Aθήνα, 8 Ιανουαρίου 2017 – Παρά τους ισχυρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης ότι τα σχετικά μέτρα έχουν ολοκληρωθεί με επιτυχία, η προετοιμασία για τον χειμώνα για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που είναι εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά έχει αποτύχει.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ζητούν την άμεση λήψη έκτακτων μέτρων για να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά στεγάζονται σε αξιοπρεπή και ζεστά καταλύματα που είναι κατάλληλα για τον χειμώνα. Ο πληθυσμός των hotspot πρέπει να μειωθεί στην προβλεπόμενη δυναμικότητά τους, ενώ οι υπόλοιποι άνθρωποι πρέπει να μεταφερθούν σε αξιοπρεπή καταλύματα στην ηπειρωτική χώρα.
«Είμαστε εξοργισμένοι καθώς βλέπουμε, παρά τις υποσχέσεις των ελληνικών αρχών, σήμερα στη Λέσβο και τη Σάμο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες να είναι αβοήθητοι στο κρύο. Ζουν εκτεθειμένοι στο χιόνι και την παγωμένη βροχή, συχνά χωρίς πρόσβαση σε ζεστό νερό, σχεδόν χωρίς καθόλου θέρμανση και σε αφόρητες θερμοκρασίες υπό το μηδέν» λέει ο Επικεφαλής της Αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Clément Perrin.
Χιλιάδες άνθρωποι στα νησιά μένουν στο ύπαιθρο σε καταυλισμούς γεμάτους με ακατάλληλες σκηνές που καλύπτονται με φύλλα πλαστικού. Μέσα στις σκηνές έχουν καταγραφεί θερμοκρασίες ακόμη και 0 βαθμών.
Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα νησιά περίπου 16.000 άνθρωποι οι οποίοι μένουν σε hotspot, καθώς και σε επίσημες και άτυπες δομές στέγασης. Ωστόσο, η επίσημη δυναμικότητα είναι 8.355 άνθρωποι. Στο hotspot της Μόριας στη Λέσβο, πάνω από 3.500 άνθρωποι στεγάζονται σε έναν χώρο δυναμικότητας μικρότερης των 2.000. Το hotspot της Σάμου έχει δυναμικότητα 600 ανθρώπων και αυτή τη στιγμή στεγάζει πάνω από 1.500.
Ο συνωστισμός και η απουσία σοβαρής προετοιμασίας για τον χειμώνα δημιουργούν κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των ανθρώπων που ζουν εκεί. Στα νησιά, η πλειοψηφία των ανθρώπων που έχουν δει οι ψυχολόγοι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε συνεδρίες ψυχικής υγείας τους τελευταίους μήνες, αναφέρουν τις κακές συνθήκες διαβίωσης είτε ως την αιτία είτε ως επιβαρυντικό παράγοντα των ψυχολογικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν.
Στις 25 Νοεμβρίου, στο hotspot της Μόριας στη Λέσβο, μια γυναίκα κι ένα παιδί έχασαν τη ζωή τους όταν εξερράγη μια φιάλη υγραερίου που ήταν τοποθετημένη σε μια εστία γκαζιού μέσα στη μικρή νάιλον σκηνή τους. Τα δύο θύματα κάηκαν ζωντανά, ενώ πολλοί ακόμη τραυματίστηκαν. Σήμερα οι άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν άλλο τρόπο να ζεστάνουν τις σκηνές τους.
Από τον Απρίλιο του 2016, έναν μήνα μετά την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, έχουν καταγραφεί περισσότερα από 80 σοβαρά περιστατικά ασφάλειας σε καταυλισμούς σε όλη την Ελλάδα. Τα περιστατικά αφορούν πυρκαγιές, συμπλοκές και βιασμούς, μεταξύ άλλων, και δείχνουν ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες ζουν σε μη ασφαλείς συνθήκες, τη στιγμή που θα έπρεπε να τους παρέχεται προστασία μέχρι να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους.
«Ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας δήλωσε στη συνέντευξη τύπου που έδωσε την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου ότι η προετοιμασία για τον χειμώνα ολοκληρώθηκε με επιτυχία στην ηπειρωτική Ελλάδα και είναι σε εξέλιξη στα νησιά. Σύμφωνα με όσα έχουμε δει σήμερα, αυτό δεν ισχύει σε καμία περίπτωση, ενώ οι πολυάριθμες εκκλήσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από τον Μάρτιο του 2016 για βελτίωση των συνθηκών στους καταυλισμούς δεν έχουν ληφθεί σοβαρά υπόψη, ιδίως στα νησιά» αναφέρει ο Επικεφαλής της Αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Clément Perrin.
Οι άντρες, οι γυναίκες και τα παιδιά που έχουν εγκλωβιστεί στα νησιά πληρώνουν το τίμημα της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Παρά τα εκατομμύρια ευρώ που έχουν δοθεί από την Ευρώπη για προστασία, φροντίδα υγείας και στέγαση, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες εξακολουθούν να υποφέρουν.
Οι ελληνικές αρχές πρέπει να σταματήσουν να αυτοσυγχαίρονται για τα υποτιθέμενα ανθρωπιστικά τους επιτεύγματα την ώρα που χιλιάδες άνθρωποι υποφέρουν από τον βαρύ χειμώνα, καθώς περιμένουν να εξεταστεί η αίτηση ασύλου τους.
Προκειμένου να αποφευχθεί μια νέα τραγωδία, μπορούν και πρέπει να ληφθούν τώρα έκτακτα μέτρα στα νησιά. Κανένας άνθρωπος που ζητά προστασία και έχει εγκαταλείψει την πατρίδα του για να γλιτώσει από τον πόλεμο, τα βασανιστήρια και την ακραία βία δεν πρέπει να βρίσκεται απροστάτευτος στο κρύο.
***
Προκειμένου να παραμείνουν ανεξάρτητοι, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεν έχουν δεχτεί ποτέ χρήματα της ΕΕ για τα προγράμματά τους που αφορούν τη μετανάστευση στην Ευρώπη. Μετά την υπογραφή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα και ανακοίνωσαν ότι δεν θα δέχονται πλέον χρήματα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ και τη Νορβηγία σε καμία από τις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται η οργάνωση. Η απόφαση αυτή πάρθηκε σε ένδειξη αντίθεσης στις καταστροφικές πολιτικές αποτροπής της ΕΕ και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες να απωθηθούν οι άνθρωποι και η δυστυχία τους από τις ακτές της Ευρώπης.
Αυτή τη στιγμή οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δραστηριοποιούνται σε περισσότερα από 20 σημεία σε όλη την Ελλάδα, παρέχοντας κυρίως φροντίδα ψυχικής υγείας, φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, καθώς και φροντίδα σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νοσήματα.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, σε συνεργασία με τοπικές εθελοντικές οργανώσεις, έχουν μοιράσει χιλιάδες κουβέρτες και άλλα είδη πρώτης ανάγκης στη Λέσβο από τις αρχές του 2016. Στη Σάμο, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν συνεδρίες φροντίδας ψυχικής υγείας και παρέχουν στέγη σε έγκυες γυναίκες, νεογέννητα και οικογένειες, ενώ συνεχίζουν να κλιμακώνουν τη δυνατότητα παρέμβασής τους σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Το πρόγραμμα στέγασης φιλοξενεί αυτή τη στιγμή 64 ανθρώπους.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε μετανάστες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα από το 1996. Οι δραστηριότητες της οργάνωσης αυξήθηκαν και πήραν τη μορφή επείγουσας παρέμβασης το 2015, όταν χιλιάδες άνθρωποι έφταναν καθημερινά στα ελληνικά νησιά και διέσχιζαν τα Βαλκάνια για να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους στην Ευρώπη.
