«Σουσάμι άνοιξε»: το δικαίωμα κάθε παιδιού στον ψηφιακό κόσμο
Η στήριξη της σχολικής κοινότητας είναι πρωταρχικής σημασίας και πρέπει να στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενεργοποίηση του μαθητικού πληθυσμού και των εκπαιδευτικών. Λαμβάνοντας υπόψη τις δύσκολες συνθήκες ζωής των παιδιών τα τελευταία χρόνια και τα αιτήματα των εκπαιδευτικών για βοήθεια στην παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων, το “Δίκτυο για τα Δικαιώματα του παιδιού” δημιουργήσαμε το «Σουσάμι άνοιξε», με την πεποίθηση ότι οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές μπορούν να βοηθήσουν αποφασιστικά στη δημιουργικότητα και τη συνοχή μέσα και έξω από τη σχολική τάξη. Διότι πλάι στην εκπαιδευτική διαδικασία, η άτυπη τεχνολογική εκπαίδευση ανοίγει τους ορίζοντες των παιδιών και των νέων, δημιουργώντας κίνητρα για πρωτοβουλίες, γνώση, εξωστρέφεια και πνεύμα συνεργατικότητας. Τα παιδιά και οι έφηβοι μαθαίνουν εύκολα και αξιοποιούν τα νέα μέσα κι αυτή η δυνατότητα τους προσφέρει αυτοπεποίθηση και την αίσθηση του ανήκειν σε μια κοινότητα με ευρεία προοπτική.
Περιγραφή προγράμματος
Το προτεινόμενο πρόγραμμα «Σουσάμι άνοιξε» στοχεύει στη δημιουργία ενός δικτύου σχολικών μονάδων, τάξεων και μαθητών που θα συνδέονται με φορητούς υπολογιστές και ταμπλέτες και στη διαρκή διοχέτευση και ανανέωση εκπαιδευτικού υλικού προς όλους. Η ροή πληροφόρησης και γνώσης που θα εξασφαλίζεται από μια διευθυντική-συντονιστική Ομάδα εθελοντών εκπαιδευτικών του «Δικτύου» θα δώσει την ευκαιρία σε παιδιά ηλικίας 9-15 ετών να αξιοποιήσουν τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων και κλίσεών τους, σε τοπικές και υπερτοπικές δράσεις, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών του σχολείου.
Η άτυπη αυτή εκπαίδευση θα μπορεί ξεκινάει μέσα στη σχολική αίθουσα αλλά θα επεκτείνεται και πέρα από τα όρια της τάξης, στη βιβλιοθήκη, τους αθλητικούς χώρους, το μουσείο και άλλες δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου. Θα έχει το πλεονέκτημα να μην είναι στενά διδακτικού προσανατολισμού αλλά, αντίθετα, να καλλιεργεί την πρωτοβουλία και την αυτενέργεια ώστε να αποτελεί πόλο έλξης, διαλόγου, κοινωνικοποίησης και ψυχαγωγίας. Οι μαθητές θα είναι οι δημιουργοί των ατομικών ή συνεργατικών “τεχνημάτων” (artifacts) τους, με βάση όχι το περιορισμένο σχολικό ωράριο αλλά με άξονα την περιέργεια, τη φιλομάθεια και την ερευνητική τους διάθεση. Θα λειτουργούν συλλογικά αλλά και αυτόνομα με βάση σχέδια δράσης βασισμένα σε «καλές πρακτικές», κάτω από τον συντονισμό και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών. Για το λόγο αυτό το “Δίκτυο” συνέδεσε άμεσα τα γνωσιακά επίπεδα (cognitive levels) και τα αντίστοιχα ρήματα ενέργειας (action verbs), με τις δραστηριότητες (activities) των παιδιών και τις αντίστοιχες εφαρμογές τους (apps), δημιουργώντας μια δομημένη συλλογή περισσότερων από 100 εκπαιδευτικών προγραμμάτων που χωρούν στην τυπωμένη και την αντίστοιχη ψηφιακή αφίσα του «Δικτύου» που είναι διαθέσιμη σε όλους δωρεάν και μπορούν να κατεβάσουν σε μια φτηνή ταμπλέτα από τα ίδια τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς με ευκολία, ακόμη και χωρίς διαρκή σύνδεση με το διαδίκτυο. Ιδιαίτερη έμφαση δώθηκε στο χαμηλό κόστος συσκευής και στις ελεύθερα προσβάσιμες εφαρμογές. Όλα τα εικονίδια της αφίσας διασυνδέονται (link) με μία εφαρμογή ελεύθερης πρόσβασης ή με κάποιον σημαντικό ιστότοπο που διαθέτει εφαρμογές. Τμήμα των apps είναι τοποθετημένο στο cloud, υποδηλώνοντας την απαίτηση διαδικτυακής σύνδεσης.
Μία σύγχρονη ταμπλέτα χαμηλού κόστους, μπορεί σήμερα να λειτουργήσει ως εργαλείο μάθησης και δημιουργικής ψυχαγωγίας, με παιδαγωγική διάσταση και, το κυριότερο, να αξιοποιηθεί σε δραστηριότητες που συναρπάζουν ένα παιδί.
Κάθε παιδί αποκτά το δικαίωμά του στον ψηφιακό κόσμο και μπορεί:
- να διαβάζει και να σημειώνει, να φωτογραφίζει και να βιντεοσκοπεί, να ηχογραφεί, να ακούει και να παίζει μουσική, να βλέπει ταινίες, να παρακολουθεί βίντεο…
- να εξασκείται, να λύνει γρίφους και προβλήματα, να προγραμματίζει, να παίζει…
- να πληροφορείται και να αναζητάει, να εξερευνάει και να ταξιδεύει παντού, με ή χωρίς χάρτες…
- να δημιουργεί artifacts, π.χ. να ζωγραφίζει, να συντάσσει κάθε είδους έγγραφα, να κατασκευάζει βιβλία, σχέδια, διαφάνειες, αφίσες, κόμικς, ιστολόγια κλπ, να επεξεργάζεται πολυμέσα, να επικοινωνεί και να τα μοιράζεται στα κοινωνικά δίκτυα…
- Ακόμη μπορεί να έχει το ημερολόγιο, την αριθμομηχανή, το ρολόι, το ξυπνητήρι, το χρονόμετρο, το ραδιόφωνο, τον φακό του και πολλά άλλα εργαλεία, σε μία και μόνο ταμπλέτα χαμηλού κόστους (100-200 ευρώ), που είναι εξοπλισμένη με τις αντίστοιχες εφαρμογές (χωρίς κόστος).
Το «Open Sesame» έχει ήδη δοκιμασθεί πιλοτικά με ομάδες παιδιών, γονιών και εκπαιδευτικών σε υποβαθμισμένες γειτονιές του κέντρου της Αθήνας, χάρη σε μια μικρή οικονομική υποστήριξη για την αγορά των αναγκαίων tablets από ιδιώτες φίλους του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού». Τώρα είναι έτοιμο να διαδοθεί και να στηρίξει τη σχολική κοινότητα, ιδιαίτερα σε περιοχές που δεν διαθέτουν πυκνές πολιτιστικές πληροφορίες και ερεθίσματα, στις μεγαλουπόλεις αλλά και στις πιο απομακρυσμένες γωνιές της περιφέρειας.
Το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» θεωρεί το «Open Sesame» σημαντικό εργαλείο, ικανό να φέρει τα λιγότερο προνομιούχα παιδιά σε άμεση επαφή με εκπαιδευτικά προγράμματα αξιοποίησης τεχνολογικών εφαρμογών, που ως σήμερα αποτελούσαν το κρυφό πλεονέκτημα των μαθητών ορισμένων μόνο σχολείων. Ακόμη περισσότερο, μπορεί να προσφέρει την αίσθηση του ανήκειν σε μια κοινότητα με ευρεία προοπτική, ανοιχτή στη διαφορετικότητα και χωρίς γεωγραφικά ή άλλα σύνορα. Το πιο σημαντικό για το «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού» είναι το δικαίωμα όλων των παιδιών, χωρίς εξαίρεση, στην εκπαίδευση και τον ψηφιακό γραμματισμό, εάν θέλουμε να διασώσουμε το μέλλον και να δώσουμε ελπίδα στην κοινωνία μας να αντέξει τα σημερινά προβλήματα.
Ψηφιακή Αφίσα (με links): http://www.slideshare.net/Network_for_Childrens_Rights/open–sesame-55411433
(Εάν κάνετε λήψη του αρχείου PFD, τα 105 εικονίδια συνδέονται με τις αντίστοιχες εφαρμογές.)
