Στεφανία Βενιέρη, Κοινωνιολόγος
Πάντειο Πανεπιστήμιο
Η ανεργία είναι ένα φαινόμενο με το οποίο έχουμε εξοικειωθεί πολύ πλέον, στην Ελλάδα. Στις προηγούμενες δεκαετίες η Ευρώπη ένιωσε μια σχετική εργασιακή άνθηση με αποτέλεσμα οι γονείς των παροντικών ανέργων να μην μπορούν να κατανοήσουν απόλυτα τον λόγο που τα σπουδασμένα και μη, παιδιά τους δεν μπορούν να συντηρήσουν τον εαυτό τους ή και την νεοσύστατη οικογένεια τους.
Έτσι λοιπόν πέραν των οικονομικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης υπάρχουν κοινωνικές και ηθικές συνέπειες και αυτές θα αναλύσουμε. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα η ανεργία δημιουργεί ένα τρίγωνο αλληλεξάρτησης. Είναι οι γονείς των ανέργων που καλούνται να υποστηρίξουν οικονομικά τα παιδιά τους τα οποία παιδιά είτε είναι άνεργοι απόφοιτοι χωρίς επαγγελματική προοπτική, είτε απολυμένοι ή εργαζόμενοι σε πολύ άσχημες συνθήκες, έχοντας δημιουργήσει και οικογένεια με τουλάχιστον ένα παιδί. Σε αυτή τη περίπτωση το νέο μέλος της οικογένειας ολοκληρώνει την τρίτη πλευρά του τριγώνου.
Οι γονείς που έχουν την οικονομική δυνατότητα θα βοηθήσουν, αν όμως δεν μπορούν τότε θα αναλάβουν μία νέα εργασία – αυτή του μπέϊμπι σίτινγκ – εφόσον το επιτρέπει η ηλικία και η υγεία τους, ώστε οι νέοι να βγουν στην αγορά εργασίας με όποιους όρους τα καταφέρουν. Φυσικά υπάρχει και η περίπτωση οι παππούς/γιαγιά να βοηθάνε οικονομικά και το παιδί να το κρατάει ένας από τους δύο γονείς εφόσον είναι άνεργος. Δυστυχώς υπάρχει και η περίπτωση ο παππούς και η γιαγιά να βοηθάνε και τους δύο άνεργους γονείς ή ακόμα χειρότερα να μην μπορούν ούτε αυτοί να βοηθήσουν οικονομικά ώστε να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες των παιδιών και εγγονιών τους.
Αυτές είναι κάποιες από τις περιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν σε μία χώρα σαν την Ελλάδα όπου οι οικογενειακοί δεσμοί είναι ιδιαίτερα ισχυροί. Ισχυρό όμως είναι και το χάσμα που διαμορφώνεται ανάμεσα στους γονείς που αναγκάζονται να μοιραστούν με τα παιδιά τους, τους δικούς τους καρπούς, που μόχθησαν για να αποκτήσουν. Ενώ τα παιδιά από την άλλη θεωρούν υπαίτιους τους γονείς που δεν φρόντισαν να υπάρχουν μελλοντικές θέσεις εργασίας, προνόμιο το οποίο εκείνοι απόλαυσαν. Παράλληλα η Τρίτη πλευρά του τριγώνου μας, τα μικρά παιδιά πιθανόν να μεγαλώσουν με το πρότυπο της ανεργίας, ζώντας με τους άνεργους γονείς τους στο σπίτι και με λιγότερες δυνατότητες εκπαίδευσης και επιβίωσης.
Τα αποτελέσματα της ποιοτικής έρευνας και οι συνεντεύξεις με έναν ικανοποιητικό αριθμό οικογενειών που ανήκουν στις περιπτώσεις που ήδη αναφέραμε οδήγησαν σε ένα ενθαρρυντικό μήνυμα/αποτέλεσμα. Τα άνεργα νεαρά άτομα χωρίς γάμο και παιδί προσπαθούν να βρουν έστω μία εργασία μερικής απασχόλησης κι ας έχουν παραπάνω προσόντα από τα απαιτούμενα με βασικό κίνητρο να πάψουν να νιώθουν βάρος στους γονείς τους και έτσι να ανακτήσουν την υπερηφάνεια και την αυτοεκτίμηση τους. Επιπλέον κίνητρο ορίζεται η εύρεση εργασίας μερικής απασχόλησης ώστε να υπάρχουν κάποια έσοδα διαβίωσης και διάθεση περισσότερου χρόνου με στόχο της εύρεση καλύτερης εργασίας.
Από την άλλη τα νέα άτομα που έχουν παντρευτεί και έχουν τουλάχιστον ένα παιδί, τείνουν επίσης προς την εύρεση εργασίας μερικής απασχόλησης με βασικό κίνητρο την ψυχική υγεία της οικογένειας τους ώστε να μεγαλώσουν με αρμονία το παιδί τους και έπειτα για να εξασφαλίσουν τα βασικά αγαθά επιβίωσης.
Αυτό που είναι διακριτό και στις δύο περιπτώσεις είναι πως ο άνθρωπος συνειδητά τουλάχιστον, έχει ως βασικό κίνητρο μη παραίτησης, έναν άλλο σημαντικό άνθρωπο της ζωής του ( π.χ. γονείς, παιδί, σύζυγος ) και όχι την ίδια του την ασυνείδητη ανάγκη για επιβίωση.
Πράγματι οι νεαροί γονείς που είναι ικανοί να ελέγχουν το άγχος και τον θυμό, επιλέγοντας την εργασία μερικής απασχόλησης θυσιάζουν ένα κομμάτι των προσδοκιών τους για μια ονειρεμένη καριέρα, αλλά επιτυγχάνουν την αρμονία στην οικογένεια τους. Καθώς και την σωστότερη ανατροφή του παιδιού τους, αφού δημιουργείται η δυνατότητα το παιδί να μεγαλώνει έχοντας κοντά του και τα δύο γονεϊκά πρότυπα. Έτσι, οι γονείς μπορούν να ασχοληθούν περισσότερο με τα παιδιά, και τα παιδιά αυτά να βγουν στην κοινωνία με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, συναισθηματική ασφάλεια και κοινωνική γνώση.
Είναι ένας δρόμος δύσκολος αλλά πρέπει να τον διαβούμε με τις καλύτερες προϋποθέσεις για εμάς και το μέλλον των παιδιών μας. Στοχεύοντας στην ουσιαστική ολοκλήρωσή μας, ψυχικά και νοητικά θυσιάζοντας την βιολογική ικανοποίηση που μας παρέχουν τα υλικά αγαθά πέραν των βασικών.
Η Ελλάδα αγγίζει τα υψηλότερα επίπεδα ανεργίας στην Ευρώπη και η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν μπορεί παρά να γίνει ατομικά. Κάθε πολίτης να κάνει την θυσία του, κάθε οικογένεια να αγωνιστεί για το καλύτερο ώστε να επανέλθει η έννοια και η αξία του συλλογικού καλού.
