Η Εθνική Στρατηγική του τομέα Υγείας & το ΕΣΠΑ 2014-2020
H Εθνική Πολιτική Υγείας
Πρόγραμμα Μεταρρύθμισης Υγείας των «100 σημείων δράσης»
Η στρατηγική αφορά στην τριπλή πρόκληση η οποία προκύπτει από την περιγραφή του πλαισίου αναφοράς και από την ανάλυση SWOT:
Η διάβρωση της οικονομικής προστασίας της Υγείας σε ένα πλαίσιο φτωχοποίησης και οικονομικής κρίσης: πολύ πρόσφατα, μόλις το 2013, λιγότεροι από το 80% των Ελλήνων πολιτών διέθεταν ασφαλιστική κάλυψη υγείας. Οι ίδιες δαπάνες είναι ιδιαίτερα υψηλές, ένα πρόβλημα που επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι περισσότερες από αυτές τις ίδιες πληρωμές παραμένουν αρρύθμιστες, ενώ ένα υψηλό ποσοστό τους αποτελείται από (παρ)άτυπες πληρωμές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρκετοί άνθρωποι να αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση, αλλά και οικονομική αφαίμαξη όταν κατορθώνουν να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.
Ένα επίμονο και επαρκώς τεκμηριωμένο πρόβλημα ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας: κατακερματισμός, ασυνέχεια, υπερκατανάλωση λόγω προκλητής ζήτησης από την πλευρά της προσφοράς, αποτελεσματικότητα κάτω από το βέλτιστο επίπεδο και προβληματισμοί αναφορικά με την ασφάλεια των ασθενών. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η ανεξέλεγκτη και χωρίς κανόνες εμπορευματοποίηση της φροντίδας υγείας έχει διαβρώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το σύστημα υγείας, αλλά και προς τις υγειονομικές αρχές.
Ανεπαρκής διακυβέρνηση του τομέα υγείας: Η επίβλεψη των υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων του δημόσιου τομέα Υγείας ακολουθεί ένα αναποτελεσματικό υπόδειγμα κεντρικής λήψης αποφάσεων και ελέγχου, με μικρή συμμετοχή των χρηστών, πολύ περιορισμένη διοικητική αυτονομία και αποκέντρωση, ιδιαίτερα περιορισμένη στρατηγική πληροφόρηση και απαρχαιωμένες διοικητικές προσεγγίσεις. Για τον ιδιωτικό τομέα, έχει επικρατήσει η προσέγγιση των κανόνων της αγοράς κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με διάχυτη επιρροή ειδικών συμφερόντων.
Η κρίση παρόξυνε συγκεκριμένες πλευρές αυτής της αρνητικής κατάστασης. Παράλληλα, δεν έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος έως τώρα σε ό,τι αφορά στη βελτίωση της διανεμητικής και παραγωγικής αποτελεσματικότητας του τομέα Υγείας, καθώς επίσης στη ρύθμιση του εκτεταμένου, με έντονες ανισορροπίες και αναποτελεσματικού ιδιωτικού τομέα. Είναι απαραίτητη η δέσμευση της πολιτικής ηγεσίας προκειμένου να διατηρηθεί το σύστημα Υγείας στη γραμμή της καθολικής κάλυψης του πληθυσμού.
Μετά από χρόνια οριζόντιων περικοπών στις δημόσιες δαπάνες για την Υγεία, ξεκινά ένα φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα των δομών του συστήματος Υγείας, προκειμένου να εξασφαλιστεί αφενός μια υγιέστερη και περισσότερο βιώσιμη ισορροπία μεταξύ συγκεντρωποιημένων δημόσιων πόρων και ιδιωτικών δαπανών, και, αφετέρου, η καθολική πρόσβαση του πληθυσμού, οργανωμένη γύρω από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Επιπροσθέτως, η κυβέρνηση επιθυμεί να δώσει την προτεραιότητα που αναλογεί στις παρεμβάσεις Δημόσιας Υγείας που τα τελευταία χρόνια έχουν απαξιωθεί. Με αυτές τις μεταρρυθμίσεις, η Υγεία και η υγειονομική περίθαλψη δεν αποτελούν πλέον αγαθό πολυτελείας, αλλά επένδυση στο μέλλον και δικαίωμα για όλους τους πολίτες.
Το 2015 τα παραπάνω αποτέλεσαν το σκεπτικό με το οποίο αναπτύχθηκε το Εθνικό Σχέδιο για τη μεταρρύθμιση του τομέα υγείας «100 σημεία δράσης για την Καθολική Κάλυψη». Το κλειδί για αυτές τις μεταρρυθμίσεις είναι η αναζωογόνηση του κατακερματισμένου και αποδυναμωμένου συστήματος υγείας: με το χτίσιμο ενός σύγχρονου συστήματος υγείας και ανασυγκροτημένο∙ που κοιτάζει μπροστά, αντιμετωπίζει τις προκλήσεις ενός ταχέως μεταβαλλόμενου κόσμου∙ που έχει κέντρο τον άνθρωπο και που λογοδοτεί στους πολίτες∙ που παρέχει καθολική κάλυψη, ποιοτική φροντίδα υγείας και ποιοτική δημόσια υγεία∙ και που είναι βιώσιμο, σταθεροποιώντας τη συνολική δαπάνη υγείας, αλλά με μία μετάβαση από τις ίδιες δαπάνες προς τη συγκεντρωποιημένη δημόσια δαπάνη.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της εθνικής στρατηγικής είναι η δημόσια δέσμευση για καθολική υγειονομική κάλυψη:
- Καθολική πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας -προαγωγής, πρόληψης, θεραπείας, αποκατάστασης – αναδιοργανωμένες γύρω από ένα σύγχρονο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, αποτελούμενο από τοπικά δίκτυα πρωτοβάθμιας φροντίδας και ομάδες οικογενειακής ιατρικής. Αυτά θα φέρουν την ευθύνη και την αρμοδιότητα για ένα ολοκληρωμένο φάσμα φροντίδας με κέντρο τον άνθρωπο και σε συντονισμό τόσο με νοσοκομεία όσο και με εξειδικευμένη εξωνοσοκομειακή φροντίδα (κλινικές ειδικότητες, υπηρεσίες παραπομπής για ψυχική, επαγγελματική και δημόσια υγεία). Οι ρυθμίσεις του Ν 4368/2016 συμβάλλουν θετικά στην παραπάνω κατεύθυνση.
- Οικονομική προστασία των χρηστών υπηρεσιών (περιλαμβάνει προοδευτική εξάλειψη των ιδίων πληρωμών στο σημείο παροχής υπηρεσιών, ειδικά σε ότι αφορά τις απαράδεκτες άτυπες πληρωμές)
- Συντονισμός από ένα ισχυρό υπ. Υγείας που χρησιμοποιεί στρατηγική πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο για τη διαχείριση του συνόλου του τομέα Υγείας, δημόσιου και ιδιωτικού, με τρόπο βιώσιμο, συμμετοχικό και διαφανή.
Διαβάστε εδώ αναλυτικά την Πολιτική Υγείας ΕΣΠΑ 2014-2020
