Την ανάγκη εγρήγορσης και συνεργασίας προκειµένου να διασφαλιστούν τα δικαιώµατα όλων των παιδιών που βρίσκονται στη χώρα, επισηµαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αποστολής του ως Συνήγορος του Παιδιού, μετά από αλλεπάλληλες επισκέψεις σε χώρους φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών σε όλη την επικράτεια και επαφές με αρµόδιες υπηρεσίες και φορείς. Με αφορµή την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ο Συνήγορος δίνει ιδιαίτερη έµφαση στην υποστήριξη του δικαιώµατος όλων των παιδιών στην εκπαίδευση και των δικαιωµάτων σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, στην ασφάλεια, στην υγεία, στην ψυχαγωγία, στην ενηµέρωση, στην προστασία από τη βία, την εκµετάλλευση και κάθε μορφής διάκριση.
Το καλοκαίρι του 2016, ο Βοηθός Συνήγορος για τα ∆ικαιώµατα του Παιδιού και συνεργάτες του επισκέφθηκαν, σε όλη την Ελλάδα, μεγάλο αριθµό χώρων όπου βρίσκονται παιδιά που μετακινούνται με στόχο να αποκτήσουν εικόνα της κατάστασής τους και να συµβάλουν σε στοχευµένες παρεµβάσεις.
Ειδικότερα, επισκέφθηκαν τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης Λέσβου, Χίου και Σάµου, 10 ξενώνες για ασυνόδευτους ανηλίκους (στο Βόρειο Αιγαίο, την Αττική, τη Μαγνησία και τη Θεσσαλονίκη) και 14 ανοικτούς χώρους φιλοξενίας (σε Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα, Αττική, Βόρειο Αιγαίο).
∆ιενήργησαν επίσης απροειδοποίητες αυτοψίες σε 7 αστυνοµικά τµήµατα στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία για να ελέγξουν εάν κρατούνται ασυνόδευτοι ανήλικοι. Παράλληλα, ο Βοηθός Συνήγορος συναντήθηκε µε περιφερειακούς και τοπικούς συντονιστές των χώρων φιλοξενίας του Υπουργείου Εσωτερικών/Μεταναστευτικής Πολιτικής, µέλη της Επιστηµονικής Επιτροπής και του αρµόδιου γραφείου του Υπουργείου Παιδείας, στελέχη του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, της Ύπατης Αρµοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και µη κυβερνητικών οργανώσεων.
Τον Ιούλιο του 2016, ο Συνήγορος του Πολίτη υπέγραψε σύµφωνο συνεργασίας με τη UNICEF με στόχο την παρακολούθηση της κατάστασης και της προστασίας των δικαιωµάτων των παιδιών που μετακινούνται.
Ως προς την εκπαίδευση των παιδιών αυτών, σχολικής και προσχολικής ηλικίας, που υπολογίζεται ότι δεν θα υπερβούν τα 18.000 σε όλη τη χώρα (1,4% του συνολικού μαθητικού πληθυσµού), ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει ότι απαιτούνται προσεκτικές ενέργειες ώστε να υποστηριχθεί σταδιακά η οµαλή ένταξή τους στο σχολείο, λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες τους και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, κυρίως όπου υπάρχει μεγάλος αριθµός προσφύγων και μεταναστών.
Με βάση τις διαπιστώσεις από τις επισκέψεις και τις συναντήσεις του, ο Συνήγορος εκτιµά ότι είναι αναγκαίο:
- να καταγραφούν µε συστηµατικό και ενιαίο τρόπο οι ηλικίες και οι εκπαιδευτικές ανάγκες όλων των παιδιών που μετακινούνται με ή χωρίς τους γονείς τους, κάτι που δροµολογήθηκε πρόσφατα από το αρµόδιο Υπουργείο
- να υλοποιηθεί ο προγραµµατισµός του Υπουργείου Παιδείας για την ένταξη των παιδιών αυτών στην εκπαίδευση (δηµιουργία απογευµατινών τµηµάτων προετοιµασίας, ένταξη στο πρωινό πρόγραµµα, όπου είναι εφικτό, με τάξεις υποδοχής, λειτουργία νηπιαγωγείων στους χώρους φιλοξενίας κ.λπ.)
- να αναπτυχθούν δράσεις που θα ενισχύουν την κοινωνικοποίηση των παιδιών προσφύγων και μεταναστών δίνοντάς τους ευκαιρίες συνάντησης και αλληλεπίδρασης με άλλα παιδιά, δηµιουργικής απασχόλησης από εκπαιδευµένους εθελοντές και σύνδεσης με την ελληνική κοινωνία
- να ενισχυθεί η επιµόρφωση των στελεχών και των εθελοντών που εργάζονται με παιδιά πρόσφυγες
- να βελτιωθούν οι εγκαταστάσεις στους χώρους φιλοξενίας που θα παραµείνουν ενεργοί τον χειµώνα και να διασφαλιστούν επαρκείς συνθήκες υγιεινής και, γενικότερα, διαβίωσης
- να θεσπιστούν προδιαγραφές λειτουργίας και διαδικασίες εποπτείας των ξενώνων φιλοξενίας
- να ενεργοποιηθεί ο θεσµός της επιτροπείας για τους ασυνόδευτους ανηλίκους
- να εξασφαλιστεί η επαρκής ενηµέρωση των παιδιών και των οικογενειών τους σχετικά με τα αιτήµατά τους για διεθνή προστασία, ώστε να περιοριστεί η υπάρχουσα αβεβαιότητα, και να επιταχυνθεί η εξέταση των αιτηµάτων ασύλου, μετεγκατάστασης και οικογενειακής συνένωσης των ασυνόδευτων ανηλίκων και των οικογενειών με παιδιά.
