Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Παρηγορικής Φροντίδας 2016 είναι ” Κανείς δεν πρέπει να ζει και να πεθαίνει με πόνο” . Κι όμως, διανύουμε τον 21ο αιωνα κι αυτή η αυτονόητη απαίτηση δεν έχει γίνει πραγματικότητα στον Πλανήτη.
Το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει επαρκή διαθεσιμότητα των ελεγχόμενων φαρμάκων για την ανακούφιση του πόνου. Ως αποτέλεσμα, εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από πόνο που θα μπορούσε να αποφευχθεί και να ελεγχθεί με την κατάλληλη πρόσβαση στα σωστά φάρμακα.
Υπάρχουν διάφοροι φραγμοί που εμποδίζουν την πρόσβαση ανθρώπων που υποφέρουν στα ελεγχόμενα φάρμακα. Η φετινή εκστρατεία της Παγκόσμιας Ημέρας Παρηγορικής Φροντίδας θα εξετάσει τρία σημαντικά εμπόδια για την πρόσβαση στη θεραπεία του πόνου και θα προτείνει παραδείγματα και τρόπους ορθής πρακτικής για την αντιμετώπισή τους.
1ο πρόβλημα: περιοριστικές ρυθμίσεις
Αδικαιολόγητοι κανονισμοί περιορίζουν την πρόσβαση στη θεραπεία του πόνου και την παρηγορική φροντίδα για τους ανθρώπους και τις οικογένειες που έχουν ανάγκη
- H ισορροπία είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε βασικά ελεγχόμενα φάρμακα για την αντιμετώπιση του πόνου και την παράλληλη εξασφάλιση ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν για παράνομους σκοπούς
- Η αντιμετώπιση του πόνου είναι δικαίωμα κάθε ανθρώπου που υποφέρει.
- Η διαχείριση του πόνου χωρίς σημαντικό κίνδυνο εξάρτησης είναι δυνατή μέσω της εκπαίδευσης των εργαζομένων του τομέα της υγείας και των ασθενών
- Πολλές εθνικές νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις υπερβαίνουν τα απαιτούμενα, από την Ενιαία Σύμβαση για τα Ναρκωτικά, μέτρα
Παραδείγματα:
- Οι περισσότερες χώρες περιορίζουν τη συνταγογράφηση της ενέσιμης μορφίνης στα 10 mg / δύο φορές την ημέρα, με αποτέλεσμα να μην ελέγχεται ο πόνος αποτελεσματικά.
- Στις νομοθεσίες ορισμένων χωρών, οι γιατροί κινδυνεύουν να κατηγορηθούν για έγκλημα, για λόγους οι οποίοι δεν αποτελούν σε άλλες χώρες αιτίες δίωξης.
- Περιορισμοί και κρατικές απαιτήσεις αποθαρρύνουν τις φαρμακευτικές εταιρείες από την παραγωγή μορφίνης και τα φαρμακεία από την αποθήκευση της.
- Η πρόσβαση σε νόμιμη διαθέσιμη μορφίνη είναι δύσκολη, αν όχι αδύνατη, σε κάποιες χώρες. Αυτό αναγκάζει ασθενείς ή μέλη της οικογένειας τους να αγοράζουν οπιοειδή μέσω παράνομων διαύλων, οι οποίοι τους εκθέτουν σε κίνδυνο σύλληψης και ποινικής δίωξης.
Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των περιοριστικών ρυθμίσεων;
- Η Ρουμανία έχει αφαιρέσει όλους τους κανονιστικούς περιορισμούς στη συνταγογράφηση των οπιοειδών, χωρίς να έχουν αναφερθεί περιπτώσεις κατάχρησης.
- Στην Κεράλα της Ινδίας, μια διετής μελέτη ανθρώπων που υποβάλλονται σε θεραπεία για τον πόνο με από του στόματος μορφίνη, δεν εντόπισε περιπτώσεις κατάχρησης ή εκτροπής
- Στην Ουγκάντα, η νομοθεσία επιτρέπει σε ειδικά εκπαιδευμένους νοσηλευτές να συνταγογραφούν υγρό διάλυμα μορφίνης για ασθενείς που χρήζουν παρηγορικής φροντίδας.
Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η από του στόματος χορήγηση μορφίνης και άλλων βασικών φαρμάκων παρηγορικής φροντίδας θα πρέπει να είναι νόμιμα διαθέσιμη και προσβάσιμη σε όλες τις χώρες
2ο πρόβλημα: Ανεπαρκής εκπαίδευση
Η οπιοφοβία στα επαγγέλματα υγείας εκδηλώνεται με τον φόβο συνταγογράφησης οπιοειδών και οδηγεί στο να αποτρέπει τους ανθρώπους από την αντιμετώπιση του πόνου
Παραδείγματα
- Γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό δεν είναι εκπαιδευμένοι στην αντιμετώπιση του πόνου και στη συνταγογράφηση μορφίνης ή διδάσκονται ότι η μορφίνη και τα άλλα οπιοειδή είναι επικίνδυνα και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν λιγότερο.
- Γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό δεν διδάσκονται την αξιολόγηση και τη διαχείριση του πόνου.
- Υπάρχει ο φόβος ότι η θεραπευτική χρήση οπιοειδών οδηγεί σε εθισμό και εξάρτηση.
- Στις περισσότερες χώρες, δεν υπάρχει εξειδίκευση στην παρηγορική φροντίδα στις ιατρικές και νοσηλευτικές σχολές ούτε προβλέπεται συνεχής εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας για την αντιμετώπιση της οπιοφοβίας.
Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ανεπαρκούς εκπαίδευσης;
- Αυξάνει ο αριθμός των χωρών που έχουν πλέον συμπεριλάβει την παρηγορική φροντίδα στην εκπαίδευση των φοιτητών ιατρικής και νοσηλευτικής.
- Στην Ουγκάντα, στο Ινστιτούτο Παρηγορικής Φροντίδας, εκπαιδεύεται νοσηλευτικό προσωπικό από ολόκληρη την Αφρική στην ασφαλή συνταγογράφηση και διαχείριση της μορφίνης.
- Το Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν έχει συμπεριλάβει Μάστερ και Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Παρηγορητική Ιατρική, χρησιμοποιώντας την εξ αποστάσεως μάθηση, έτσι ώστε οι πολυάσχολοι επαγγελματίες να μπορούν να διευρύνουν την πρόσβαση στην παρηγορική φροντίδα, στη διαχείριση του πόνου και την έρευνα.
- Στο Τατζικιστάν, μάθημα για την αντιμετώπιση του πόνου και την παρηγορική φροντίδα διεξάγεται για τους επαγγελματίες της αστυνομίας.
3ο πρόβλημα: Οικονομικά εμπόδια
Η μορφίνη, παρότι έχει χαμηλό κόστος παραγωγής, διατίθεται ακριβά στην αγορά πολλών χωρών, λόγω των υπερβολικών περιοριστικών ρυθμίσεων. Το αποτέλεσμα είναι η έλλειψη κινήτρων προς την φαρμακευτική βιομηχανία για την παραγωγή και διάθεση της από του στόματος μορφίνης για την αντιμετώπιση του πόνου.
Παραδείγματα
- Το περιθώριο κέρδους για την από του στόματος χορηγούμενη μορφίνη είναι πολύ χαμηλό κι επομένως δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον για τις περισσότερες φαρμακευτικές βιομηχανίες.
- Ακριβά αναλγητικά , όπως η φαιντανύλη, είναι ευκολότερα διαθέσιμα σε πολλές χώρες από την από του στόματος χορηγούμενη μορφίνη , η οποία είναι το πρότυπο της διαχείρισης του πόνου στην παρηγορική φροντίδα.
Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των οικονομικών εμποδίων;
- Ο Λίβανος επιτρέπει την χωρίς δασμούς εισαγωγή άμεσης και αργής απελευθέρωσης μορφίνης
- Στην Κολομβία, το Fondo Nacional de Estupefacientes (FNE), είναι υπεύθυνο για την αγορά και την εθνική κατανομή των οπιοειδών φαρμάκων (μορφίνη, υδρομορφόνη, και η μεθαδόνη) στη χώρα.
- Το μανισφέστο της μορφίνης (http://palliumindia.org/manifesto/) έχει υπογραφεί από 64 οργανώσεις καλώντας για καθολική διαθεσιμότητα της μορφίνης άμεσης απελευθέρωσης.
Μεταφέροντας το μήνυμα στην Ελλάδα
Η ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α. αναλαμβάνοντας και φέτος την μετάδοσητου μηνύματος της Παγκόσμιας Ημέρας Παρηγορικής Φροντίδας στην Ελλάδα:
- Διοργανώνει το 17ο Πανελλήνιο Συνέδριο Περιοχικής Αναισθησίας, Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας με διεθνείς συμμετοχές (Δελφοί, 13– 16 Οκτωβρίου), στη διάρκεια του οποίου θα δοθεί συνέντευξη τύπου για την Παγκόσμια Ημέρα Παρηγορικής Φροντίδας.
- Διοργανώνει ενημερωτική καμπάνια που περιλαμβάνει τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά μηνύματα κι έντυπες ενημερωτικές επιστημονικές παρεμβάσεις.
- Είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι μετά από προσπάθειες πολλών χρόνων τις οποίες έχει και η ίδια υποστηρίξει, ξεκινά φέτος Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, με θέμα: «Αλγολογία: Αντιμετώπιση του Πόνου. Διάγνωση και Θεραπεία, Φαρμακευτικές – Παρεμβατικές και Άλλες Τεχνικές”.
- Είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι έχουν αρχίσει ήδη οι πρώτες καταγραφές στο 1ο αρχείο μελέτης του πόνου στην Ελλάδα, με την αποκλειστική ευθύνη της επιστημονικής μας εταιρίας.
- Συμμετέχει στην διεπιστημονική πρωτοβουλία “Η πολιτική για τα ναρκωτικά μετά την UNGASS2016”, για τη διαθεσιμότητα των ελεγχόμενων φαρμάκων για ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς.
- Ακολουθώντας το παράδειγμα των αδελφών επιστημονικών εταιριών σε όλον τον Πλανήτη, στέλνει ανοιχτή επιστολή στον Έλληνα Υπουργό Υγείας
ΠΑΡΗ.ΣΥ.Α.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΗΓΟΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ
Σμολένσκυ 5, Αθήνα 114 72
Τηλ: 2106457878 , info@grpalliative.gr, www.grpalliative.gr
