της Neda Tehrani*
Μετάφραση: Ντούνης Ανδρέας
Στις 5 Μαίου, ο Goodluck Jonathan, στην τελευταία του πράξη ως πρόεδρος της Νιγηρίας, απαγόρευσε την πρακτική του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM/ female genital mutilation) στην υπο-Σαχάρια χώρα, μία κίνηση που χαιρετίστηκε ως ένα θετικό βήμα από ακτιβιστές κατά του FGM. Όμως, είναι σημαντικό να σκεφθούμε αναφορικά με την πρόοδο που επετεύχθη με αυτό τον νέο νόμο υπό το ευρύτερο πλαίσιο της ιστορίας του πατριαρχικού ελέγχου επί των γυναικείων σωμάτων, ο οποίος συνεχίζει να απειλεί τις γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο, υπό πολλές μορφές.
Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων – FGM είναι μια πρακτική που ασκείται παγκοσμίως, από την Ινδονησία ως τη Burkina Faso, και ορίζεται ως η διαδικασία μέσω της οποίας αφαιρείται ή τραυματίζεται, για μη-ιατρικούς λόγους, μέρος ή το σύνολο των εξωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Το κίνητρο πίσω από την ενσυνέχιση της πρακτικής αναφέρεται κατά κόρον ως “μία ιεροτελεστία για τη “μετάβαση” στην ενήλικη ζωή της γυναίκας”, που θα μειώσει την γυναικεία σεξουαλική επιθυμία, θα βοηθήσει στην διατήρηση της παρθενίας τους και θα αποτρέψει τη “σεξουαλική ελευθεριότητα”. Θεωρείται, επίσης, ότι η συγκεκριμένη πρακτική ενισχύει την ανδρική σεξουαλική απόλαυση.
Οι επιπλοκές είναι εξαιρετικά συχνές, και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μπορεί να οδηγήσουν σε μολύνσεις, αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας, επιπλοκές κατά τη γέννηση, και σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσουν στο θάνατο. Η διαδικασία διενεργείται κυρίως σε ανήλικα κορίτσια.
Η απόφαση του Προέδρου Goodluck Jonathan να απαγορεύσει τη διαδικασία αποτελεί αναμφίβολα αιτία εορτασμού, ειδικότερα όταν τοποθετείται εντός του πλαισίου του κύριου επιπολασμού της FGM, της Αφρικής, όπου η πρακτική διενεργείται σε 28 χώρες – αυτή η απόφαση θέτει ένα χρήσιμο προηγούμενο για τις άλλες χώρες.
Παρόλα αυτά η μάχη απέχει πολύ από την ολοκλήρωσή της. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων πολύ συχνά “διαφεύγει” των επίσημων ρυθμίσεων, και καθώς η πρακτική συνδέεται τόσο στενά με κοινωνικές πιέσεις, οι χώρες στις οποίες έχει καταστεί παράνομος εδώ και χρόνια συνεχίζουν να αναφέρουν υψηλό αριθμό περιπτώσεων. Μία αντίστοιχη περίπτωση είναι αυτή της Αιγύπτου, όπου ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων έχει απαγορευθεί από το 2008, αλλά η πρακτική συνεχίζεται κανονικότατα.
Στη Σομαλία, το 98% των γυναικών και των κοριτσιών υποβάλλονται στη διαδικασία, σύμφωνα με αναφορές. Η πρακτική είναι επίσης συχνή σε συγκεκριμένες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως η Σαουδική Αραβία και η Υεμένη. Επιπρόσθετα, ενώ o FGM είναι παράνομος στη Βρετανία και στις Η.Π.Α., αποτελεί δίχως αμφιβολία ένα εκτεταμένο πρόβλημα σε συγκεκριμένες κοινότητες, με εθνικές εκστρατείες να στοχεύουν κατά της πρακτικής.
Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων μπορεί να κατανοηθεί ως μέρος της ευρύτερης ιστορίας της πατριαρχικής παραβίασης των γυναικείων σωμάτων και της γυναικείας σεξουαλικότητας, έτσι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι υποβόσκουσες στάσεις που οδηγούν σε παρόμοιες πρακτικές δεν αγνοούνται. Οι πολλοί διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους η πατριαρχική κοινωνία έχει αντίκτυπο στα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών θα πρέπει να αναγνωριστεί, και να βρεθούν οι αντίστοιχες λύσεις.
Ο FGM συχνά εκλαμβάνεται ως μία διακριτή κατηγορία “παραβίασης”, και παρόλο που η απάνθρωπη φύση της διαδικασίας μπορεί και θα πρέπει να συζητάται ξεχωριστά, μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με το δικαίωμα της γυναίκας να επιλέγει σχετικά με το ίδιο της το σώμα είναι θεμελιώδης στον αγώνα της υπέρβασης της καταπίεσης. Σε μία πατριαρχική κοινωνία, είναι δύσκολο για τις γυναίκες να “απομονώσουν” τις απόψεις τους από αυτές που τους διδάσκει η ίδια η κοινωνία: σε αυτή την περίπτωση, οι γυναίκες αυτές δεν έχουν το δικαίωμα ελέγχου ούτε πάνω στο ίδιο τους το σώμα ούτε στη σεξουαλικότητά τους.
Παρομοίως, ο βιασμός πολλές φορές αντιμετωπίζεται “ελαφρά” σε αρκετά μέρη της υφηλίου, με αρκετές νομικές υποθέσεις να αποσύρονται και τις δίκες να χαρακτηρίζονται από ένα κλίμα “ενοχοποίησης του θύματος”. Υπάρχουν πάρα πολλές και ολοένα και αυξανόμενες αποδείξεις για περιπτώσεις βιασμών και σεξουαλικής κακοποίησης που έχουν συγκαλυφθεί ανά τον κόσμο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποτύχει παταγωδώς να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά βιασμών στα campus των κολλεγίων, συχνά αρνούμενες να αναγνωρίσουν κατηγορίες περί βιασμού όταν εμπλέκεται και το αλκοόλ στην υπόθεση. Επίσης, η σεξουαλική παρενόχληση δεν υπολογίζεται και ολοένα και περισσότερο αποτελεί μέρος της φυσιολογικής “μετάβασης της γυναίκας στον δημόσιο χώρο”.
Η βία που προκύπτει ως αποτέλεσμα του κυριαρχιακού δικαιώματος των ανδρών επί του γυναικείου σώματος πολύ συχνά δεν αναφέρεται και η ιδέα ότι οι γυναίκες θα πρέπει να αναμένουν ότι τα σώματά τους θα παραβιαστούν σε κάποια στιγμή της ζωής τους δεν επιδέχεται αμφισβήτηση..
Πρακτικές όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν όχι μονάχα ως αποτρόπαιες, αλλά ως βλαπτικές στάσεις που διαιωνίζουν και εν γένει οδηγούν στην παραβίαση των γυναικείων σωμάτων. Όμως, διατηρώντας τον FGM ως μια πράξη που είναι άξια αποκλειστικά και μόνο να μας εξοργίσει, αποτελεί κατ’ αυτόν τον τρόπο μία αντιπαραγωγική πράξη για τον φεμινιστικό σκοπό. Η αποτυχία να φθάσουμε στη ρίζα του ζητήματος σημαίνει ότι αγνοούμε τον πόνο που υπομένουν οι γυναίκες, που παρόλο που αποφεύγουν την πρακτική, πολύ συχνά κακοποιούνται με πολλούς άλλους τρόπους μέσω της ολοποιητική φύσης των καταπιεστικών πατριαρχικών ιδεολογιών, οι οποίες δεν θα καταργηθούν με μία και μόνο απαγόρευση.
————————————–
* Neda Tehrani is a graduate of Religion, Philosophy, Ethics from Kings College London.
Πηγή: newint.org
socialpolicy.gr
