Η έκθεση προειδοποιεί για την επίθεση που δέχονται οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Τα δικαιώματά σας σε κίνδυνο» είναι ο τίτλος της ετήσιας έκθεσης της Διεθνούς Αμνηστίας η οποία καταγράφει και αξιολογεί την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο κόσμο το 2015. Σύμφωνα με την οργάνωση, πολλές είναι οι εθνικές κυβερνήσεις που παραβιάζουν συστηματικά το διεθνές δίκαιο και υπονομεύουν σκοπίμως θεσμούς επιφορτισμένους με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εν προκειμένω, η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί για μια διαρκώς αναρριχώμενη τάση υπονόμευσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως.
“Δεν απειλούνται μόνο τα δικαιώματά μας αλλά και οι νόμοι και τα συστήματα που τα προστατεύουν” Shalil Shetty, Γενικός Γραμματέας και Επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας
«Οι κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσουν την επίθεση στα δικαιώματά μας και να ενισχύσουν τους μηχανισμούς άμυνας που η παγκόσμια κοινότητα έχει θέσει σε εφαρμογή για την προστασία τους. Τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν αναγκαιότητα, όχι πολυτέλεια, και το διακύβευμα για την ανθρωπότητα είναι μεγαλύτερο από ποτέ», δηλώνει ο Shalil Shetty, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
Εθνική Ασφάλεια και Ανθρώπινα Δικαιώματα
Η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί επίσης για μια ανησυχητική τάση που επικρατεί μεταξύ κυβερνήσεων και αφορά στην αυξανόμενη στοχοποίηση και επίθεση προς ακτιβιστές, δικηγόρους και άλλα άτομα που εργάζονται για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την οργάνωση, αυτό οφείλεται εν μέρει στην αντίδραση πολλών κυβερνήσεων απέναντι στις αναδυόμενες απειλές για την ασφάλεια που διαφάνηκαν μέσα στο 2015.
«Η λανθασμένη αντίδραση πολλών κυβερνήσεων απέναντι σε απειλές ως προς την εθνική τους ασφάλεια έχει οδηγήσει στη σύνθλιψη της κοινωνίας των πολιτών, του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα καθώς και του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου. Επιπλέον, υπάρχουν ξεκάθαρες προσπάθειες μετατροπής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ‘επικίνδυνες λέξεις’, καθώς τίθενται στον αντίποδα της εθνικής ασφάλειας, του νόμου, της τάξης και των ‘εθνικών αξιών’», αναφέρει ο Shalil Shetty, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.
Πολιτικά παιχνίδια με τις ζωές και τα δικαιώματα των ανθρώπων
Σε εθνικό επίπεδο, η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας καταγράφει και αναδεικνύει κυβερνήσεις που παραβίασαν κατάφορα το διεθνές δίκαιο κατά τη διάρκεια του 2015. Ενδεικτικά αναφέρεται πως:
- περισσότερα από 122 κράτη βασάνισαν ή κακομεταχειρίστηκαν ανθρώπους,
- περισσότερα από 30 κράτη ανάγκασαν παράνομα πρόσφυγες να επιστρέψουν σε χώρες όπου θα βρίσκονταν σε κίνδυνο,
- σε τουλάχιστον 18 χώρες διαπράχθησαν εγκλήματα πολέμου ή άλλες παραβιάσεις του «δικαίου του πολέμου» από κυβερνήσεις ή ένοπλες ομάδες,
- σε περισσότερες από 110 χώρες καταγράφηκαν περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου,
- σε τουλάχιστον 33 χώρες σημειώθηκαν «εξαναγκαστικές» εξαφανίσεις ανθρώπων
«Ο κόσμος σήμερα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις οι οποίες έχουν δημιουργηθεί ή οξυνθεί εξαιτίας κυβερνήσεων που παίζουν πολιτικά παιχνίδια με τις ζωές των ανθρώπων. Εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν στα χέρια κρατών και ένοπλων ομάδων, ενώ οι κυβερνήσεις αναίσχυντα παρουσιάζουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως απειλή για την ασφάλεια, τη δημόσια τάξη ή τις εθνικές αξίες» δηλώνει ο Shalil Shetty.
Υπονόμευση των μηχανισμών άμυνας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και περιφερειακοί μηχανισμοί υπονομεύονται από τις κυβερνήσεις που προσπαθούν να αποφύγουν τον έλεγχο στα εσωτερικά τους. Πολλές κυβερνήσεις τορπίλισαν εσκεμμένα τη δράση του ΟΗΕ για την πρόληψη μαζικών θηριωδιών ή τη λογοδοσία των δραστών και απέρριψαν ή χλεύασαν τις συστάσεις του για τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε εθνικό επίπεδο. Η συριακή σύγκρουση αποτελεί ένα τρομακτικό παράδειγμα των καταστροφικών επιπτώσεων σε ανθρώπινο επίπεδο της συστημικής αποτυχίας του ΟΗΕ να εκπληρώσει το ζωτικό ρόλο του στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και τη διασφάλιση της λογοδοσίας.
Περισσότερα από 70 χρόνια προόδου και κατακτήσεων στο τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κινδυνεύουν. Καλούμε τα κράτη να υποστηρίξουν πολιτικά και να χρηματοδοτήσουν πλήρως τα υπάρχοντα συστήματα για την υποστήριξη του διεθνούς δικαίου και την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου
Γιώργος Κοσμόπουλος, Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ελλάδα
Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα
Ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας προσφυγικής κρίσης περισσότεροι από 851.319 πρόσφυγες, αιτούντες-άσυλο και μετανάστες διέσχισαν τη θάλασσα για να φτάσουν στα νησιά του Αιγαίου κατά τη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε, ενώ μόλις το 3% εξ ’αυτών πέρασαν από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Την ίδια περίοδο, περισσότεροι από 700 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και πολλών παιδιών, έχασαν την ζωή τους ή αγνοούνταν στο Αιγαίο. Ο αριθμός αυτός αποτελεί το 21% του συνόλου των θανάτων στην Μεσόγειο, σε σύγκρισή με 1% το 2014. Η συνεπαγόμενη διοικητική και ανθρωπιστική πρόκληση έσπρωξε ένα ήδη αναποτελεσματικό σύστημα υποδοχής σε σημείο κατάρρευσης ενώ και ο κακός προγραμματισμός σε συνδυασμό με τη βαθιά οικονομική κρίση όξυναν την ανθρωπιστική κρίση στα νησιά. Ακτιβιστές, εθελοντές, ΜΚΟ και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, προσπάθησαν να καλύψουν τα τεράστια κενά στις ανθρωπιστικές παροχές για τους πρόσφυγες. Η ΕΕ, το μεγαλύτερο παγκοσμίως οικονομικό μπλοκ με πληθυσμό πάνω από 500 εκατομμύρια, απέτυχε να ανταποκριθεί σε αυτή τη πρόκληση με τρόπο συνεκτικό και σύμφωνο με τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στην Ελλάδα οι αναφορές για βασανιστήρια, κακομεταχείριση και υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία συνεχίστηκαν καθώς και οι συλλογικές απελάσεις στα Ελληνο-Τουρκικά σύνορα. Επίσης συνεχίστηκαν οι επιθέσεις που υποκινούνται από μίσος, ενώ ο νόμος που επεκτείνει τη συμβίωση μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών ψηφίστηκε στο τέλος του χρόνου.
