Το εκατοντασέλιδο κείμενο που φέρει τον τίτλο «Διαπιστώσεις, προτάσεις και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης» αποτελεί το προϊόν των καρποφόρων εργασιών και του ουσιαστικού διαλόγου που έλαβε χώρα στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, μαζί με την Επιτροπή Διαλόγου και το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας.
Το περιεχόμενο του κειμένου βασίζεται και εκφράζει τις αρχές που διατυπώθηκαν από σχεδόν όλους όσοι πήραν μέρος στον Διάλογο:
- Να συζητηθούν συστηματικά τα σοβαρά προβλήματα της Εκπαίδευσης με τους φορείς αλλά και με τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.
- Να αναγνωρισθούν ως καλές πρακτικές οι αξιόλογες πρωτοβουλίες δασκάλων και καθηγητών, οι οποίοι παρά τις αντιξοότητες που δημιουργεί η οικονομική και ανθρωπιστική κρίση τα τελευταία χρόνια, υπερβαίνουν τις δυσκολίες και φροντίζουν να παρέχουν στους μαθητές την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.
- Να αξιοποιηθεί δημιουργικά η εμπειρία των διαλόγων που είχαν διεξαχθεί τα προηγούμενα χρόνια.
- Να αξιοποιηθεί δημιουργικά η εμπειρία των Ευρωπαϊκών χωρών.
- Να σχεδιαστεί ένα πλαίσιο ρεαλιστικών βραχυπρόθεσμων, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στοχεύσεων που θα αφορά όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης η υλοποίηση των οποίων θα υπερβαίνει τη θητεία μίας κυβέρνησης.
- Οι προτάσεις να βασιστούν σε επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις και να συνυπολογίζουν την μακρά εμπειρία πολλών εκπαιδευτικών.
- Να επιτευχθούν ευρείες συναινέσεις ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα για το περιεχόμενο των ρυθμίσεων και τη διαδικασία εφαρμογής τους.
Οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση προέκυψαν από τις παραπάνω συζητήσεις και αρχές, και έτυχαν επεξεργασίας με βασικό κριτήριο το τι είδους πολίτες θέλουμε να έχουμε και, κατά συνέπεια, έχουν διαμορφώσει ένα πλαίσιο μεταρρυθμιστικής πολιτικής με στόχο η εκπαίδευση να συμβάλλει στη διαμόρφωση μορφωμένων νέων με δημοκρατικό ήθος και κριτική σκέψη.
Η έκθεση διαιρείται σε έξι ενότητες:
- Αυτονομία: στην 1η ενότητα το ενδιαφέρον εστιάζεται στις μεγάλες αλλαγές που οδήγησαν σε μία διερεύνηση εκπαιδευτικών πολιτικών, οι οποίες ευνοούσαν την ενίσχυση της αυτονομίας στις σχολικές μονάδες. Η αυτονομία αυτή διαρθρώνεται στους εξής τομείς: α. Παιδαγωγική/ διδακτική αυτονομία, β. Διοικητική αυτονομία, και γ. Οικονομική αυτονομία.
- Διδακτική/Μαθησιακή διαδικασία: στη 2η ενότητα το ενδιαφέρον εστιάζεται στο πλαίσιο της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας και σε σχέση με τα νέα Προγράμματα Σπουδών, κρίνεται σκόπιμη η επαναθεώρηση του περιεχομένου των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων, προκειμένου να υλοποιηθεί η αναγκαία αναδιαμόρφωση/μείωση της ύλης, η ανανέωση των βιβλίων εκείνων τα οποία απαιτούν ριζική αναμόρφωση καθώς και η μείωση της διδακτέας ύλης και η ταύτισή της με την εξεταστέα ύλη.
- Εκπαίδευση /Μετεκπαίδευση εκπαιδευτικών: στην 3η ενότητα το ενδιαφέρον εστιάζεται στις νέες θεωρητικές προσεγγίσεις και οπτικές, αναφορικά με το έργο του εκπαιδευτικού (φύση της γνώσης, μάθηση, διδασκαλία, εκπαιδευτικός ρόλος), επιβάλλουν την ανανέωση της διδακτικής πράξης μέσω του επαναπροσδιορισμού της εκπαίδευσης των μελλοντικών εκπαιδευτικών, κυρίως της παιδαγωγικής και διδακτικής τους εκπαίδευσης και κατάρτισης.
- Οργάνωση, διοίκηση και οικονομικά της εκπαίδευσης: στην 4η ενότητα το ενδιαφέρον εστιάζεται στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα διοίκησης και στην ανάγκη ανάληψης καθηκόντων σε θέση ευθύνης.
- Τύποι Σχολείων: στην 5η ενότητα το ενδιαφέρον εστιάζεται στη γενίκευση του ολοήμερου σχολείου μέσω του εξορθολογισμού της λειτουργίας του θεσμού και της παιδαγωγικής βελτίωσής του.
- Ειδική Αγωγή: στην 6η ενότητα το ενδιαφέρον εστιάζεται στον ανασχεδιασμό της ειδικής αγωγής με σκοπό τη μετάβαση σε ένα ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα που θα διέπεται από τις αρχές της ένταξης και της παροχής ίσων ευκαιριών στη μάθηση, στον επαγγελματικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, πολιτικό τομέα για όλους τους μαθητές συμπεριλαμβανομένων και αυτών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Σημαντικό σημείο της έκθεσης είναι η κατάρτιση ενός χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των προτάσεων μέσω της κατηγοριοποίησής τους σε βραχυπρόθεσμες (Ιούνιος 2016- Νοέμβριος 2016), μεσοπρόθεσμες (Δεκέμβριος 2016 – Μάιος 2018) και μακροπρόθεσμες (Ιούνιος 2018 – Μάιος 2022).
Ενδεικτικά αναφέρονται:
Βραχυπρόθεσμες: Ενίσχυση της παιδαγωγικής αυτονομίας των σχολικών μονάδων, Μείωση/αναδιαμόρφωση της ύλης των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων, Καθιέρωση της πιστοποίησης της γλωσσομάθειας στο σχολείο, Επέκταση του θεσμού των βιβλιοθηκών και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Γενίκευση του ολοήμερου σχολείου.
Μεσοπρόθεσμες: Ενίσχυση της διοικητικής αυτονομίας των σχολικών μονάδων, Επιμόρφωση εκπαιδευτικών, Διαμόρφωση Πρότασης για Πειραματικά Επαγγελματικά Λύκεια, Επιλογή Σχολικών Συμβούλων με προσόντα και γνώσεις σε θέματα ΕΑΕ.
Μακροπρόθεσμες: Διοικητική αυτονομία των σχολικών μονάδων, Θέσπιση νέου συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που να αποδεσμεύει το Λύκειο από τις εξετάσεις εισαγωγής, Επέκταση των προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας και πρόσθετης στήριξης για μαθητές με μαθησιακά προβλήματα και χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό υπόβαθρο, καθώς και για μαθητές που δεν έχουν μητρική γλώσσα την ελληνική, Επέκταση του θεσμού των Πειραματικών Σχολείων γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Διαβάστε εδώ Το Συνολικό πόρισμα της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής
