Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών 2014

Ανακοινώθηκαν στις 9 Ιουλίου 2015 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) τα αποτελέσματα της δειγματοληπτικής Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) Έτους 2014. Η έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα ιδιωτικών νοικοκυριών στο σύνολο των περιοχών της χώρας. Τα τυπικά σφάλματα για τις δώδεκα (12) βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών ατομικής κατανάλωσης υπολογίστηκαν με τη μορφή συντελεστή μεταβλητότητας (CV) και παρέχονται στον Πίνακα 19. Τα αποτελέσματα της έρευνας έτους 2015 θα ανακοινωθούν στις 26/6/2016.

Α. Μεταβολή της μέσης δαπάνης των νοικοκυριών

• Η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών, για το 2014, ανήλθε στα 1.460,52 ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 3,2% ή 48,87 ευρώ, σε σύγκριση με το 2013 (Γράφημα 1, Πίνακας 1). Σε πραγματικούς όρους, η μέση μηνιαία δαπάνη μειώθηκε κατά 0,7% ή 9,63 ευρώ, λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού, σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του έτους 2014 (Γράφημα 1).

ΓΡΑΦΗΜΑ 1 – Μέση μηνιαία δαπάνη σε ευρώ – ΕΟΠ 2014 – ΕΟΠ 2013

• Όπως προκύπτει από τον Πίνακα 1, καθώς και από το Γράφημα 2, όπου απεικονίζεται η ποσοστιαία κατανομή της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών, σε τρέχουσες τιμές, στις δώδεκα (12) βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών για τα έτη 2014 και 2013, το μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά στα είδη διατροφής (20,5%) και ακολουθούν η στέγαση (13,4%) και οι μεταφορές (12,7%), ενώ οι υπηρεσίες εκπαίδευσης αντιστοιχούν στο μικρότερο μερίδιο των δαπανών (3,5%). Επίσης, το μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών για την υγεία ανέρχεται στο 7,2% ενώ για την κατηγορία αναψυχή και πολιτισμός στο 4,7%.
  

ΓΡΑΦΗΜΑ 2 – Ποσοστιαία κατανομή μηνιαίων δαπανών (αγορές), για αγαθά και υπηρεσίες (τρέχουσες τιμές)

— Β. ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Το καταναλωτικό πρότυπο, σε ποσοστά επί του μέσου όρου μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών της Χώρας σύμφωνα με τις δώδεκα (12) κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών ατομικής κατανάλωσης (COICOP – HBS 2003* *Η τελική ταξινόμηση COICOP – HBS καταρτίστηκε από τη Eurostat σε συνεργασία με τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες των κρατών μελών και εμπειρογνώμονες και εγκρίθηκε το Δεκέμβριο του 2003. Η ταξινόμηση χρησιμοποιείται στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος), παρουσιάζεται στα Γραφήματα 2 και 3, και στους Πίνακες 1 και 2. Πιο συγκεκριμένα:

— Μεταξύ του 2013 και του 2014 το καταναλωτικό πρότυπο ουσιαστικά δεν παρουσίασε σημαντικές μεταβολές, παρατήρηση που ισχύει τόσο για τις τρέχουσες όσο και για  τις σταθερές τιμές.

— Αναλυτικότερα, σε τρέχουσες τιμές η ποσοστιαία κατανομή των δώδεκα (12) κατηγοριών έχει ως εξής: είδη διατροφής 20,5%, στέγαση 13,4%, μεταφορές 12,7%, ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια 9,8%, διάφορα αγαθά και υπηρεσίες 9,2%, υγεία 7,2%, είδη ένδυσης και υπόδησης 5,9%, διαρκή αγαθά 5,0%, αναψυχή και πολιτισμός 4,7%, επικοινωνίες 4,1%, οινοπνευματώδη ποτά και καπνός 4,0% και εκπαίδευση 3,5%. Η μόνη μεταβολή στη φθίνουσα σειρά συμμετοχής των κατηγοριών στην κατανομή του 2014 σε σχέση με το 2013, είναι η μετατόπιση της θέσης των οινοπνευματωδών ποτών και καπνού στη θέση των επικοινωνιών (από τη δέκατη στην ενδέκατη θέση) και αντίστροφα.

— Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2013), η μεγαλύτερη μεταβολή δαπανών (μείωση 13,3%) παρατηρείται στα διαρκή αγαθά, ενώ ακολουθούν τα οινοπνευματώδη ποτά και ο καπνός (μείωση 6,4%) και η στέγαση (μείωση 5,7%). Δέκα (10) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες δαπανών παρουσιάζουν μείωση δαπανών (με τη μικρότερη της τάξεως του 0,2% στην αναψυχή και τον πολιτισμό). Η μόνη κατηγορία για την οποία παρατηρείται αύξηση της μέσης μηνιαίας δαπάνης είναι η υγεία (1,3%), ενώ η μέση μηνιαία δαπάνη για εκπαίδευση δεν παρουσιάζει μεταβολή ανάμεσα στα δύο έτη (Πίνακας 1).

— Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2013), η μεγαλύτερη μεταβολή στην ποσοστιαία συμμετοχή των κατηγοριών (μείωση 0,6%) παρατηρείται στα διαρκή αγαθά. Επτά (7) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν μικρή ποσοστιαία αύξηση συμμετοχής που κυμαίνεται από 0,1% (ένδυση και υπόδηση, μεταφορές, αναψυχή και πολιτισμός και εκπαίδευση) ως 0,3% (υγεία), τέσσερις (4) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν μικρή ποσοστιαία μείωση συμμετοχής που κυμαίνεται από 0,1% (οινοπνευματώδη ποτά και καπνός, διάφορα αγαθά και υπηρεσίες) ως 0,6% για τα διαρκή αγαθά, όπως ήδη αναφέρθηκε, ενώ οι επικοινωνίες δεν παρουσιάζουν ποσοστιαία μεταβολή (Πίνακας 1).

— Σε σταθερές τιμές 2014, σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα, του 2013, η μεγαλύτερη μεταβολή δαπανών (μείωση 11,8%) παρατηρείται και πάλι στα διαρκή αγαθά, ενώ ακολουθούν τα οινοπνευματώδη ποτά και ο καπνός (μείωση 9,1%) και οι επικοινωνίες (μείωση 3,0%). Επτά (7) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν μείωση δαπανών με τη μικρότερη της τάξεως του 0,2% στα ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια. Αύξηση σε σταθερές τιμές 2014 παρουσιάζουν πέντε (5) κατηγορίες δαπανών (ένδυση και υπόδηση, στέγαση, υγεία, μεταφορές, εκπαίδευση). Η αύξηση αυτή κυμαίνεται από 1,6% στη στέγαση ως 3,2% στην εκπαίδευση (Πίνακας 2).

— Σε σταθερές τιμές 2014, σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα, του 2013, η μεγαλύτερη μεταβολή στην ποσοστιαία συμμετοχή των κατηγοριών (μείωση 0,6%) παρατηρείται και πάλι στα διαρκή αγαθά. Πέντε (5) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν μικρή ποσοστιαία αύξηση συμμετοχής που κυμαίνεται από 0,1% (εκπαίδευση) ως 0,4% (μεταφορές), έξι (6) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν μικρή ποσοστιαία μείωση συμμετοχής που κυμαίνεται από 0,1% (επικοινωνίες, αναψυχή και πολιτισμός, διάφορα αγαθά και υπηρεσίες) ως 0,6% για τα διαρκή αγαθά, ενώ τα ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια δεν παρουσιάζουν μεταβολή (Πίνακας 2).

ΓΡΑΦΗΜΑ 3 – ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΜΗΝΙΑΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΑΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ (ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΤΙΜΕΣ).

— Μεγαλύτερη μείωση στη μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών (τρέχουσες τιμές) στις υποκατηγορίες δαπανών, σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2013), καταγράφεται στα είδη επίπλωσης και κλινοστρωμνής (-24,7%) και στη συντήρηση και επισκευές κατοικίας (-21,7%), ενώ μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στη μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση (19,4%) και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (14,5%). Γραφική απεικόνιση αυτών δίνεται στο Γράφημα 3, όπου παρουσιάζονται οι υποκατηγορίες με τις πέντε μεγαλύτερες θετικές ποσοστιαίες μεταβολές, καθώς και με τις πέντε μεγαλύτερες αρνητικές ποσοστιαίες μεταβολές.

• Στον Πίνακα 3, παρουσιάζεται η μέση μηνιαία δαπάνη για όλα τα νοικοκυριά από το 2010 έως και το 2014, σε τρέχουσες τιμές.
• Όσον αφορά στις δαπανές στα είδη διατροφής, σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2013), παρατηρείται μείωση της μηνιαίας δαπάνης (τρέχουσες τιμές), για λίπη και έλαια (4,0%), καφέ, τσάι και κακάο (3,6%), κρέας (3,5%), αλεύρι, ψωμί και δημητριακά (2,6%), μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμούς φρούτων και λαχανικών (2,4%), γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (2,3%), λαχανικά (1,9%), φρούτα (1,7%), ψάρια (1,4%), ζάχαρη, μαρμελάδες, μέλι, κ.λπ. (0,6%), ενώ παρατηρείται αύξηση της μηνιαίας δαπάνης για τα λοιπά είδη διατροφής (1,9%) (Πίνακας 4).
• Η ποσοστιαία συμμετοχή των υποκατηγοριών των ειδών διατροφής παρουσίασε πολύ μικρή μεταβολή μεταξύ των ετών 2013 και 2014 μόνο για έξι από τις ένδεκα υποκατηγορίες (Πίνακας 4, Γράφημα 4).

ΓΡΑΦΗΜΑ 4 – ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΕΣΗΣ ΜΗΝΙΑΙΑΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΓΙΑ ΕΙΔΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ (ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΤΙΜΕΣ)

• Στα Γραφήματα 5 και 6, που ακολουθούν, παρουσιάζεται συγκριτική απεικόνιση των αποτελεσμάτων της ΕΟΠ 2014 με αυτά των προηγούμενων ερευνών, δηλαδή με τα έτη 2004 και 2008-2013 σε τρέχουσες και σταθερές τιμές, αντίστοιχα. Αναφορικά με τις τρέχουσες τιμές παρατηρείται μείωση της μέσης μηνιαίς δαπάνης των νοικοκυριών κατά 25,4% μεταξύ 2010 και 2014, ενώ η αντίστοιχη μείωση είναι της τάξεως του 31,1% μεταξύ 2008 και 2014 και 18,5% μεταξύ 2004 και 2014. Οι μεταβολές της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών σε σταθερές τιμές 2014 είναι μειώσεις της τάξεως του 24,5%, 35,4% και 31,5% μεταξύ των ετών 2014 και 2010, 2008, 2004, αντίστοιχα.

ΓΡΑΦΗΜΑ 5  – ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΔΑΠΑΝΗ (ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΤΙΜΕΣ) ΣΕ ΕΥΡΩ: ΕΟΠ 2004, 2008 – 2014

ΓΡΑΦΗΜΑ 6 – ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΔΑΠΑΝΗ (ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΤΙΜΕΣ 2014) ΣΕ ΕΥΡΩ: ΕΟΠ 2004, 2008-2014.

• Στα Γραφήματα 7 και 8 παρουσιάζεται η ποσοστιαία μεταβολή των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, σε τρέχουσες και σταθερές τιμές, αντίστοιχα, από τα στοιχεία που προκύπτουν από τις ΕΟΠ 2010 και 2014. Η μεγαλύτερη μείωση, τόσο σε τρέχουσες όσο και σε σταθερές τιμές 2014, παρατηρείται στα διαρκή αγαθά (44,2% και 43,6% αντίστοιχα). Η μικρότερη μείωση παρατηρείται στα οινοπνευματώδη ποτά και καπνό και είναι 14,4% σε τρέχουσες τιμές και 13,5% σε σταθερές τιμές. Η μόνη μεταβολή στη σειρά κατάταξης των κατηγοριών μεταξύ σταθερών και τρεχουσών τιμών παρατηρείται στις κατηγορίες ειδών διατροφής και στέγασης.

Στα Γραφήματα 9 και 10 παρουσιάζεται η ποσοστιαία μεταβολή των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες, σε τρέχουσες και σταθερές τιμές αντίστοιχα, από τα στοιχεία που προκύπτουν από τις ΕΟΠ 2008 και 2014. Η μεγαλύτερη μείωση, τόσο σε τρέχουσες όσο και σε σταθερές τιμές 2014, παρατηρείται στα διαρκή αγαθά (51,3% και 54,4% αντίστοιχα). Η μικρότερη μείωση παρατηρείται στα είδη διατροφής και είναι 13,7% σε τρέχουσες τιμές και 19,1% σε σταθερές τιμές. Η σειρά κατάταξης των κατηγοριών είναι ίδια σε τρέχουσες και σταθερές τιμές.

Εν συνεχεία, μπορείτε να δείτε τα Γραφήματα 9 – 12, ενώ ακολουθεί το συνημμένο αρχείο με το σύνολο των γραφημάτων και των πινάκων για την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών Έτους 2014 της ΕΛΣΤΑΤ,