Τις τελευταίες εβδομάδες παρακολουθούμε τις συνέπειες της παντελούς αδυναμίας – για μια ακόμα φορά – του ελληνικού κράτους να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ένα αποτελεσματικό πλάνο αντιμετώπισης των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών προκειμένου να διαχειριστεί ορθολογικά ένα ζήτημα το οποίο κλιμακώνεται από τις αρχές του 2015 με αμείωτη ένταση. Οι εικόνες πλήρους απουσίας του κρατικού μηχανισμού τόσο στην Αθήνα, όσο και στα σημεία εισόδου και εξόδου των προσφύγων μιλούν από μόνες τους. Τα παραπάνω είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε σε αυτοψία που πραγματοποιήσαμε στην Ειδομένη την Δευτέρα 24.8.2015. Άνθρωποι παρατημένοι στη μέση του πουθενά ανάμεσα σε σωρούς από σκουπίδια, οι οποίοι στηρίζονταν αποκλειστικά στη βοήθεια μη κυβερνητικών οργανώσεων και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, την ώρα που οι φορείς του κράτους παρατηρούσαν τουλάχιστον αμέτοχοι την κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων προσφύγων που δημιουργεί η απουσία κρατικού μηχανισμού διαχείρισης της δεδομένης κατάστασης.
Την ίδια ώρα και ενώ στη χώρα μας από τις αρχές του 2015 έχουν εισέλθει πάνω από 170.000 πρόσφυγες και μετανάστες, η κρατική πολιτική στο εν λόγω πεδίο έχει εξαντληθεί στις εξαγγελίες για κλείσιμο της Αμυγδαλέζας (η οποία παραμένει ανοιχτή), και την καταρχήν ορθή σύντμηση του χρόνου διοικητικής κράτησης – στέρησης ελευθερίας των υπηκόων τρίτων χωρών, πρωτοβουλίες που η ΕλΕΔΑ επικρότησε από τη πρώτη στιγμή, ωστόσο αντιλαμβάνεται ότι δεν θα μπορούσαν να αποτελούν παρά τα πρώτα μόλις δείγματα γραφής για τη στοιχειώδη αποκατάσταση των παραβιάσεων που ελάμβαναν χώρα σε βάρος των υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελλάδα. Πέραν των ανωτέρω δεν διαπιστώθηκε επί της ουσίας καμία επαρκής προσπάθεια για την διαχείρισή του εν λόγω πληθυσμού.
Παράλληλα, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αναγνωρίζει ότι η έως σήμερα αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ζητήματος σε επίπεδο Ε.Ε. υπήρξε εσφαλμένη και χωρίς ουσιαστική ρεαλιστική προοπτική λόγω της αποκλειστικής εμμονής που επεδείχθη στα ζητήματα ασφαλείας και της παράβλεψης του ανθρωπιστικού ζητήματος προστασίας των μετακινουμένων πληθυσμών.
Συντασσόμαστε με το δίκαιο και εύλογο αίτημα για δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ των κρατών μελών και για άνοιγμα ασφαλών διόδων διέλευσης των προσφύγων εντός των χωρών Schengen. Ωστόσο, έχοντας πάντοτε ως γνώμονα το Σύνταγμα που κατοχυρώνει τον απόλυτο σεβασμό και την προστασία της ζωής και της τιμής όλων αδιακρίτως των ευρισκομένων στην ελληνική επικράτεια, επισημαίνουμε ότι όλα τα παραπάνω δεν απαλλάσσουν την κυβέρνηση από την ευθύνη που φέρει για την τύχη όσων βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος. Πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για άτομα που ανήκουν σε μια από τις πλέον ευάλωτες ομάδες. Δεδομένων όλων των ανωτέρω δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις τεράστιες ευθύνες των συναρμόδιων υπουργείων.
Τους καλούμε έστω και τώρα να πράξουν τα αυτονόητα:
- Να στήσουν έναν επαρκή μηχανισμό ανθρωπιστικής βοήθειας
- Να συντονίσουν την προσπάθεια διαχείρισης των προσφυγικών ροών
- Να προβούν στην άμεση ίδρυση νέων κέντρων υποδοχής στα σύνορα και ανοιχτών κέντρων φιλοξενίας στην υπόλοιπη χώρα
- Να εφαρμόσουν άμεσα και αποτελεσματικά το σχετικό κοινοτικό δίκαιο (Οδηγία 2001/55/ΕΚ, π.δ. 80/2006) για παροχή προσωρινής προστασίας σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων
- Να πιέσουν αποτελεσματικά ώστε να επιτευχθεί η κατανομή των βαρών μεταξύ των κρατών της ΕΕ.
Ας έχουμε υπ’ όψη μας ότι το μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Συρία που μόλις τώρα – έπειτα από 4 χρόνια πολέμου – έφτασε στην πόρτα μας θα συνεχίσει να διογκώνεται με απρόβλεπτες συνέπειες. Η μετάθεση ευθυνών και οι θεωρητικές κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις ούτε θα το ανακόψουν, ούτε θα συμβάλλουν στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
Πηγή: Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
