η συχνότητα της οποίας ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των πληθυσμών, μπορεί επίσης να είναι μια ανησυχία, αν και τα περισσότερα άτομα μπορούν να αντέξουν κάποια γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γιαούρτι και παλαιωμένα τυριά.
Το βιβλίο καλεί σε νέες πρωτοβουλίες συνεργασίας για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων, ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το 4% του συνόλου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλείται από τον άνθρωπο, επιπρόσθετα με την αυξανόμενη επιβάρυνση στη γη και τους υδάτινους πόρους.
Πηγή: fao.org
socialpolicy.gr
