Ομιλία του Πρωθυπουργού στη Συνάντηση των Ηγετών στην Παγκόσμια Ανθρωπιστική Σύνοδο την Ηνωμένων Εθνών στην Κωνσταντινούπολη
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τα Ηνωμένα Έθνη για την σύγκληση αυτής της διάσκεψης και την Τουρκία που την φιλοξενεί. Σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία ο αριθμός των ανθρώπων που χρήζουν ανθρωπιστικής βοήθειας αυξάνεται καθημερινά, η διάσκεψη αυτή είναι περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ. Έχουμε την ισχυρή πεποίθηση ότι, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πρόκληση, χρειαζόμαστε ένα νέο όραμα που να αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια. Και δεν θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε αυτό το νέο όραμα χωρίς να δημιουργήσουμε, επίσης, ένα νέο όραμα για την ανθρωπότητα στο σύνολό της.
Πριν από 70 χρόνια, η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα υπογράμμισε την ανάγκη να προστατέψουμε την έμφυτη αξιοπρέπεια, την ισότητα και τα απαράγραπτα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.
Από τότε, έχουν γίνει σημαντικά βήματα προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το ανθρωπιστικό δίκαιο αποτελούν πρότυπα, για τα οποία κρίνονται όλα τα κράτη.Έχουμε όμως πολύ δρόμο να κάνουμε ακόμα. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε μεγαλώνουν – και έχουν πολύπλευρες ανθρωπιστικές συνέπειες.
Εμείς, στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουμε ταυτόχρονα δύο σημαντικές κρίσεις: την οικονομική και την προσφυγική. Και βρισκόμαστε στο κέντρο μιας γειτονιάς που αντιμετωπίζει πολύ σημαντικά ζητήματα ασφάλειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, γνωρίζουμε πολύ καλά, πόσο σημαντικές είναι οι συζητήσεις που διεξάγονται σήμερα και αύριο, προκειμένου να εμπλουτίσουμε τις αντιδράσεις μας σε εκείνη την κρίση που βρίσκεται πίσω από όλες τις υπόλοιπες: την ανθρωπιστική κρίση.Και αυτή η κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσα από τον συντονισμό, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη.
Ομιλία του Πρωθυπουργού στην Στρογγυλή Τράπεζα «Δεν αφήνουμε κανέναν πίσω: μια δέσμευση για την αντιμετώπιση του αναγκαστικού εκτοπισμού» στο πλαίσιο της Ανθρωπιστικής Συνόδου του ΟΗΕ
Οι αναγκαστικές εκτοπίσεις άγγιξαν νέο ιστορικό ρεκόρ το 2016. Ο πόλεμος στη Συρία και το Ιράκ, όπως και η πολιτική κατάσταση στο Αφγανιστάν, είχαν σημαντική συνεισφορά σε αυτήν την τάση. Βεβαίως, το μεγάλο βάρος έπεσε στις χώρες που γειτονεύουν με την Συρία: τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Τουρκία. Χώρες οι οποίες αξίζουν τον έπαινο και την αλληλεγγύη μας για το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν την πρόκληση της φιλοξενίας εκατομμυρίων ανθρώπων, που βρίσκονται σε ανάγκη.
Για πρώτη φορά, ωστόσο, αυτές οι ροές ασκούν τεράστιες πιέσεις στην ίδια την Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόκληση του μεταναστευτικού παίρνει για πρώτη φορά τέτοια έκταση, όχι μόνο ως περιφερειακό και παγκόσμιο ζήτημα, αλλά και ως ευρωπαϊκό, υπογραμμίζοντας τις ευθύνες της Ευρώπης.
Οπωσδήποτε, η πρώτη προτεραιότητα στην εξάλειψη των εκτοπισμών, είναι να αντιμετωπίσουμε τις βασικές αιτίες: τον πόλεμο και τις διώξεις. Με αυτήν την έννοια, χρειάζεται να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας για πολιτική λύση στις συγκρούσεις και για τον σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Πρέπει να ενισχύσουμε τις πρωτοβουλίες μας απέναντι στα δίκτυα των τρομοκρατών, όπως, επίσης, και να προωθήσουμε την μετασυγκρουσιακή πολιτική σταθερότητα.Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ενσωματώσουμε την συνεργασία στο προσφυγικό πεδίο, στην εξωτερική και οικονομική μας πολιτική, σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.
Αυτό σημαίνει την στήριξη των χωρών προέλευσης και διέλευσης, όχι μόνο με όρους βοήθειας και ενίσχυσης των δυνατοτήτων τους, αλλά επίσης και στην προώθηση της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής.
Κρίσιμη επίσης, είναι η ενίσχυση των προσπαθειών μας για την επανεγκατάσταση των προσφύγων, σε χώρες που μπορούν να τους υποστηρίξουν.
Μόνο μέσα από την εγκαθίδρυση ισχυρών νομικών οδών για το άσυλο και τη μετανάστευση, μπορούμε πραγματικά να υπονομεύσουμε τα εγκληματικά κυκλώματα διακίνησης που λειτουργούν στην περιοχή, καθώς και την παράνομη μετανάστευση.
Δυστυχώς, η πρόοδος της μετεγκατάστασης είναι εξαιρετικά φτωχή, ακόμα και σε ότι αφορά χώρες, οι οποίες δεν έχουν επωμισθεί κανένα βάρος στην διάρκεια της προσφυγικής κρίσης. Από την περασμένη χρονιά, λιγότεροι από χίλιοι άνθρωποι έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη -παρά τις δεσμεύσεις για δεκάδες χιλιάδες- ενώ δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη ένας σταθερός μηχανισμός επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία προς αυτά τα κράτη.
Ζωτικής σημασίας από την άποψη αυτή, είναι επίσης η προώθηση των συμφωνιών επανεισδοχής με τις χώρες διέλευσης και προέλευσης, που θα συνεισφέρουν αποτελεσματικά στην αποθάρρυνση της παράνομης μετανάστευσης, ενώ, παράλληλα, θα διασφαλίζουν όλα τα δικαιώματα στην παροχή ασύλου. Η ελληνοτουρκική συνεργασία στη βάση της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας είναι πολύ καλή και προσβλέπουμε στην περαιτέρω ενίσχυσή της.
Ομιλία του Πρωθυπουργού στην Ολομέλεια της Παγκόσμιας Ανθρωπιστικής Συνόδου των Ηνωμένων Εθνών στην Κωνσταντινούπολη
Εξοχότατοι, κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και τους Τούρκους οικοδεσπότες για τη διοργάνωση της Συνόδου αυτής, η οποία πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη στιγμή για το σύνολο της ανθρωπότητας.
Δε μπορούμε να αναπτύξουμε ένα νέο όραμα για την παροχή ανθρωπιστικής υποστήριξης σε όλα τα πεδία, χωρίς να συζητήσουμε ένα νέο όραμα για την ανθρωπότητα.
Τα τελευταία χρόνια, εμείς, στην Ελλάδα, βρισκόμαστε στο επίκεντρο μιας πολυδιάστατης ανθρωπιστικής πρόκλησης.Μετά από έξι χρόνια οικονομικής κρίσης και σκληρών, άδικων μέτρων λιτότητας, τα ποσοστά φτώχειας και ανεργίας μας έχουν αυξηθεί δραματικά.Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή πρωτοφανών προσφυγικών ροών.Πάνω από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι πέρασαν από τη χώρα και πάνω από 55.000 έχουν εγκλωβιστεί στα σύνορά της, από τότε που όλοι οι διάδρομοι προς άλλα ευρωπαϊκά κράτη έκλεισαν μονομερώς. Παράλληλα, η Ελλάδα – ως η χώρα πρώτης γραμμής της ζώνης Σένγκεν της Ευρωπαϊκής Ένωσης – καλείται να ενισχύσει τους αστυνομικούς ελέγχους προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις ασφάλειας στην περιοχή μας, που προκαλούνται από τον πόλεμο και την διεθνή τρομοκρατία.Η εμπειρία των τελευταίων τριών ετών μας δίδαξε τις δεσμεύσεις μας για το μέλλον:Πρώτον: θα πρέπει όλοι να παλέψουμε για μια ατζέντα ανάπτυξης, απασχόλησης, κοινωνικής δικαιοσύνης και ανοχής.Μπορεί να υπάρξουν οπισθοχωρήσεις και ήττες. Μια, δύο, πολλές φορές. Αλλά αν δεν συνεχίσουμε αυτήν τη μάχη, οι κοινωνικές εντάσεις, η φτώχεια και ο ρατσισμός θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερες ανθρωπιστικές και οικονομικές κρίσεις.
Δεύτερον: Ως κράτη, θα πρέπει να επιδείξουμε αλληλεγγύη και να μοιραστούμε την ευθύνη στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.Όπως ακριβώς και η αλληλεγγύη που επέδειξαν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες παρόλες τις δυσχέρειες. Όσο περισσότερο προσπαθούμε να αποφύγουμε την από κοινού αντιμετώπιση των προκλήσεων υψώνοντας τοίχους, τόσο πιο αδύναμοι είμαστε στο να τις αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά. Όσο περισσότερο μιλάμε για μια Ευρώπη όπου οι πρόσφυγες δεν είναι ευπρόσδεκτοι, αντί να αυξάνουμε την ανθρωπιστική βοήθεια και να διασφαλίζουμε ισχυρές δομές και νομικές οδούς για την μετεγκατάστασή τους, τόσο το λιγότερο έχουμε δικαίωμα να μιλάμε για μια Ευρώπη του Ανθρωπισμού.
Επιπλέον, χρειάζεται να ενδυναμώσουμε τον συντονισμό επί του πεδίου μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται στο ανθρωπιστικό έργο. Παρόλες τις καθυστερήσεις, εάν οι ελληνικές δημόσιες αρχές δεν είχαν καταφέρει να συνεργαστούν με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις και τις τοπικές κοινωνίες προκειμένου να αντιμετωπίσουν την προσφυγική πρόκληση, σήμερα ο ρατσισμός θα είχε κερδίσει στην Ελλάδα.
Τρίτον: θα πρέπει να επενδύσουμε στη διπλωματία για να διασφαλίσουμε ειρήνη, καθώς και σεβασμό στο ανθρωπιστικό δίκαιο. Η Ελλάδα έχει προωθήσει ενεργά αυτήν την ατζέντα, ενισχύοντας τους δεσμούς με όλα τα κράτη της περιοχής. Με πλήρη σεβασμό για τη διεθνή νομιμότητα και τα ψηφίσματα των του ΟΗΕ, έχουμε προωθήσει – σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο – διάλογο και συνεργασία με τη γείτονά μας, την Τουρκία. Παρ’ όλες τις δυσκολίες, έχουμε προωθήσει – σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο – τον διάλογο και την συνεργασία με τη γειτονική μας Τουρκία.
Μια επιτυχημένη, αμφίπλευρη συνεργασία η οποία συνεισέφερε σημαντικά στη δραστική μείωση των θανάτων στο Αιγαίο Πέλαγος και στην μείωση των προσφυγικών ροών από 7.000 σε λιγότερο από 100 την ημέρα.Θα εργαστούμε σκληρά σε αυτή την κατεύθυνση ούτως ώστε η συνεργασία επί της μετανάστευσης στην περιοχή μας να καταστεί πρότυπο για όλες τις διεθνείς προσπάθειες που καλούνται να αντιμετωπίσουν ανθρωπιστικές προκλήσεις.
