Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τo Κέντρο Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού (ΚΜΟΠ), με τη συνεργασία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου Παίδων Π.&Α. Κυριακού και του Ευρωπαϊκού Προγράμματος “ENABLE” εφαρμόζουν το καινοτόμο διαδικτυακό πρόγραμμα «Ζήσε Χωρίς Εκφοβισμό» με στόχο τη διαχείριση και αντιμετώπιση περιστατικών σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού (school bullying και cyberbullying).
Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω μιας ειδικά διαμορφωμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας, μέσω της οποίας παιδιά και έφηβοι ηλικίας 10-18 ετών που αντιμετωπίζουν προβλήματα εκφοβισμού λαμβάνουν συμβουλευτική στήριξη συνομιλώντας online, ανώνυμα και δωρεάν με εκπαιδευμένους συμβούλους ή συνομηλίκους τους και μεγαλύτερους μαθητές που έχουν εκπαιδευτεί ειδικά για αυτό το σκοπό.
Οι βασικοί συντελεστές του προγράμματος
α) Τα παιδιά – χρήστες (ηλικίας 10 – 18 ετών)
β) Οι νεαροί σύμβουλοι (Μαθητές 15 -18 ετών, Φοιτητές και απόφοιτοι ψυχολογίας και κοινωνικών επιστημών έως 28 ετών)
γ) Οι επόπτες ψυχολόγοι (Απόφοιτοι-επαγγελματίες ψυχολόγοι)
δ) Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι μπορούν να λάβουν εξειδικευμένη υποστήριξη, να ανταλλάξουν απόψεις αλλά και να ενημερωθούν μέσω της ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης που συνεχώς θα εμπλουτίζεται με νέο υλικό σχετικό με τον σχολικό και διαδικτυακό εκφοβισμό.
Η διαδικασία είναι απλή και γρήγορη: Όσα παιδιά το επιθυμούν, μπορούν να κάνουν μια δωρεάν εγγραφή χρησιμοποιώντας ένα όνομα χρήστη (username) και ένα κωδικό πρόσβασης (password) της αρεσκείας τους. Το όνομα χρήστη δεν ταυτίζεται απαραίτητα με το πραγματικό όνομα του παιδιού χρήστη, διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο την ανωνυμία του.
Παράλληλα, γονείς και εκπαιδευτικοί που το επιθυμούν μπορούν να ενημερωθούν για το φαινόμενο, να ανταλλάξουν απόψεις και να λάβουν συμβουλές από επαγγελματίες ψυχολόγους μέσω ενός ειδικά διαμορφωμένου forum. Για λόγους ασφαλείας και διασφάλισης ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών όλες οι συνομιλίες πραγματοποιούνται υπό την επιτήρηση επαγγελματιών ψυχολόγων.
Οι διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο του εκφοβισμού στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια καθιστούν αναγκαία τη δημιουργία καινοτόμων εργαλείων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες όλων των ομάδων που επηρεάζονται από αυτό.
Οι βασικοί πυλώνες του Προγράμματος «Ζήσε Χωρίς Εκφοβισμό» αποτελούν και τις καινοτομίες του:
– Για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρησιμοποιείται μια διαδικτυακή πλατφόρμα για την αντιμετώπιση του σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού. Online, ανώνυμα και δωρεάν παιδιά και έφηβοι ηλικίας 10-18 ετών, με βάση την εξοικείωση τους με το διαδίκτυο, μπορούν να κάνουν το επόμενο βήμα: να υπερνικήσουν δηλαδή τον φόβο και τη ντροπή και να μιλήσουν ανοιχτά για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σε εκπαιδευμένους συμβούλους αλλά και σε συνομηλίκους τους και μεγαλύτερους μαθητές.
– Η συμβουλευτική συνομηλίκων, μετά από εκπαίδευση και συνεχή εποπτεία επαγγελματιών ψυχολόγων, αποτελεί από μόνη της καινοτομία με πολλαπλά οφέλη καθώς τα παιδιά – σύμβουλοι αναπτύσσουν πολύτιμες δεξιότητες ενώ παράλληλα μπορούν να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές θετικής επιρροής στον ευρύτερο κοινωνικό τους περίγυρο. Η εμπειρία από την αξιοποίηση νεαρών ατόμων ως διαμεσολαβητών συμβούλων για την αντιμετώπιση φαινόμενων εκφοβισμού, έχει εφαρμοστεί με μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό. Ενδεικτικά, αναφέρεται η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 8 ετών υποστηρίχθηκαν από αντίστοιχο πρόγραμμα περισσότερα από 600.000 παιδιά, ενώ πάνω από 5.400 μαθητές και φοιτητές εκπαιδεύτηκαν ως σύμβουλοι.
– Το πρόγραμμα επιδιώκει μια ολιστική προσέγγιση εξυπηρετώντας τις ανάγκες τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων (γονέων και εκπαιδευτικών) υιοθετώντας για κάθε ομάδα έναν ξεχωριστό ψηφιακό χώρο επικοινωνίας.
Η επιλογή των νεαρών συμβούλων, ο ρόλος και η εκπαίδευσή τους:
Τα νεαρά άτομα που μπορούν να λάβουν την εκπαίδευση του συμβούλου είναι:
– Παιδιά ηλικίας 15 – έως 18 ετών.
– Φοιτητές και απόφοιτοι ψυχολογίας και κοινωνικών επιστημών έως 28 ετών.
Συνοπτικά, η εκπαίδευση των νεαρών συμβούλων περιλαμβάνει:
1. Σεμινάριο σχετικά με τον εκφοβισμό ως φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας με ποιοτικό και ποσοτικό πληροφοριακό υπόβαθρο. Ενδεικτικά, οι σύμβουλοι εκπαιδεύονται στις ακόλουθες θεματικές ενότητες:
– Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση γύρω από το φαινόμενο του σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού.
– Τυπικά χαρακτηριστικά των παιδιών που εκφοβίζουν ή / και εκφοβίζονται.
– Η σημασία της πρόωρης παρέμβασης.
– Δεξιότητες ενός καλού συμβούλου κ.ά.
2. Σεμινάριο με στόχο την εκμάθηση και ορθή χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, τους όρους λειτουργίας της καθώς και την αναλυτική ενημέρωσή τους για τη φιλοσοφία και τους σκοπούς του προγράμματος «Ζήσε Χωρίς Εκφοβισμό».
3. Αναφορές και επισημάνσεις από το βιβλιογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό προκειμένου οι σύμβουλοι να μπορούν να αντλήσουν πολύτιμες πληροφορίες και να τις αξιοποιήσουν δημιουργικά.
Τα άτομα που πληρούν το προβλεπόμενο όριο ηλικίας και επιθυμούν να γίνουν σύμβουλοι μπορούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους χρησιμοποιώντας την ακόλουθη φόρμα επικοινωνίας:
