Kostas Bairaktaris*
Είναι από τις λέξεις που έχουν αποτυπωθεί από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 στο μυαλό μας ως απόσταγμα των συζητήσεων με τον Guattari στην Θεσσαλονίκη. Σκέψεις καθοριστικές, όταν μάλιστα προέρχονταν από έναν διεθνώς αναγνωρισμένο φιλόσοφο και διανοητή της εποχής. Γιατί μας ενθάρρυναν στις δύσκολες μάχες της εποχής. Διδάγματα από έναν απλό, προσιτό αλλά και αλληλέγγυο συνομιλητή απέναντι σε νέους που δοκιμάζονταν σε εμπειρίες, πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής εκείνης.
Σε περιόδους απόλυτης κυριαρχίας της ιδρυματικής λογικής, της ασυλιακής βαρβαρότητας, των εγκλημάτων κατά των εγκλείστων και της απόλυτης κυριαρχίας του ψυχιατρικού παραδείγματος η ενθάρρυνση αυτή μας όπλισε με ακόμα μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Σήμερα, δεκαετίες μετά, είμαστε μάρτυρες μιας περιόδου βίαιης ανακατανομής του πλούτου (καπιταλιστική κρίση).
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά εκλαμβάνει αυτή η κρίση σε μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου βιώνουμε έναν καπιταλισμό στην πιο χυδαία και διεφθαρμένη μορφή του. Μια χώρα όπου διαχρονικά διακυβερνάται από το πιο παρασιτικό, το πιο απάνθρωπο, άρα και πιο παθολογικό, κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που την μετέτρεψε σε οικονομικό προτεκτοράτο τραπεζιτών και των δυνάμεων που ηγεμονεύουν ως σύγχρονοι αποικιοκράτες μονοπωλιακά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
H δημοσιονομική λογική του νεοφιλελεύθερου μοντέλου και οι εγκληματικές επιπτώσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας διαχέονται και στον τομέα της ψυχικής υγείας ακυρώνοντας, με την συνέργεια ενός νέο-συντηριτικού και δήθεν εκσυγχρονιστικού κοινωνικο-ψυχιατρικού μοντέλου , την έννοια και τις πρακτικές της αποϊδρυματοποίησης.
Η χωροταξική μετεγκατάσταση των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, με την εργαλειακή διαμεσολάβηση των κρατικοδίαιτων και δήθεν μη-κυβερνητικών οργανώσεων και μη-κερδοσκοπικών εταιριών, έρχονται να συνδράμουν στην επίθεση που δέχονται τα άτομα με ψυχιατρική εμπειρία.
Η προκλητική αποσύνδεση οποιουδήποτε αιτήματος υποστήριξης από την αναγκαιότητα αλλαγής του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος καθιστά και το σύνθημα «Όχι στο κλείσιμο των ψυχιατρείων» ιστορική ειρωνεία γιατί το επιβαρύνει με την υποψία των συντεχνιακών κινήτρων και των ευκαιριακών συμμαχιών. Κίνητρα που παραβλέπουν την αναγκαιότητα πραγματικής απελευθέρωσης των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία μέσα από την αλλαγή του ίδιου του ιστορικά ξεπερασμένου επιστημονικού παραδείγματος,
Ο εγκλωβισμός δε της συστημικής αριστεράς σε μια τέτοια λογική την καθιστά συνεργό αλλά και υπόλογη για την αναπαραγωγή της ψυχιατρικής βαρβαρότητας και του αποκλεισμού, δηλαδή την αναπαραγωγή του ίδιου του οικονομικό-πολιτικού συστήματος και της καπιταλιστικής βίας και εξουσίας.
————————–
* Kostas Bairaktaris is Associate Professor of Psychology at the Aristotle University of Thessaloniki. He is both theoretically, as well as, in practice engaged with psychosocial systems, social actions and movements. During the period from 1984 to 1990 he launched for the first time in Greece the deinstitutionalization process at the Psychiatric Hospital of Thessaloniki and created together with his colleagues the Rehabilitation Unit, the Cooperative Therapeutic Units and a network of apartments and hostels for former inmates.
Since the late 1970s he participated-with the “Leros Group”- in the public demonstration of the psychiatric barbarism in Leros and in 1988 he was amongst the originators of the de-institutionalization project of the National Hospice of Leros. In 1992, he worked as a temporary adviser of the Pan American Health Organization, in the Dominican Republic, in Psychiatric Reform programs organized in the context of developing Local Health Systems. He collaborated with the Department of Criminal and Forensic Sciences of the Aristotle University of Thessaloniki in vocational training and social rehabilitation of prisoners and ex-prisoners programs.
In recent years he works together with students and socially excluded groups drawing attention to the Voice of the Excluded through actions aiming to rehabilitate social and political rights to the social body and the social field.
trella@psu.auth.gr
deleuzeandguattariathens2015.blogspot.gr
