Ο σχεδιασμός για την ανασυγκρότηση του Κοινωνικού Κράτους από την εισήγηση του Πρωθυπουργού στη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής

Eπτά βασικοί Πυλώνες Σχεδιασμού για την ανασυγκρότηση του Κοινωνικού Κράτους

“Πρώτος πυλώνας του σχεδίου που υλοποιούμε είναι η αναβάθμιση του τομέα της Υγείας, που τόσο χτυπήθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Η συνταγματική υποχρέωση της Ελληνικής Πολιτείας να εξασφαλίσει τον πλήρη και ισότιμο τρόπο απόλαυσης του κοινωνικού δικαιώματος της Υγείας για όλους τους πολίτες, είναι για εμάς απόλυτη προτεραιότητα.

Για αυτό, πλέον μόνο με το ΑΜΚΑ κάθε πολίτης, ασφαλισμένος ή ανασφάλιστος, μπορεί χωρίς χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες και οικονομικούς φραγμούς να απολαμβάνει υπηρεσίες σε οποιαδήποτε δομή του Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Με σεβασμό στους πολίτες με χαμηλό εισόδημα και στα θεμελιωμένα δικαιώματα των κατόχων βιβλιαρίου οικονομικής αδυναμίας, τους δίνεται η δυνατότητα να παίρνουν δωρεάν τα φάρμακά τους.
Η παρέμβαση στην καθολική πρόσβαση των πολιτών στην Υγεία για να μπορέσει να έχει ολοκληρωμένο χαρακτήρα και να δώσει το στίγμα του στρατηγικού σχεδιασμού μας, οφείλει να συνοδεύεται από τη δημιουργία ενός νέου ολοκληρωμένου και επαρκώς στελεχωμένου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Στόχος μας να γίνει μια βαθιά τομή στη χώρα.

Χτίζοντας τις νέες δομές, τις Τοπικές Μονάδες Υγείας ανά γειτονιά, με τον οικογενειακό γιατρό και την πρόληψη, ως αναπόσπαστο κομμάτι του σχολείου, των χώρων εργασίας και της τοπικής κοινωνίας. Χρησιμοποιώντας και τις υπάρχουσες δομές του ΠΕΔΥ και των κέντρων υγείας ως πυρήνα εξειδικευμένης και διαγνωστικής παρέμβασης. Έως τώρα, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας λειτουργούσε εντελώς αποσπασματικά, χωρίς σχεδιασμό.

Εντός του 2017 θα έχουμε τις πρώτες πολλές μονάδες της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, σε πολλούς Δήμους της χώρας. Σε λίγους μήνες, οι πολίτες θα δουν μπροστά τους μια μεγάλη μεταρρύθμιση. Η δουλειά, όμως, στο χώρο της Υγείας απαιτεί επίσης και μια ριζική αναδιοργάνωση του ΕΟΠΠΥ. Στόχος μας είναι η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών για τον πολίτη, και η λειτουργία του ως έναν σύγχρονο Οργανισμό, με αποτελεσματικότητα και διαφάνεια.
Ενδεικτικό είναι πως ως τώρα, οι φάκελοι με τις συνταγογραφήσεις που έρχονταν στο ΕΟΠΥΥ για έγκριση και πληρωμή, δεν μπορούσαν ούτε καν να ελεγχθούν, γιατί στοιβάζονταν μέσα σε κούτες που κατέκλυαν τα κτήρια του Οργανισμού. 10 εκατομμύρια κόλλες Α4 παράγονταν κάθε μήνα, κάνοντας τον έλεγχο αδύνατο και προσφέροντας μια τεράστια ευκαιρία για διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Η νέα διοίκηση του ΕΟΠΥΥ έκανε το απλούστερο: Συγκέντρωσε όλους τους φακέλους σε έναν χώρο και ξεκίνησε την ψηφιοποίηση, το σκανάρισμα δηλαδή, όλων των σελίδων. Έτσι, επιτέλους εκμεταλλευόμαστε μία από τις στοιχειώδεις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών και ο έλεγχος πια θα γίνεται εύκολα και αποτελεσματικά.

Παράλληλα, ο ΕΟΠΥΥ ξεκίνησε σχεδόν από μηδενική βάση την κατάρτιση του νέου Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ), με βασικό μέλημα τον εξορθολογισμό των δαπανών αλλά και με στόχο τις ποιοτικές υπηρεσίες. Διότι, έχει μεγάλη σημασία το κόστος του κάθε συστήματος και κυρίως το που διοχετεύονται οι πόροι του. Οι προμήθειες φαρμάκων είχαν αποτελέσει για πολλά χρόνια ένα πεδίο όπου γινόταν ένα πάρτι διαφθοράς σε βάρος των πολιτών. Με τον νέο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας, θα είναι σαφέστεροι οι όροι αποζημίωσης τόσο για τους πολίτες – ασφαλισμένους όσο και για τους παρόχους υγείας. Επίσης στη νέα πολιτική συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ με τους ιδιώτες γιατρούς καταγράφονται πρώτα οι δυνατότητες των δημόσιων δομών ανά τομέα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και μετά ο ΕΟΠΥΥ έρχεται συμπληρωματικά να αγοράσει υπηρεσίες από τους ιδιώτες γιατρούς. Έτσι ευελπιστούμε να αντιμετωπίσουμε και το έλλειμμα καθολικής κάλυψης του πληθυσμού αλλά και το φαινόμενο της ιατρικής μετανάστευσης, της μεγάλης αυτής πληγής.

Ο δεύτερος πυλώνας των παρεμβάσεων μας αφορά την κοινωνική ασφάλιση. Πρόσφατα στη διαπραγμάτευση πετύχαμε την απόλυτη προστασία των κύριων καταβαλλόμενων συντάξεων. Οι θεσμοί ζήτησαν περικοπές ύψους 1% του ΑΕΠ δηλαδή 1,8 δισ. ευρώ ως το 2018. Καθολικές μειώσεις στις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις και άμεση περικοπή των επικουρικών συντάξεων καθώς και εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος που είχαν συμφωνήσει ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Η διαπραγματευτική πολιτική μας και η επιμονή μας για μια δίκαιη αναδιανομή, επέβαλλαν την προστασία για άθροισμα συντάξεων κύριας και επικουρικής έως 1.300 ευρώ / μήνα. Ταυτόχρονα, η συνολική μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος είχε ως πρόταγμα την καθιέρωση της Εθνικής Σύνταξης. Το πετύχαμε. Διασφαλίζεται έτσι το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση ακόμα και όσων μπήκαν αργά στην αγορά εργασίας λόγων των χρόνων της βαθιάς λιτότητας και ύφεσης που αφήσαμε πίσω μας.

Με συντονισμένες ενέργειες μας καταφέραμε επίσης να επανεκκινήσει η καταβολή των εφάπαξ που είχαν παγώσει από το 2013. Συνολικά μέχρι και τον Ιούνιο του 2017 θα δοθούν 1,6 δισ. ευρώ σε δικαιούχους εφάπαξ και νέων συντάξεων. Από αυτά 612 εκατομμύρια ευρώ θα δοθούν στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων και 398 εκατομμύρια ευρώ στα υπόλοιπα ταμεία πρόνοιας για την απονομή εφάπαξ. Ήδη δε έχουν δοθεί εφάπαξ σε 2.750 δικαιούχους ύψους 75 εκατομμυρίων ευρώ.

Τρίτος πυλώνας είναι το δίχτυ προστασίας για τους πλέον αδύναμους συμπολίτες μας. Το Πρόγραμμα μας για την αντιμετώπιση της Ανθρωπιστικής Κρίσης.

Με το Πρόγραμμα που συνεχίζεται και φέτος, προσφέρεται δωρεάν ρεύμα σε 90.000 νοικοκυριά, δηλαδή 212.000 πολίτες. Αλλά και δωρεάν νερό σε 58.000 νοικοκυριά. Στο ίδιο πλαίσιο, για την ανακούφιση της καθημερινότητας των ανθρώπων, εξασφαλίσαμε πως οι άνεργοι μετακινούνται δωρεάν στις αστικές συγκοινωνίες. Επίσης, διασφαλίζουμε την καθολική προστασία των πολιτών που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας μέσα από το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, το οποίο θα ξεκινήσει να δίνεται το 2017.

250 Κέντρα Κοινότητας θα δημιουργηθούν σε όλη τη χώρα, ώστε να μπορούν να απευθύνονται σε αυτά οι πολίτες για πληροφόρηση και στήριξη. Όλα αυτά τα μέτρα θα διευρύνονται όσο θα βελτιώνεται η οικονομική κατάσταση της χώρας. Στο ίδιο πλαίσιο, στη νέα σχολική χρονιά επεκτείνεται το πρόγραμμα Σχολικά Γεύματα. Θα καλύπτονται, με ζεστό φαγητό 30.000 μαθητές σε 270 Δημοτικά Σχολεία. Ήδη, τη φετινή χρονιά καλύφθηκαν με ζεστό γεύμα τα σχολεία του Περάματος, ενώ παρεχόταν «δεκατιανό» σε 11.000 μαθητές.

Τέταρτος πυλώνας είναι η προστασία της εργασίας. Μετά από χρόνια ασυδοσίας και διαρκούς σάρωσης κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων. Το πρώτο κομμάτι της δουλειάς μας αφορά τις εργασιακές σχέσεις. Τη βάση, δηλαδή, για αυτό που έχουμε ήδη ορίσει ως Δίκαιη Ανάπτυξη. Η οικονομική κρίση και οι πολιτικές που ασκήθηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα ισοπέδωσαν το περιεχόμενο των εργασιακών σχέσεων.
Η βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης μας, λοιπόν, έγκειται στην αναστροφή της υπάρχουσας εργασιακής απορρύθμισης. Ήδη, έχει ξεκινήσει η διαβούλευση για αυτά τα ζητήματα. Έχει δημιουργηθεί μια επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η οποία αξιολογεί τους κύριους θεσμούς της αγοράς εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο διάλογος των Κοινωνικών Εταίρων, που διεξήχθη υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εργασίας, έδωσε ήδη αποτελέσματα.

Όλοι κατανοούν, δηλαδή, και δηλώνουν αυτό που χρόνια τώρα η δική μας παράταξη τόνιζε και ακόμη και σήμερα υποστηρίζει απέναντι σε έξαλλες νεοφιλελεύθερες φωνές: πως η ανάπτυξη δεν θα έρθει μέσα από την διάλυση των δικαιωμάτων. Αλλά από την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής κοινωνίας και από την ισχύ του νέου επιστημονικού δυναμικού της Ελλάδας. Γι’ αυτό και είναι επιδίωξη μας να επανέλθουν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, να μην απελευθερωθούν οι μαζικές απολύσεις, να μην θεσπιστεί ξανά το δικαίωμα των εργοδοτών σε ανταπεργία (lock-out). Όλα αυτά θα τα υπερασπιστούμε στην διαπραγμάτευσή μας με τους Θεσμούς το φθινόπωρο.

Και σημειώνω εδώ την πρόταση που καταθέτουμε για την Συνταγματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Επίσης, ένα στοίχημα που θέσαμε στους εαυτούς μας από την πρώτη στιγμή, είναι η ίδια η συνεργασία της Κυβέρνησης με τον εργαζόμενο λαό και η οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης. Σε αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο Εργασίας έχει ήδη προχωρήσει σε 237 τριμερείς συμφιλιωτικές συναντήσεις και 280 διμερείς.

Δηλαδή, πλέον, οι εργαζόμενοι μέσω των συλλογικών τους οργάνων συνεργάζονται απευθείας με το Υπουργείο για να αντιμετωπίσουν από κοινού την όποια αυθαιρεσία εναντίον τους. Μια ακόμη μάχη που δίνεται καθημερινά είναι και η αντιμετώπιση της φτωχοποίησης των εργαζόμενων τάξεων.
Έτσι, επιταχύναμε την καταβολή των επιδομάτων αφερεγγυότητας σε μεγάλες ομάδες εργαζομένων που η επιχείρησή τους κήρυξε πτώχευση (Ελευθεροτυπία, NEOSET, Alapis, ΣΤΑΚΟΡ). Δώσαμε έκτακτη οικονομική ενίσχυση ύψους 1.000 ευρώ κατ άτομο σε απολυμένους πολλών εταιρειών (Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος, Ξενοδοχείο Πεντελικόν, SPIDER, Ηλεκτρονική Αθηνών, Athens Ledra Hotel, Πυρσός κ.α.). Και τέλος, με βάση τα στοιχεία, από τον Απρίλιο του 2015 έως και το τέλος του 2016 υπολογίζεται πως έχουν καταβληθεί και πρόκειται να καταβληθούν περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ σε 5.000 εργαζόμενους.

Πέμπτος πυλώνας είναι η αναδιοργάνωση των προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της ανεργίας. Της ανεργίας που βλέπουμε να μειώνεται από το 26% στο 23% από τη μέρα που αναλάβαμε, όμως γνωρίζουμε ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο.
Γνωρίζετε φυσικά ότι τα προγράμματα για τους ανέργους, είναι απλά ένα τμήμα της δουλειάς μας στην κεφαλαιώδη μάχη μας για την ανάσχεση της ανεργίας και όχι η συνολική μας στρατηγική. Και δυστυχώς, το προηγούμενο διάστημα αυτά τα προγράμματα ήταν σχεδιασμένα για να εντείνουν την εκμετάλλευση. Και αυτό έπρεπε να σταματήσει.

Γι’ αυτό και επανασχεδιάσαμε αυτά τα προγράμματα. Για να μην συνεχιστεί άλλο αυτό το σκάνδαλο όπου τόσο μεγάλο μέρος των χρημάτων πήγαινε στα ιδιωτικά ΚΕΚ, αντί για τους ίδιους. Σήμερα, ο μισθός των ανέργων που εργάζονται στα προγράμματα Voucher είναι αυξημένος και τα εργασιακά δικαιώματά τους πλήρη.

Παράλληλα, επανασχεδιάσαμε τα Κοινωφελή Προγράμματα των Δήμων. Πλέον η διάρκειά τους είναι 8 μήνες αντί για 5, με αποτέλεσμα στο τέλος του χρόνου εργασίας τους να δικαιούνται και επίδομα ανεργίας. Αυτά τα προγράμματα ενεργητικής απασχόλησης αφορούν πλέον 165.000 άνεργους συμπολίτες μας, στην συντριπτική τους πλειοψηφία νέων ανθρώπων που τους αξίζουν καλύτερες τύχες.

Έκτος πυλώνας είναι η στεγαστική πολιτική.

Το πρώτο μας καθήκον ήταν η προστασία της πρώτης κατοικίας και αυτό επετεύχθη. Με την πρόσφατη συμφωνία καλύπτεται το 94% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας. Και όχι μόνο τα στεγαστικά αλλά και τα καταναλωτικά, τα επισκευαστικά, τα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών, των εμπόρων και των αγροτών, καθώς και τα δάνεια των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ο νόμος Κατσέλη συνεχίζει να ισχύει και προστατεύει τους 2 στους 3 δανειολήπτες.

Η κυβέρνηση αυτή, επίσης, δεν φοβάται να μιλήσει για το εκρηκτικό πρόβλημα της αστεγίας. Παραλάβαμε ένα κράτος χωρίς πολιτική για τη στέγη. Και τώρα, συγκροτούμε φορέα ακινήτων που θα προσφέρει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, μια σειρά από κρατικά διαμερίσματα -που σώθηκαν από το κύμα των ιδιωτικοποιήσεων- για να στεγαστούν. Η στεγαστική πολιτική της κυβέρνησης όμως εστιάζει και στη ρύθμιση εξόφλησης των οφειλών των άτοκων στεγαστικών δανείων δικαιούχων του ΟΑΕΔ, προερχόμενων από τον τέως Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας. Αφορά 100.000 δανειολήπτες και θα κατατεθεί μέσα στους επόμενους μήνες. Έχουν ήδη δοθεί 1433 οριστικά παραχωρητήρια σε οικισμούς του ΟΕΚ σε όλη την Ελλάδα, ενώ κοστολογήθηκαν και οι κατοικίες του Ολυμπιακού Χωριού, αίτημα χρόνων και των ίδιων των κατοίκων.

Ο έβδομος πυλώνας αφορά την Παιδεία. Κομμάτι λοιπόν του συνολικού σχεδιασμού μας, που φυσικά θα αποκρυσταλλωθεί πολύ καθαρά με την επικείμενη μεταρρύθμιση, αφορά ειδικές μέριμνες στο χώρο της εκπαίδευσης. Αρχικά, μετά από 8 χρόνια, ιδρύονται νέα Ειδικά Σχολεία και νέα Τμήματα Ένταξης, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα φοίτησης και ένταξης των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον, σε όλες τις περιοχές της χώρας.

Τη χρονιά που πέρασε προσλήφθηκαν για την Ειδική Αγωγή πιο πολλοί αναπληρωτές από κάθε άλλη χρονιά, ισχυρή ένδειξη της σημασίας που δίνει η κυβέρνηση σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα. Αντίστοιχα, διευρύνουμε το πλαίσιο εκπαιδευτικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των μαθητών των σχολείων γενικής εκπαίδευσης και ενισχύουμε τις υπάρχουσες δομές με Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί). Και τέλος, ο τομέας της εκπαίδευσης έχει μεγάλη σημασία στην προσπάθεια ενσωμάτωσης των προσφυγικών πληθυσμών που βρίσκονται στη χώρα μας. Για το λόγο αυτό, το Σεπτέμβριο ξεκινάει η ένταξη όλων των προσφυγόπουλων στο δημόσιο σχολικό σύστημα. Για τη κάλυψη των παραπάνω αναγκών, θα προσληφθούν εντός του καλοκαιριού περίπου 800 αναπληρωτές εκπαιδευτικοί.

Άφησα για το τέλος, την αναφορά μου στη παρέμβαση που σχεδιάζουμε για να επουλώσουμε μια μεγάλη πληγή που άφησαν οι δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης προς τους πιστωτές. Όλοι γνωρίζουν ότι μία από τις δεκάδες καταστροφικές δεσμεύσεις που είχε αναλάβει η κυβέρνηση Σαμαρά, ήταν η κατάργηση του ΕΚΑΣ. Και μάλιστα άμεσα και χωρίς καμία πρόβλεψη για αντικατάσταση του με οποιονδήποτε τρόπο, όπως απαιτούσαν τότε ο πιστωτές ενόψει της περιβόητης Πέμπτης Αξιολόγησης.

Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης του περασμένου καλοκαιριού, δίναμε τη μάχη για την αναίρεση κάθε μιας από τις δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης. Και δώσαμε τη μάχη μέχρι τέλους. Σε πολλά σημεία καταφέραμε και αλλάξαμε το σκηνικό. Σε άλλα όμως, το βάρος του συσχετισμού έγειρε την πλάστιγγα εναντίον μας. Αυτό το οποίο μας επιβλήθηκε αν και δεν ήταν η αρχική θέση για άμεση κατάργηση του ΕΚΑΣ, αλλά η σταδιακή μέχρι το 2018, αποτελεί μια πληγή που έχουμε χρέος να επουλώσουμε. Όσο μπορούμε. Να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες που έχουμε για να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις του μέτρου.

Εξαγγέλλουμε, λοιπόν, σήμερα μια δέσμη μέτρων που μπορούν να αμβλύνουν την απώλεια του ΕΚΑΣ για χιλιάδες δικαιούχους.

Συγκεκριμένα:

1. Θεσμοθετούμε τη Πλήρη απαλλαγή για όσους δικαιούχους υπήρξε μείωση, από την φαρμακευτική δαπάνη. Από εδώ και στο εξής δε θα πληρώνουν καθόλου για τα φάρμακά τους.
2. Απαλλάσσουμε όσους δικαιούχους χάνουν την παροχή ΕΚΑΣ από 30 ευρώ και άνω, από τη παρακράτηση του 6% για την εισφοράς υγείας.
3. Εντάσσουμε κατ εξαίρεση όσους δικαιούχους έχουν απώλεια 115 ευρώ και άνω στο πρόγραμμά της Προπληρωμένης μηνιαίας κάρτας Αλληλεγγύης που θα αντιστοιχεί σε αγορές ύψους περίπου στο 1/3 της απολεσθείσας παροχής.
4. Διατηρούμε τη παροχή του ΕΚΑΣ στους χρόνια πάσχοντες με ποσοστό αναπηρίας πάνω από 80% .
5. Διατήρηση κατ εξαίρεση τη παροχής ΕΚΑΣ σε έναν από τους δύο συζύγους (αυτόν με το χαμηλότερο εισόδημα), σε περιπτώσεις όπου χάνεται και για τους δύο. Οι παραπάνω παρεμβάσεις θα ξεκινήσουν άμεσα από τον επόμενο μήνα.

Πιστεύουμε ότι στη πράξη θα αντισταθμίσουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της απώλειας για δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους. Για το τρέχον έτος έχουμε διασφαλίσει πλήρως τη παρούσα δέσμη παρεμβάσεων. Ευελπιστούμε ότι το ίδιο θα καταφέρουμε και για επόμενα δύο έτη έως ότου οι απώλειες αντισταθμιστούν από την αύξηση της συντάξιμης αποδοχής για τους δικαιούχους με την αρχή καταβολής της Εθνικής σύνταξης”.