Οι γυναίκες-πρόσφυγες και μετανάστριες σε κίνηση στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν σοβαρότατους κινδύνους σεξουαλικής και έμφυλης βίας, όπως υπογραμμίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό, και η Επιτροπή Γυναικών Προσφύγων σε έκθεση που δημιοσιεύθηκε στις 21/1/2016.
Οι τρείς οργανισμοί (UNHCR, UNFPA και WRC) διεξήγαγαν στο πεδίο μία κοινή αξιολόγηση των κινδύνων τους οποίους αντιμετωπίζουν γυναίκες- πρόσφυγες και μετανάστριες στην Ελλάδα και τη FYROM τον μήνα Νοέμβριο του έτους 2015, σημειώνοντας ότι οι γυναίκες συγκαταλέγονταν στις ομάδες που αντιμετώπιζαν ιδιαίτερους κινδύνους και χρειάζονταν επιπρόσθετα μέτρα προστασίας.
Η Έκθεση ανέφερε ότι πολλές γυναίκες πρόσφυγες και μετανάστριες είχαν ήδη εκτεθεί σε αρκετές μορφές σεξουαλικής και έμφυλης βίας, είτε στην χώρα καταγωγής τους, είτε στην χώρα πρώτου ασύλου ή κατά μήκος του ταξίδιου προς και εντός της Ευρώπης.
Ορισμένες από τις γυναίκες που απάντησαν στις συνεντεύξεις περιεγράψαν περιστατικά εξαναγκασμού σε “sex συναλλαγής” με σκοπό να “πληρώσουν” για ταξιδιωτικά έγγραφα ή για το ίδιο τους το ταξίδι. Μερικές γυναίκες ή/και κορίτσια εμφανίζονταν τόσο απρόθυμες να καθυστερήσουν το ταξίδι των ίδιων και των οικογενειών τους, ώστε αρνήθηκαν να αναφέρουν την διάπραξη σεξουαλικών εγκλημάτων έμφυλης βίας ή να ζητήσουν ιατρική βοήθεια.
“Πολλές γυναίκες και κορίτσια που ταξιδεύουν μόνες τους είναι εντελώς εκτεθειμένες, δίχως την προστασία της οικογένειας ή της κοινότητάς τους,” δήλωσε ο Διευθυντής του Γραφείου Ευρώπης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, Vincent Cochetel: “Ακόμη και όσες ταξιδεύουν με τις οικογένειές τους πολύ συχνά είναι ευάλωτες στη σεξουαλική κακοποίηση. Πολύ συχνά δεν αναφέρουν τα εγκλήματα στα οποία έπεσαν θύματα και έτσι δεν λαμβάνουν την υποστήριξη που χρειάζονται. Μερικές γυναίκες μας είπαν – ακόμη ότι – παντρεύτηκαν από απόγνωση.. “
Η κοινή αυτή προσπάθεια ήταν η πρώτη από αρκετές αποστολές στο πεδίο και ασκήσεις καταγραφής τις οποίες οι φορείς αρωγής και συνηγορίας διεξάγουν ούτως ώστε να αξιολογήσουν τα προβλήματα στο πεδίο και να προτείνουν δράσεις-κλειδιά για να αντιμετωπιστούν αυτά τα φαινόμενα.
Η Έκθεση σημείωσε ότι: “Οι ανύπαντρες γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες ή με τα παιδιά τους, οι έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες, οι έφηβες, τα ασυνόδευτα παιδιά, τα παιδιά που παντρεύτηκαν – ορισμένες φορές ακόμη και με νεογέννητα μωρά – τα Άτομα με Αναπηρία, και οι γηραιότεροι άντρες και γυναίκες είναι ανάμεσα σε όσες και όσους αντιμετωπίζουν ιδιαίτερο κίνδυνο και χρειάζονται συντονισμένη και αποτελεσματική προστασία και απόκριση.”
Οι δυσχερείς καιρικές συνθήκες του χειμώνα οδηγούν ολοένα και λιγότερους ανθρώπους να διακινδυνεύσουν το θαλάσσιο ταξίδι προς την Ευρώπη αυτόν το μήνα σε σύγκριση με τους προηγούμενους. Παρόλα αυτά, περίπου 2.000 άνθρωποι καταφθάνουν κατά μέσο όρο κάθε μέρα. Οι στατιστικές δείχνουν ότι ένα αυξανόμενο ποσοστό αυτών των ανθρώπων είναι γυναίκες και παιδιά.
Όπως σημειώθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2016, λίγο περισσότερο από το 55% όσων καταφθάνουν είναι γυναίκες και παιδιά, εν συγκρίσει με μόλις 27 τοις εκατό τον Ιούνιο του 2015.
Και καθώς οι κυβερνήσεις επιβάλλουν περιορισμούς και αυστηροποιούν τους συνοριακούς ελέγχους, οι εγκαταστάσεις πρώτης υποδοχής ενδέχεται να εμφανίσουν συνωστισμό και εντάσεις, αυξάνοντας τους κινδύνους για τις γυναίκες και τα κορίτσια.
“Η υγεία και τα δικαιώματα των θυμάτων πολέμων και διωγμών, ειδικότερα των γυναικών και των έφηβων κοριτσιών, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τελευταία σκέψη κατά τις διαδικασίες ανθρωπιστικής βοήθειας. Το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό συνεργάζεται με εταίρους ώστε να διασφαλίσει ότι οι γυναίκες-πρόσφυγες και οι μετανάστριες θα έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, και να αποτρέψει και να ανταποκριθεί στα περιστατικά έμφυλης βίας (gender-based violence)”, δήλωσε ο Δρ. Babatunde Osotimehin, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό.
Η ανθρωπιστική βοήθεια στην Ανατολική Μεσόγειο και στις οδούς των Δυτικών Βαλκανίων θέτει ως προτεραιότητα την συμπερίληψη της διάστασης του φύλου και την πρόληψη της σεξουαλικής και έμφυλης βίας {sexual and gender-based violence (SGBV)} σε όλες τις ανθρωπιστικές δράσεις. Η ικανότητα κατάλληλης πρόληψης, αναγνώρισης, και απόκρισης εξαρτώνται παρόλα αυτά σε μεγάλο βαθμό από τα κράτη και τους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναλαμβάνουν αρμοδιότητες και πραγματοποιούν κατάλληλες δράσεις.
Η κοινή αποστολή βρήκε ότι η υφιστάμενη απόκριση από τις κυβερνήσεις, τους φορείς ανθρωπιστικών οργανώσεων, των θεσμών της ΕΕ και των φορέων και οργανισμών της κοινωνίας των πολιτών ήταν ανεπαρκής και απέτυχε να αποτρέψει και να αναποκριθεί στους κινδύνους, την εκμετάλλευση και τις πολλαπλές μορφές σεξουαλικής και έμφυλης βίας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Έκθεση επεσήμανε ορισμένες συστάσεις – κλειδιά προς τις κυβερνήσεις και τους φορείς της ΕΕ:
- Ίδρυση ενός συντονισμένου συστήματος απόκρισης εντός και κατά μήκος των συνόρων για την προστασία γυναικών και κοριτσιών –
- Αναγνώριση των κινδύνων προστασίας και τοποθέτηση ειδικού προσωπικού και διαδικασιών για την εξειδικευμένη αποτροπή, αναγνώριση και ανταπόκριση στα περιστατικά σεξουαλικής και έμφυλης βίας –
- Διασφάλιση της ανταπόκρισης ως προς τα περιστατικά σεξουαλικής και έμφυλης βίας – GBV που αναγνωρίζει ότι οι γυναίκες δεν θα σταματήσουν για να αναφέρουν αντίστοιχα περιστατικά ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε υποστηρικτικές υπηρεσίες – και
- Παροχή νόμιμων “διόδων” για την προστασία, ειδικότερα για γυναίκες, παιδιά και επιζήσασες περιστατικών σεξουαλικής και έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής οικογενειακής επανένωσης και της προτεραιότητας για αυτούς τους πρόσφυγες με εξειδικευμένες ανάγκες κίνησης και μετεγκατάστασης.
Μπορείτε εδώ να πραγματοποιήσετε Λήψη της πλήρους κοινής Έκθεσης
unrefugees.org.au
socialpolicy.gr
