Παγκόσμια Έκθεση για τη Γήρανση και την Υγεία 2015

Απόδοση: Ελένη Τομπέα

Επιμέλεια: Ντούνης Ανδρέας

Με την πρόοδο της ιατρικής να βοηθά περισσότερους ανθρώπους να έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, ο αριθμός των ατόμων άνω των 60 ετών αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2050 και θα χρειαστεί μια ριζοσπαστική κοινωνική αλλαγή, σύμφωνα με νέα έκθεση του Π.Ο.Υ. που δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Ηλικιωμένων (1η Οκτωβρίου 2015).

Αντίθετα με την ευρέως διαδεδομένη άποψη, η Παγκόσμια Έκθεση για την Γήρανση και την Υγεία 2015, αναφέρει ότι υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία που να  αποδεικνύουν ότι τα επιπρόσθετα έτη ζωής βιώνονται με καλύτερη κατάσταση υγείας, σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές της αντίστοιχης ηλικίας.

Ενώ κάποια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί πράγματι να βιώνουν μακροβιότερες και πιο υγιείς ζωές, αυτοί οι άνθρωποι είναι πιθανό να προέρχονται από προνομιούχα τμήματα της κοινωνίας. “Άνθρωποι που προέρχονται από μειονεκτικά περιβάλλοντα, τις φτωχότερες χώρες, εκείνοι με τις λιγότερες ευκαιρίες και τους λιγότερους πόρους ενώ βρίσκονται σε μεγάλη ηλικία, είναι πιθανό να έχουν το χειρότερο επίπεδο υγείας και τη μεγαλύτερη ανάγκη,” αναφέρει ο Dr John Beard, Διευθυντής του Τμήματος Γήρανσης και Πορείας της Μετέπειτα Ζωής του Παγκόσμιου Οργανισμου Υγείας.

Η έκθεση τονίζει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διασφαλίσουν πως οι πολιτικές επιτρέπουν στα ηλικιωμένα άτομα να συνεχίζουν να συμμετέχουν στην κοινωνία και να αποφεύγουν την ενίσχυση των ανισονομιών που συχνά “συμπορεύονται” με την κακή υγεία στους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.

Η έκθεση απορρίπτει το στερεότυπο σχετικά με τα ηλικιωμένα άτομα, ως εξαρτώμενα και αδύναμα άτομα, και αναφέρει πως η συνεισφορά τους στην κοινωνία συχνά παραβλέπεται, ενώ οι απαιτήσεις που θα επιφέρει η γήρανση του πληθυσμού στην κοινωνία συχνά παρουσιάζονται ως υπερβολικές.

Η Έκθεση υπερτονίζει ότι ενώ κάποια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας χρειάζονται φροντίδα και υποστήριξη, ο πληθυσμός μεγαλύτερης ηλικίας συνεισφέρει στην οικογένεια, στην κοινότητα και στην κοινωνία γενικότερα. Περαιτέρω, παραπέμπει σε έρευνες που αναφέρουν πως οι συνεισφορές αυτές υπερβαίνουν κατά πολύ τις οποιεσδήποτε “επενδύσεις” που ενδεχομένως θα χρειάζονται για να την παροχή υπηρεσιών υγείας, τη μακροπρόθεσμη φροντίδα και την κοινωνική ασφάλιση, που χρειάζεται ο ηλικιωμένος πληθυσμός. Και καταλήγει, πως οι πολιτικές πρέπει να μετατοπιστούν από την έμφαση στον έλεγχο των δαπανών, στην μεγαλύτερη ενεργοποίηση των ηλικιωμένων.

Αυτό θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις γυναίκες, που αποτελούν την πλειονότητα των ηλικιωμένων ατόμων και που παρέχουν ένα μεγάλο μέρος της οικογενειακής φροντίδας για εκείνους/εκείνες που δεν είναι πλέον ικανοί/ικανές να φροντίσουν τον εαυτό τους. “Καθώς κοιτάζουμε προς το μέλλον, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της δημογραφικής γήρανσης στη ζωή των γυναικών, ιδιαίτερα στις φτωχότερες χώρες”, αναφέρει η Dr. Flavia Bustreo, αναπληρώτρια διευθύντρια του Π.Ο.Υ. για την υγεία της οικογένειας, των γυναικών και των παιδιών. 

Η έκθεση επισημαίνει 3 βασικούς τομείς δράσης που θα απαιτήσουν μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο που σκέφτεται η κοινωνία τη γήρανση και τους ηλικιωμένους.

Ο πρώτος είναι η μετατροπή των χώρων που ζούμε σε πολύ πιο φιλικούς για τους ηλικιωμένους ανθρώπους. Καλά παραδείγματα μπορούν να βρεθούν στο Παγκόσμιο Δίκτυο του ΠΟΥ για Φιλικές Πόλεις και Κοινότητες προς τον Ηλικιωμένο πληθυσμό ( WHO’s Global Network of Age-friendly Cities and Communities) που σήμερα περιλαμβάνει πάνω από 280 μέλη σε 33 χώρες. Τα παραδείγματα αυτά κυμαίνονται, από το έργο για τη βελτίωση της ασφάλειας των ηλικιωμένων στις φτωχογειτονιές του Νέο Δελχί, ως τα “Men’s Sheds” στην Αυστραλία και την Ιρλανδία, που αντιμετωπίζουν την κοινωνική απομόνωση και τη μοναχικότητα.

Η αναπροσαρμογή των συστημάτων υγείας στις ανάγκες των ηλικιωμένων ατόμων είναι εξίσου σημαντική. Αυτό θα απαιτήσει μια μετατόπιση από τα συστήματα που είναι σχεδιασμένα γύρω από τη θεραπεία της οξείας νόσου, σε συστήματα που να παρέχουν συνεχή περίθαλψη για τις χρόνιες παθήσεις που επιπολάζουν σε υψηλότερο ποσοστό στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Οι πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αποδειχθεί επιτυχείς μπορούν να επεκταθούν και να εισαχθούν και σε άλλες χώρες. Παραδείγματα αυτών περιλαμβάνουν τη δημιουργία ομάδων που αποτελούνται από διαφορετικές ειδικότητες όπως φυσικοθεραπευτές, ψυχολόγοι, διατροφολόγοι, εργοθεραπευτές, ιατροί και νοσηλευτές στη Βραζιλία, αλλά και την κατανομή ηλεκτρονικών κλινικών διαγραμμάτων μεταξύ των ιδρυμάτων περίθαλψης στον Καναδά.

Οι κυβερνήσεις πρέπει επίσης να αναπτύξουν μακροχρόνια περίθαλψη που να μπορεί να μειώσει την ακατάλληλη χρήση των υπηρεσιών επείγουσας περίθαλψης και να εξασφαλίσουν πως οι άνθρωποι ζουν τα τελευταία τους χρόνια με αξιοπρέπεια. Οι οικογένειες θα χρειαστούν υποστήριξη για να παρέχουν φροντίδα, ελευθερώνοντας έτσι τις γυναίκες, που είναι συχνά οι κύριες φροντίστριες των ηλικιωμένων μελών της οικογένειας, ώστε να επιτελέσουν ένα ευρύτερο ρόλο στην κοινωνία. Ακόμη και απλές στρατηγικές, όπως η διαδικτυακή υποστήριξη για φροντίστριες/ φροντιστές οικογένειας στην Ολλανδία ή η υποστήριξη οργανώσεων για ηλικιωμένους που παρέχουν υποστήριξη στο Βιετνάμ, δείχνουν να είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρες.

socialpolicy.gr