Συμπεριφορικοί γενετιστές από το Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου δημοσίευσαν νέα μελέτη* που διερευνά τη σχέση μεταξύ της ικανότητας ενός μικρού παιδιού να σχεδιάζει μια ανθρώπινη φιγούρα και τις ικανότητές του στα μαθηματικά στα μετέπειτα στάδια ζωής.
Η ζωγραφική είναι μια δραστηριότητα που απολαμβάνουν τα παιδιά σε όλο τον κόσμο, όμως αυτή αντανακλά κάτι περισσότερο εκτός από καλλιτεχνικό ταλέντο καθώς ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η ζωγραφική σε πολύ μικρή ηλικία εκφράζει τις γνωστικές ικανότητες του παιδιού, και προβλέπει αργότερα τις επιδόσεις του στα μαθηματικά.
Παιδιά τεσσάρων ετών που σχεδίασαν καλά μια ανθρώπινη φιγούρα σε τεστ, παρουσίασαν καλύτερες επιδόσεις στα μαθηματικά στην ηλικία των 12 ετών σε σύγκριση με τετράχρονα παιδιά των οποίων τα σχέδια δεν ήταν τόσο ακριβή. Αυτή η ικανότητα σχεδιασμού της ανθρώπινης μορφής προέβλεψε την καλή επίδοση στα μαθηματικά οκτώ χρόνια αργότερα, όταν τα παιδιά ήταν 12 ετών.
Τα μικρά παιδιά παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές ως προς την ικανότητά τους να σχεδιάζουν την ανθρώπινη μορφή, με κάποια παιδιά να σχεδιάζουν όλα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά με μεγάλη ακρίβεια και άλλα απλά να αποτυπώνουν σημάδια στη σελίδα.
Γονίδια ή περιβάλλον;
Επειδή τα παιδιά που δημιούργησαν τα σχέδια ήταν δίδυμα, οι ερευνητές ήταν σε θέση να διερευνήσουν σε ποιο βαθμό τα γονίδια και το περιβάλλον εξηγούν τις διαφορές στην ικανότητα για ζωγραφική μεταξύ των παιδιών.
Αυτό που βρήκαν ήταν ότι, ενώ τα γονίδια εξηγούν εν μέρει αυτές τις διαφορές στην ικανότητα για ζωγραφική μεταξύ των παιδιών, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ήταν η κύρια πηγή επίδρασης στην απόδοση των παιδιών.
Οι ερευνητές είχαν αρχικά προβλέψει ότι τα τετράχρονα παιδιά που σημείωσαν υψηλές επιδόσεις στον σχεδιασμό μιας ανθρώπινης φιγούρας με ακρίβεια, θα μπορούσαν επίσης να παρουσιάσουν υψηλές επιδόσεις στα μαθηματικά οκτώ χρόνια αργότερα, λόγω αρκετών χαρακτηριστικών που μοιράζονται τα μαθηματικά με το σχέδιο μιας φιγούρας – όπως η αναλογικότητα, η κατάλληλη χρήση του χώρου, και η συμμετρία. Αυτή η συσχέτιση μεταξύ του σχεδίου σε πρώιμη ηλικία και της σχολικής απόδοσης στα μαθηματικά εξηγήθηκε ως επί το πλείστον από τους γενετικούς παράγοντες (κατά 82%).
Οι ίδιοι παράγοντες επηρεάζουν τη γενική νοημοσύνη
Αντίθετα με τις προσδοκίες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σχέση μεταξύ του σχεδίου μιας ανθρώπινης φιγούρας στην ηλικία των τεσσάρων ετών και το πόσο καλός είναι κανείς στα μαθηματικά στην ηλικία των δώδεκα ετών δεν είναι συγκεκριμένη.
Ενώ βρέθηκε μια γενετική σχέση μεταξύ της πρώιμης ικανότητας στο σχέδιο και της μαθηματικής ικανότητας αργότερα στη ζωή , μπορεί να εξηγηθεί από τη γενετική και τους κοινούς περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζουν επίσης τη γενική νοημοσύνη – και όχι μόνο τα μαθηματικά.
Ωστόσο, οι ερευνητές βρήκαν μια μικρή συγκεκριμένη γενετική σχέση μεταξύ της πρώιμης ικανότητας στο σχεδιασμό μιας ανθρώπινης φιγούρας και στις βαθμολογίες των εκπαιδευτικών για την μαθηματική ικανότητα των παιδιών.
Περίπου το 20% των γονιδίων που συνέβαλαν στη σχέση μεταξύ της προσχολικής ικανότητας σχεδίασης και της μαθηματικής ικανότητας, όταν τα ίδια τα παιδιά ήταν 12 ετών δεν είναι κοινά με αυτά της γενικής νοημοσύνης. Αυτό δείχνει ότι ορισμένα από τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για τις διαφορές μεταξύ των επιδόσεων των παιδιών στο σχέδιο στην ηλικία των τεσσάρων ετών, εμπλέκονται επίσης στις μαθηματικές δεξιότητες αργότερα στη ζωή.
Η συγκεκριμένη γενετική σχέση μεταξύ σχεδίου και μαθηματικών δεν βρέθηκε όταν μετρήθηκε η μαθηματική ικανότητα των παιδιών σε ηλικία 12 ετών με τη χρήση επίσημων online τεστ για την ικανότητα στα μαθηματικά.
Η επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας Margherita Malanchini (Τμήμα Ψυχολογίας) υπέδειξε ότι οι πιο θετικές βαθμολογίες των δασκάλων στα μαθηματικά για τα παιδιά που έχουν υψηλή ικανότητα στο σχέδιο θα μπορούσε να έχει περισσότερο σχέση με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των παιδιών, όπως η δημιουργικότητα και το κίνητρο.
Τα αποτελέσματα της μελέτης συμφωνούν με προηγούμενα ευρήματα που αποδεικνύουν ότι η σχέση μεταξύ ικανότητας στο σχέδιο και γενικής νοημοσύνης 10 χρόνια αργότερα εξηγείται σε μεγάλο βαθμό από γενετικούς παράγοντες.
Η μελέτη υποστηρίζει τη θεωρία “Generalist Genes Hypothesis”, η οποία υποδηλώνει πως τα περισσότερα γονίδια που συνδέονται με τις κοινές μαθησιακές ικανότητες και αναπηρίες είναι γενικές και όχι ειδικές για κάθε τομέα. Τα γονίδια που επηρεάζουν μια περιοχή μάθησης (για παράδειγμα, την ικανότητα για ακριβή σχεδιασμό μιας ανθρώπινης φιγούρας) είναι σε μεγάλο βαθμό ίδια με εκείνα που επηρεάζουν άλλες περιοχές (όπως η ικανότητα στα μαθηματικά και την ευφυΐα).
Η “Generalist Genes Hypothesis” που επινοήθηκε από τον καθηγητή Robert Plomin, υποδηλώνει ότι τα περισσότερα γονίδια που συνδέονται με τις κοινές μαθησιακές δυσκολίες και ικανότητες είναι γενικές με τρεις τρόπους.
- Πρώτον, τα ίδια γονίδια που επηρεάζουν τις κοινές μαθησιακές ικανότητες (π.χ., υψηλή επάρκεια ανάγνωσης) είναι επίσης υπεύθυνα για τις κοινές μαθησιακές δυσκολίες (π.χ., δυσκολία ανάγνωσης ).
- Δεύτερον, πολλά από τα γονίδια που συνδέονται με μια πτυχή μιας μαθησιακής δυσκολίας (π.χ., προβλήματα στο λεξιλόγιο) επηρεάζουν επίσης και άλλες πτυχές αυτής της μαθησιακής δυσκολίας (π.χ., προβλήματα στη γραμματική).
- Τρίτον, τα γονίδια που επηρεάζουν μία μαθησιακή δυσκολία (π.χ., δυσκολία στην ανάγνωση) είναι σε μεγάλο βαθμό ίδια με εκείνα που επηρεάζουν και άλλες μαθησιακές δυσκολίες (π.χ. δυσκολία στα μαθηματικά).
Η διαφορά μεταξύ των φύλων και η σταθερότητα στην ικανότητα
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι στην ηλικία των τεσσάρων ετών, τα κορίτσια ειχαν μόνο οριακά καλύτερη επίδοση από ό, τι τα αγόρια στο σχεδιασμό της ανθρώπινης φιγούρας. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης μια σταθερότητα στην ικανότητα σχεδίου μεταξύ των ηλικιών 4 και 4,5 ετών – μια περίοδο έξι μηνών που φαίνεται μικρή, όμως είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής ενός παιδιού σε αυτό το βασικό αναπτυξιακό στάδιο.
Τα παιδιά που εμφάνισαν καλές δεξιότητες σχεδίασης στη ηλικία των 4 ετών, είχαν επίσης καλή επίδοση στο σχέδιο, όταν ζωγράφισαν ένα νέο σχέδιο έξι μήνες αργότερα, στην ηλικία των 4,5 ετών.
Η έρευνα χρησιμοποίησε στοιχεία από 4.999 μονοζυγωτικά και 9.581 διζυγωτικά δίδυμα από τη Μελέτη Twins’ Early Development Study (TEDS), του King College του Λονδίνου. Τα σχέδια της ανθρώπινης φιγούρας αξιολογήθηκαν τόσο με την καθιερωμένη κλίμακα McCarthy, όσο και με τα κριτήρια των ερευνητών: τη νέα κλίμακα αξιολόγησης σχεδίου (Drawing Maturity Scale), η οποία επιλέγει από έναν αριθμό διαφορετικών παραγόντων, όπως είναι η “ωριμότητα” των γραμμών, ο ρεαλισμός και οι πτυχές της χωρικής αντίληψης.
“Οι δεσμοί που έχουμε παρατηρήσει μεταξύ του σχεδίου, των μαθηματικών και της γενικής νοημοσύνης θα μπορούσαν σε κάποιο βαθμό και να σχετίζονται με την κινητική ανάπτυξη», εξηγούν οι συγγραφείς.
“Για παράδειγμα, τα αποτελέσματα του σχεδίου μπορεί να αντανακλούν την ωριμότητα των γραμμών που με τη σειρά τους εξαρτώνται από τις κινητικές δεξιότητες. Πρόσφατες έρευνες νευροαπεικόνισης υποδεικνύουν πως οι εν μέρει επικαλυπτόμενες περιοχές φλοιού του εγκεφάλου και οι υποφλοιώδεις περιοχές του σχετίζονται με την ανάπτυξη και των γενικών γνωστικών ικανοτήτων και των κινητικών δεξιοτήτων. “
*Η έρευνα ‘Preschool Drawing and School Mathematics: The Nature of the Association’ δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Child Development στις 17 Απριλίου 2016.
Πηγή: gold.ac.uk
socialpolicy.gr
