Οι άνθρωποι που πιστεύουν στην καλή φύση των άλλων, είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι ή έχουν υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, αποτελούν τους πιο κοινούς στόχους ψυχολογικής κακοποίησης από τους ναρκισσιστές.
Η Mayo Clinic έχει συντάξει έναν κατάλογο διαφορετικών μορφών διαταραχών του άγχους που περιγράφει τις πιο συνήθεις περιπτώσεις ως εξής:
Αγοραφοβία είναι ένας τύπος αγχώδους διαταραχής κατά την οποία το άτομο φοβάται και συχνά αποφεύγει μέρη ή καταστάσεις που ενδέχεται να του προκαλέσουν πανικό και να το κάνουν να αισθανθεί εγκλωβισμένο, ανήμπορο ή σε αμηχανία. |
Η αγχώδης διαταραχή που οφείλεται σε μία πάθηση περιλαμβάνει συμπτώματα έντονου άγχους ή πανικού που προκαλούνται άμεσα από ένα πρόβλημα σωματικής υγείας. |
Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή περιλαμβάνει επίμονο και υπερβολικό άγχος για δραστηριότητες ή περιστάσεις— ακόμη και για τα απλά, καθημερινά ζητήματα. Το άγχος είναι δυσανάλογο σε σχέση με το πραγματικό γεγονός, είναι δύσκολο να ελεγχθεί και επηρεάζει το πώς νιώθει το άτομα σωματικά. Παρουσιάζεται συχνά μαζί με άλλες διαταραχές του άγχους ή με κατάθλιψη. |
Η Διαταραχή πανικού περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενα επεισόδια ξαφνικών συναισθημάτων έντονου άγχους και φόβου ή τρόμου που φτάνουν σε μια κορύφωση μέσα σε λίγα λεπτά (κρίσεις πανικού). Το άτομο μπορεί να βιώνει συναισθήματα για μια επικείμενη καταστροφή, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, ταχυκαρδίες. Αυτές οι κρίσεις πανικού μπορεί να οδηγήσουν στην ανησυχία ότι θα συμβούν ξανά ή στην αποφυγή καταστάσεων κατά τις οποίες εκδηλώθηκαν οι κρίσεις. |
Επιλεκτική αλαλία είναι μια συνεχής αποτυχία των παιδιών να μιλούν σε ορισμένες καταστάσεις, όπως είναι το σχολείο, ακόμα και όταν μπορούν να μιλήσουν σε άλλες περιπτώσεις, όπως π.χ. στο σπίτι με τους στενούς συγγενείς. Αυτό μπορεί να παρεμποδίσει το σχολείο, την εργασία και την κοινωνική λειτουργία. |
Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού είναι μια διαταραχή της παιδικής ηλικίας που χαρακτηρίζεται από άγχος που είναι υπερβολικό για το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού και σχετίζεται με το χωρισμό του από τους γονείς ή άλλους που κατέχουν γονεϊκό ρόλο. |
Η Κοινωνική αγχώδης διαταραχή (κοινωνική φοβία) περιλαμβάνει υψηλά επίπεδα άγχους, φόβου και αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων λόγω αισθημάτων αμηχανίας, αυτοσυνείδησης και ανησυχίας για το ότι θα κριθούν ή θα σχολιαστούν αρνητικά από τους άλλους. |
Οι Ειδικές φοβίες χαρακτηρίζονται από μεγάλο άγχος όταν το άτομο εκτίθεται σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση και επιθυμεί να το αποφύγει. Οι φοβίες σε κάποιους ανθρώπους προκαλούν κρίσεις πανικού. |
Η Αγχώδης διαταραχή από τη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών χαρακτηρίζεται από συμπτώματα έντονου άγχους ή πανικού που είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα της κατάχρησης ουσιών, της χρήσης φαρμάκων, της έκθεσης σε μια τοξική ουσία ή της απόσυρσης από τα ναρκωτικά. |
Άλλες καθορισμένες αγχώδεις διαταραχές και αγχώδεις διαταραχές μη προσδιορισμένες αλλιώς είναι οι όροι για το άγχος ή τις φοβίες που δεν πληρούν τα ίδια κριτήρια με τις άλλες αγχώδεις διαταραχές, αλλά είναι αρκετά σημαντικές ώστε να είναι βασανιστικές και να προκαλούν αναστάτωση. |
Οι άνθρωποι που αισθάνονται πως είναι παγιδευμένοι στην ψυχολογική κακοποίηση ενός ναρκισσιστή τείνουν να το γνωρίζουν. Ωστόσο, εάν δεν ενημερωθούν σχετικά με αυτές τις τοξικές συμπεριφορές, θα συνεχίσουν να είναι παγιδευμένοι σε αυτόν τον φαύλο κύκλο.
Αυτό συμβαίνει διότι οι ναρκισσιστές διαλέγουν ως στόχους εκείνους που έχουν την τάση να συμπεριφέρονται πιο ανθρώπινα- είναι συμπονετικοί, δείχνουν κατανόηση και πιστεύουν στην καλή φύση των ανθρώπων.
Και επειδή αυτοί οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να αποτελέσουν θύματα ψυχολογικής κακοποίησης, αποτελούν επίσης τους ανθρώπους που υποφέρουν περισσότερο από ψυχικές ασθένειες. Σύμφωνα με μελέτη του Muhammad Gadit από το Memorial University of Newfoundland :
«H λεκτική κακοποίηση μπορεί να προκαλέσει σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα τα μετέπειτα χρόνια και βλάβες στον εγκέφαλο, όπως άγχος, κατάθλιψη, θυμό-εχθρότητα και απομόνωση.»
«Όταν ένα περιβάλλον είναι εχθρικό ή κοινωνικά “άρρωστο”, επηρεάζεται η ανάπτυξη του εγκεφάλου, και συχνά είναι μειωμένη. Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση, η σωματική κακοποίηση ή ακόμη και η μαρτυρία σε ενδοοικογενειακή βία, έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί μη-φυσιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο των παιδιών, με μακροχρόνιες συνέπειες που προδιαθέτουν το παιδί να αναπτύξει ψυχολογικές διαταραχές.» R. Douglas Fields, Ph.D.
Ελένη Τομπέα
socialpolicy.gr