Φονιάδες, δολοφόνοι, τρομοκράτες, βαρώνοι των ναρκωτικών. Ποιος νοιάζεται αν έρθουν αντιμέτωποι με το θάνατο, σωστά; Αυτά είναι τα επιχειρήματα πολλών που τάσσονται υπέρ της θανατικής ποινής που τονίζουν την ενοχή των καταδικασθέντων και τη σοβαρή φύση των εγκλημάτων τους. Αλλά τι συμβαίνει αν δεν μπορείς να είσαι σίγουρος;
Τι γίνεται όταν η θανατική ποινή δεν προορίζεται μόνο για τους «χειρότερους των χειροτέρων»; ή τι γίνεται αν αθώοι άνθρωποι βασανίστηκαν για να ομολογήσουν ένα έγκλημα που δεν διέπραξαν;
Η θανατική ποινή είναι σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική και η Αμνηστία βρίσκεται, σε κάθε περίπτωση, αντίθετη στη θανατική ποινή – ανεξάρτητα από το ποιος κατηγορείται, ποιο είναι το έγκλημα, αν υπάρχει ενοχή ή αθωότητα ή ποια είναι η μέθοδος εκτέλεσης. Εδώ βρίσκονται πέντε λόγοι που θα μας κάνουν να αμφισβητήσουμε τη ρήση «οφθαλμόν αντί οφθαλμού».
1. Δεν μπορείς να την πάρεις πίσω
Η θανατική ποινή είναι μη αποτρέψιμη. Απόλυτες κρίσεις μπορεί να οδηγήσουν ανθρώπους να πληρώνουν για εγκλήματα που δεν διέπραξαν. Ένας άντρας από το Τέξας, ο Cameron Todd Willingham εκτελέστηκε στο Τέξας το 2004, επειδή υποτίθεται έβαλε φωτιά και σκότωσε τις τρεις κόρες του. Μετά την εκτέλεσή του, επιπλέον αποδεικτικά στοιχεία αποκάλυψαν ότι ο Willingham δεν έβαλε τη φωτιά που προκάλεσε το θάνατό τους. Αλλά ήταν πλέον αργά.
2. Δεν αποτρέπει τους εγκληματίες
Δεν υπάρχουν αξιόπιστες αποδείξεις που να δείχνουν ότι η θανατική ποινή αποτρέπει το έγκλημα πιο αποτελεσματικά απ’ ότι η ποινή φυλάκισης. Στην πραγματικότητα, αποδείξεις αρχίζουν να αποκαλύπτουν το αντίθετο. Είκοσι εφτά χρόνια, αφού καταργήθηκε η θανατική ποινή στον Καναδά, υπήρξε 44% μείωση στους φόνους που διαπράχθηκαν σε όλη τη χώρα. Και δεν είναι η μόνη απόδειξη.
3. Δεν υπάρχει «ανθρώπινος» τρόπος για να σκοτώσεις
Το 2006 η εκτέλεση του Angel Nieves Diaz, από μια όπως λέγεται «ανθρώπινη» θανατηφόρα ένεση, διήρκεσε 34 λεπτά και χρειάστηκαν δύο δόσεις. Άλλες βάναυσες μέθοδοι εκτέλεσης που χρησιμοποιούνται σε όλον τον κόσμο περιλαμβάνουν απαγχονισμό, πυροβολισμό, αποκεφαλισμό. Η φύση αυτών των θανάτων μόνο συνεχίζει να διαιωνίζει τον κύκλο της βίας και δεν ανακουφίζει τον πόνο της οικογένειας των θυμάτων που ήδη υποφέρουν.
4. Κάνει δημόσιο θέαμα τον προσωπικό θάνατο
Οι εκτελέσεις συχνά διενεργούνται με έναν εξαιρετικά δημόσιο τρόπο, με δημόσιους απαγχονισμούς στο Ιράν ή με ζωντανές μεταδόσεις θανατηφόρων ενέσεων στις Η.Π.Α. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του Ο.Η.Ε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι δημόσιες εκτελέσεις δεν εξυπηρετούν κάποιο νόμιμο σκοπό αλλά μόνο αυξάνουν τη σκληρή, απάνθρωπη και ταπεινωτική φύση αυτής της τιμωρίας.
«Όλες οι εκτελέσεις παραβιάζουν το δικαίωμα στη ζωή. Όσες διενεργούνται δημόσια αποτελούν μια τεράστια προσβολή στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, γεγονός που δεν μπορεί να γίνει ανεκτό»
HASSIBA HADJ SAHRAOUI
5. Η θανατική ποινή αρχίζει να καταργείται
Ενώ οι εκτελέσεις αυξήθηκαν το 2015, υπήρξε ένα αντιστάθμισμα από μια έξαρση κατάργησης της θανατικής ποινής. Τέσσερις χώρες κατάργησαν τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα – ο υψηλότερος αριθμός για το σκοπό αυτό σε διάστημα ενός χρόνου για περίπου μια δεκαετία. Αυτές οι εξελίξεις είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι παραμένει ισχυρή η τάση για κατάργηση της θανατικής ποινής.
Σήμερα, 103 χώρες έχουν για τα καλά γυρίσει την πλάτη τους στη θανατική ποινή. Όσοι συνεχίζουν να εκτελούν είναι μια πολύ μικρή μειοψηφία που στέκεται ενάντια σε ένα κύμα που αντιτίθεται.
Υπάρχουν αμέτρητα επιχειρήματα για τα υπέρ και τα κατά της θανατικής ποινής. Σε έναν κόσμο που δεν είναι τέλειος, όπου δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε τον «χειρότερο των χειροτέρων» μπορεί ποτέ να δικαιολογηθεί η αφαίρεση της ζωής;
Στατιστικά της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Θανατικής Ποινής 2016
- 140 χώρες παγκοσμίως- περισσότερο από τα δύο τρίτα- έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή με νόμο ή στην πράξη
- 103 χώρες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή για όλα τα εγκλήματα
- 58 χώρες διατηρούν με νόμο τη θανατική ποινή
- 25 χώρες διενήργησαν εκτελέσεις το 2015
- Οι πέντε κορυφαίες χώρες εκτελέσεων το 2015 ήταν η Κίνα, το Ιράν, το Πακιστάν, η Σαουδική Αραβία και οι Η.Π.Α
