του Σίμου Ανδρονίδη
Το πέρας των Ολυμπιακών αγώνων του 2016 στο Ρίο ντε Ζανέιρο της Βραζιλίας άφησε και αφήνει πίσω της την ‘χρυσόσκονη’ της Ολυμπιακής δόξας και την αχλή του Ολυμπιακού ιδεώδους και μεγαλείου..
Η τέλεση των Ολυμπιακών αγώνων του Ρίο σε ουσιαστική ώσμωση-συνέχεια με την διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου του 2014, επιδίωξαν να ‘ενσαρκώσουν’ την Βραζιλιάνικη εθνική ιδέα, τις δυνατότητες που επιφέρει η ταχεία οικονομική ανάπτυξη, την ίδια την τεχνολογία-τεχνογνωσία τέλεσης, (μία ιδιαίτερη Ολυμπιακή συγκρότηση ‘γνώσης’) η οποία συναρθρώνεται με το κοινωνικοοικονομικό στοιχείο: την επιθυμία οικονομικού ανοίγματος, τις συνέργειες κεφαλαίου, τις κοινωνικές συμμαχίες, τα όρια μίας εθνικής κινητοποίησης η οποία συνιστά το αντεστραμμένο είδωλο της πολιτικής κινητοποίησης-δράσης του Εργατικού κόμματος της πρώην πρόεδρου Ντίλμα Ρούσεφ..
Η κοινωνιο-εθνική διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων έλαβε χώρα από μία κοινωνική συμμαχία μερίδων κύρια της ‘νέας’ μικροαστικής τάξης & του άρχοντος αστικού συγκροτήματος (και των πλέον ηγεμονικών του μερίδων), επικαλυπτόμενη πολιτικά από την κυβέρνηση του Εργατικού κόμματος που συσσώρευε και ‘παρήγαγε’ επιδραστικές προτεραιότητες..
Η διοργάνωσης τους ‘διείσδυσε’ στην κοινωνική ολότητα, αναζητώντας ίχνη και συμβόλαια του ιστορικού.. Και δίπλα στους λόγους της Βραζιλιάνικης ισχύος (η Βραζιλία ως η άτυπη ηγεμονεύουσα δύναμη της Νοτίου Αμερικής), το ‘μέτα-υπαρκτό’, η αρχιτεκτονική του άδειου κελύφους, το άδειο σώμα, οι εγκαταλελειμμένες Ολυμπιακές εγκαταστάσεις (προκύπτει φυσικά και η διαδικασία της υπενθύμισης του Ολυμπιακού-Αθηναϊκού ιδεώδους), που παραπέμπουν σε μία προσίδια λειτουργία της ‘φασματολογίας της ύπαρξης’, αυτού που υπήρξε και αποκαλύφθηκε ως πόλη μέσα στην πόλη, ως όριο μεταξύ ουτοπίας-δυστοπίας..
Ως υποκειμενικός διαχωρισμός και πρόσκρουση.
Οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις (των Αγώνων που ‘εργαλειοποιήθηκαν’ ιδεολογικά & νομιμοποιήθηκαν κοινωνικά), επιτελούν την λειτουργία της μετωνυμίας: δεν εκφράζουν απλά τον χώρο της παρακμής, αλλά τον χώρο της αποκλίνουσας κοινωνικής συνύπαρξης, την συνάρθρωση κοινωνικών συμφερόντων επ’ ευκαιρία της τέλεσης των Αγώνων, τις κοινωνικοπολιτικές εντάσεις που υποβόσκουν και αναδύονται στην επιφάνεια..
Πίσω από την ρέουσα ‘χρυσόσκονη’ υποκρύπτονται τα κοινωνικά χάσματα, οι κρατικές-κατασταλτικές διαθέσεις- προωθήσεις, η εμπρόθετη επισφάλεια, η ανάδυση και η έξωση από τον χώρο τους των πλέον τρωτών, στο όνομα της εκφραστικής ‘συμβολοποίησης’ (πάνω στη δάδα των Αγώνων) της ισχυρής Βραζιλίας.. Του πάντα δυνατού κόσμου. Του χαμογελαστού..
Σε αυτές τις ερειπωμένες εγκαταστάσεις (του Ρίο και της Αθήνας) της συστρεφόμενης αρχιτεκτονικής, αναπαρίστανται-αντανακλώνται οι φασματικές λογοθετικές δυναμικές, κεντρομόλες και φυγόκεντρες, που προϋπήρξαν της Ολυμπιακής διάρρηξης.
Με αυτόν τον τρόπο, με αυτήν την σήμανση, τα ‘φαντάσματα’ επιστρέφουν για να αφηγηθούν μαζικά.. Οι Ολυμπιακές Αγώνες που κινούν και διαμεσολαβούν καθίστανται εργαλεία αναφοράς, συμβολοποίησης των αντιθέσεων, συσχέτισης με την ‘φιλική’ στο χώρο και στο χρόνο, κρατική τεχνογνωσία που διακρατεί και τεχνικές μίας ‘μοριακής’ εξέτασης του χώρου.
Και εντός των εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων, (και στην περίπτωση της Αθήνας), αναδύονται και αποκρυσταλλώνονται πολιτικές-ιδεολογικές πλαισιώσεις, πολιτικές μορφές, η εθνική και διεθνική τάση συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου, συνέργειες και ρητοί και άρρητοι ανταγωνισμοί, το ιδεώδες του νικητή εκτός στίβου, η τάση αύξησης του χρέους, η ίδια η ρέουσα ιστορία μίας συγκεκριμένης περιόδου. Μαζί με αυτές, η ανέχεια..
Η πάλαι ποτέ αναμμένη μαρκίζα είναι η ίδια η χώρα εν καιρώ κτήσης μίας ‘νέας’ ή ‘άλλης’ ταυτότητας.. Ας θυμηθούμε τους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας ως μία επιδίωξη, λογοθετική και μη, άρσης ενός, με τα μέτρα και τα σταθμά της διεύρυνσης και του ελληνικού οικουμενισμού, ενός ‘απεχθούς’ βαλκανικού επαρχιωτισμού, της αποτίναξης της λογικής της ‘Ψωροκώσταινας’ που, τώρα πλέον εκσυγχρονιστικά δυναμώνει, υπό το πρίσμα της ορθολογικής (εκεί η περιώνυμη Καραμανλική σήμανση ‘σεμνά’ και ‘ταπεινά’ θρυμματίστηκε υπό το πρίσμα της εικονοκλαστικής ευκαιρίας, και μετουσιώθηκε πρακτικά και συμβολικά το υπόδειγμα της ‘συνέχειας του κράτους’), και ενίοτε ‘μεθυστικής’ θέασης..
Η Ελλάδα πάλι καθίσταται μία, εικόνα και ομοίωση του του συλλογικά ενωτικού που ‘όταν δρα ενωτικά, πετυχαίνει θαύματα’.. Σε κάθε στάδιο, η μετρική αποτίμηση της πολιτικής, του τότε και του τώρα, τα σύμβολα που απεικονίζουν φορτίσεις, έτσι που η εννοιολογική τους προσέγγιση να περιλαμβάνει απαραίτητες συναρθρώσεις..
Ο δημόσιος χώρος ανανοημαδοτείται ‘μυστικιστικά’ & φανερά.. Στα πολλά χαλάσματα, η κρίση ‘αφηγείται’ και αυτό που υπάρχει τώρα..
Σε αυτές τις εγκαταλελειμμένες Ολυμπιακές εγκαταστάσεις δύναται να αποδομηθεί η έννοια του Ολυμπιακού ‘δικαίου’, του πνεύματος του ανακυκλούμενου Ολυμπισμού, της διανομής του μερίσματος.. Οι Ολυμπιακές αγώνες προκύπτουν ως κανονάρχηση έκτακτων και μη προτεραιοτήτων, εκεί που η ιστορία ανοίγει τις θύρες της συσχέτισης..
Στα όρια μεταξύ της Αθήνας και του Ρίο ντε Ζανέιρο, τα θραύσματα που μένουν και εμμένουν, που δύναται να διηγηθούν την ιστορία των υποδειγμάτων-παραδειγμάτων.. Είναι το ‘Dassein’ (‘ύπαρξη”) της μνήμης, των χρήσεων και της επιτελεστικότητας της.. Είναι χώροι που προσδιορίζουν ιστορικές παραστάσεις, κοινωνιο-πολιτικές εγκάρσιες τομές.. Ο χώρος διαμεσολαβείται και διαμεσολαβείται με την λειτουργία της κίνησης, με τα ‘κύματα’ των περιώνυμων αφηγήσεων..
