Η αλληλεγγύη στην Ελλάδα δεν παίρνει καλοκαιρινή άδεια

Από το Δίκτυο Δικαιωμάτων Προσφύγων και Μεταναστών/ριών του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας 

– Στην καρδιά του καλοκαιριού, χιλιάδες άνθρωποι καταφθάνουν κάθε μέρα στην Ελλάδα. Ορισμένοι είναι τουρίστες, άλλοι πρόσφυγες. Οι τουρίστες έρχονται από επιλογή τους, αλλά οι πρόσφυγες έρχονται υπό διωγμό, καταδίωξη και βίαιο εκτοπισμό. Οι τουρίστες απολαμβάνουν τις διακοπές τους, ενώ οι πρόσφυγες ζουν με συνεχή αγωνία. Οι τουρίστες μπορούν να ταξιδέψουν νόμιμα και με ασφάλεια, αλλά οι πρόσφυγες εξαναγκάζονται να εισέλθουν σε επαφή με δίκτυα διακινητών, πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, εξαπάτησης, εκβιασμού, κακομεταχείρισης, βιασμών, απωλούν την ελευθερία τους ακόμη και την ίδια τους τη ζωή σε θάλασσα και στεριά.

Οι πρόσφυγες που καταφθάνουν στην Ελλάδα έρχονται από τη Συρία, το Αφγανιστάν, την Ερυθραία, το Σουδάν, τη Σομαλία και άλλες χώρες. Πρόσφυγες όλων των ηλικιών, από βρέφη ως ηλικιωμένους, οικογένειες, απομονωμένους ενήλικες ακόμη και ασυνόδευτα παιδιά. Πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν και άφησαν τα πάντα πίσω τους, προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τις ένοπλες επιθέσεις, τους διωγμούς, τα βασανιστήρια και άλλες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το αδιέξοδο και η απόγνωση στο οποίο βρίσκονται δεν “ενδιαφέρεται” για σύνορα, περιπολίες ή φράχτες…

Παρόλα αυτά, όταν φθάνουν στην Ελλάδα εισέρχονται σε ένα νέο αδιέξοδο, βρίσκοντας μπροστά τους ένα αποτυχημένο σύστημα ασύλου, και ένα σύστημα πρώτης υποδοχής που μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμη και ανύπαρκτο, ενώ βρίσκονται εν μέσω μίας παρατεινόμενης ανθρωπιστικής κρίσης. Ακόμη και εάν μπορούσαν να πραγματοποιήσουν αίτηση για άσυλο, και ακόμη και εάν τους χορηγούνταν διεθνής ή επικουρική προστασία, δεν θα ελάμβαναν κανενός είδους υποστήριξη από το Ελληνικό κράτος, γι’ αυτό και αυτό που μονάχα θέλουν είναι να φύγουν από την Ελλάδα.

Ευτυχώς, όμως, η αλληλεγγύη “δεν παίρνει άδεια”. Στα Ελληνικά νησιά καθώς και στα βόρεια σύνορα της χώρας, διαφορετικές πρωτοβουλίες αλληλέγγυων ομάδων και οργανώσεων δουλεύουν καθημερινά και ακατάπαυστα ώστε να καλύψουν τα υπάρχοντα κενά εξαιτίας της αδυναμίας, της ανικανότητας ή της αδιαφορίας των αρχών και του κράτους. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στην Αθήνα, στο κεντρικό πάρκο του Πεδίου του Άρεως, όπου εκατοντάδες πρόσφυγες έχουν δημιουργήσει έναν ανεπίσημο καταυλισμό από τα μέσα Ιουλίου και προσπαθούν να ανταπεξέλθουν. Ευτυχώς δεν είναι μόνοι τους. Αλληλέγγυες ομάδες τους υποστηρίζουν, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά, και οργανώνοντας τη δουλειά που θα έπρεπε να κάνει το κράτος, ακόμη και τις Κυριακές, με μία Αθήνα να “βράζει” και τις παραλίες να είναι ασφυκτικά γεμάτες.

Την Κυριακή, 26 Ιουνίου, μιλήσαμε με ορισμένους από αυτούς τους ανθρώπους εκλαμβάνοντας τις καλύτερες των εντυπώσεων.

Διαβάζοντας το δελτίο τύπου του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, το οποίο καταλογογράφησε τις ανάγκες των προσφύγων στον (πρόχειρο) καταυλισμό, συγκεντρώσαμε μερικά τρόφιμα και ρούχα ώστε να συνεισφέρουμε και εμείς. Τα φέραμε στο Στέκι Μεταναστών, ένα κοινωνικό κέντρο για Μετανάστες, στα Εξάρχεια. Η συνολική διαδικασία αποδοχής βοήθειας επείγουσας ανάγκης από τους πολίτες της Αθήνας είναι πολύ καλά οργανωμένη: υπάρχει ένας πίνακας ανακοινώσεων έξω από το κέντρο όπου οι ανάγκες για τους πρόσφυγες ανανεώνονται συνεχώς, ενώ άλλα άτομα κατηγοριοποιούν όσα χρειάζονται οι πρόσφυγες και οι μετανάστες/στριες: ένδυση, τρόφιμα, νερό, αντικείμενα προσωπικής υγιεινής κ.ο.κ.. Μπροστά από το κτίριο, στον κήπο της οδού Τσαμαδού, μία νέα Συντονιστική Συνέλευση λαμβάνει χώρα.

Έπειτα από τη συνέλευση, εισερχόμαστε στο πάρκο του Πεδίου του Άρεως, φθάνοντας στο κέντρο αυτού του άτυπου καταυλισμού, όπου έχει δημιουργεί ένα γραφείο συντονισμού δράσεων – εδώ αλληλέγγυα άτομα εργάζονται συνεχώς για την αναγνώριση των αναγκών των προσφύγων και των μεταναστών/τριών, διανέμουν ανθρωπιστική βοήθεια, και προσπαθούν να επιλύσουν τα προβλήματα που ανακύπτουν συνεχώς.  

Πίσω από αυτό το ‘γραφείο’ υπάρχει μία σκηνή όπου συγκεντρώνονται τα αντικείμενα που φέρνουν οι αλληλέγγυοι, όλα όσα δίνουν καθημερινοί πολίτες – δίχως να σταματούν να έρχονται, και δίνοντας όσα μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Εν μέσω της οικονομικής κρίσης και του καλοκαιριού, η ανταπόκριση των Αθηναίων πολιτών είναι εκπληκτική…

Μιλήσαμε με δύο ακτιβιστές αυτής της συνονιστικής ομάδας, τον Nadir από την Αφγανική Κοινότητα στην Ελλάδα και τον Mahmoud από την Οργάνωση Almasar.

“Αυτή τη στιγμή όλοι στον καταυλισμό είναι Αφγανοί, ορισμένοι έρχονται, άλλοι φεύγουν αλλά οι αριθμοί τους συνεχίζουν να αυξάνονται. Τώρα πλέον μιλάμε για περίπου 450 ανθρώπους, πολλές οικογένειες με παιδιά, δεν υπάρχουν αρκετές σκηνές για να κοιμηθούν όλοι, υπάρχει πρόβλημα με το τρεχούμενο νερό και τις τουαλέτες, βρισκόμαστε σε συνεχή ανάγκη για τρόφιμα και ιατρική φροντίδα”, μας εξήγησε ο Nadir. “Έχουμε αναγνωρίσει τους πάντες αναλυτικά καθώς και τον αριθμό των σκηνών, ούτως ώστε να διανείμουμε τρόφιμα και νερό γρηγορότερα. Προσπαθήσαμε επίσης να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα υγείας του πληθυσμού αυτού και την ηλικία των ανήλικων καθώς εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη ανάγκη. Τα πιο συχνά προβλήματα υγείας είναι σύνδρομα διάρροιας και πυρετός, προβλήματα με τις έγκυες γυναίκες καθώς και με ορισμένα παιδιά με διαβήτη Τύπου 1 που χρειάζονται κάθε μέρα ινσουλίνη αλλά δεν μπορούν να έχουν. Υπάρχουν, επίσης, ορισμένα παιδιά με Σύνδρομο Down”, μας λέει ο Mahmoud.

“Όλοι θέλουν να φύγουν από την Ελλάδα, μένουν εδώ προσωρινά μέχρι να βρουν τρόπο να φύγουν. Καθημερινά, ακόμη περισσότεροι πρόσφυγες καταφθάνουν από τα νησιά. Πραγματοποιούμε συνεχή καταγραφή ούτως ώστε να έχουμε μία ακριβή εικόνα της κατάστασης. Αυτή τη στιγμή στα νησιά υπάρχουν περίπου 5.000 – 6.000 πρόσφυγες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει κάτι γι’ αυτό. Να δώσει μία λύση για τα έγγραφά τους και την εύρεση καταλυμάτων – ένας δημόσιος χώρος όπως το πάρκο του Πεδίου του Άρεως δεν θα πρέπει να μετατραπεί σε έναν καταυλισμό προσφύγων” σημειώνει ο Nadir. “Θα πρέπει να ληφθεί μία απόφαση σε κεντρικό επίπεδο και στη συνέχεια οι πρόσφυγες θα πρέπει να ενημερωθούν για τις υπάρχουσες δυνατότητες. Ορισμένοι μπορεί να επιθυμούν να πραγματοποιήσουν αίτηση για άσυλο στην Ελλάδα καθώς τουλάχιστον θα κατοικούν νόμιμα στη χώρα. Σε οποιαδήποτε περίπτωση οι συλλογικότητες αλληλεγγύης και οι άνθρωποι που βοηθούν ενεργά στο πεδίο θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με τις αρχές ώστε να τους επισημάνουν τις ανάγκες των προσφύγων και να προτείνουν λύσεις”, προσθέτει ο Mahmoud.

Ευχαριστούμε θερμά τον Ναντίρ και τον Μαχμούντ, και φεύγοντας βλέπουμε άλλη μια δράση αλληλεγγύης: μια ομάδα του Δικτύου Εθελοντών της «Θετικής Φωνής», του «Προμηθέα» και της «Checkpoint» έχει έρθει για καθαρισμό της περιοχής.

Οι πρόσφυγες δεν θα σταματήσουν να έρχονται κατά χιλιάδες, αφού πόλεμοι και βίαιες καταστάσεις ταλανίζουν πολλά μέρη του πλανήτη. Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν επαρκείς και αξιοπρεπείς υποδομές πρώτης υποδοχής και φιλοξενίας, κι αυτό προφανώς είναι ευθύνη του κράτους, στην οποία δυστυχώς το ελληνικό κράτος δεν ανταποκρίνεται αυτή τη στιγμή. Αλλά και γενικότερα για τα Ευρωπαϊκά κράτη, όπως τόνισε πάλι πρόσφατα η Διεθνής Αμνηστία: «Σε απάντηση σε μια συνεχώς διογκούμενη παγκόσμια κρίση προσφύγων, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ανοίξουν πιο ασφαλείς και νόμιμες οδούς για τους πρόσφυγες που προσπαθούν να εισέλθουν στην Ευρώπη. Θα πρέπει να ξεκινήσουν με τη σημαντική αύξηση της επανεγκατάστασης και τη δημιουργία χώρων υποδοχής για τους πρόσφυγες.»

Φωτογραφίες: Πρόσφυγες και μετανάστες/στριες στήνουν σκηνές στο κεντρικό πάρκο του Πεδίου του Άρεως στην Αθήνα, Ελλάδα Ιούλιο 2015. Credit: Agelos Kalodoukas

Πηγή: sos-europe-amnesty.eu

socialpolicy.gr

Κράτα το