Αοριστίες και απάθεια από τη Κομισιόν για τις παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων σε στρατηγικούς εταίρους της Ε.Ε

Με γενικολογίες απαντά η Κομισιόν στο ζήτημα της προστασίας των κοινωνικών, εργασιακών και ανθρωπίνων  δικαιωμάτων  στο υπό διαπραγμάτευση κείμενο  της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών και της Συμφωνίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, μεταξύ ΕΕ και  Ιαπωνίας.

Απαντώντας σε Ερώτηση της ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντίνας Κούνεβα,  η κ. Malmstrom εξ ονόματος της Επιτροπής, επικαλείται γενικά και αόριστα την πρακτική της ΕΕ να συμπεριλαμβάνει δεσμεύσεις για την εφαρμογή θεμελιωδών συμβάσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, των βασικών προτύπων εργασίας, καθώς και ρήτρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ωστόσο, η Επίτροπος αποφεύγει να πάρει θέση για τις παραβιάσεις βασικών εργασιακών δικαιωμάτων, όπως το ωράριο εργασίας, που επιβάλλονται στους Ιάπωνες εργαζόμενους οδηγώντας ακόμη και σε θανάτους από υπερεργασία (φαινόμενο “karoshi”), που ήταν άλλωστε και η αφορμή της ερώτησης της Κ. Κούνεβα.  

Με δεδομένη την  πάγια τακτική της Ε.Ε. να διαπραγματεύεται εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες σε καθεστώς αδιαφάνειας και μακριά από το δημόσιο έλεγχο, σε συνδυασμό με τη συνεχόμενη απορρύθμιση των εργατικών δικαιωμάτων στην ίδια  την Ε.Ε., προκαλεί εύλογη ανησυχία η ανοχή της ευρωπαϊκής ηγεσίας σε φαινόμενα τύπου “karoshi” στην Ιαπωνία και άλλες χώρες με τις οποίες η Ένωση συνάπτει εμπορικές συμφωνίες και ερωτήματα για τη «μετανάστευση» τέτοιων φαινομένων και στην Ευρώπη.

Ακολουθεί η ερώτηση της Κ.Κούνεβα προς την Επιτροπή:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001308/2017 προς την Επιτροπή

Άρθρο 130 του Κανονισμού
Kostadinka Kuneva (GUE/NGL)

Θέμα: Τα εργασιακά δικαιώματα στην Ιαπωνία
Το 2011 η Επιτροπή ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για μια νέα συνολική συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) ΕΕ-Ιαπωνίας και μια νέα συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Το 2016, μια εκτίμηση αντικτύπου όσον αφορά την αειφορία (ΕΑΑ) κατέληξε ότι τα κοινωνικά, εργασιακά και ανθρώπινα δικαιώματα ελάχιστα απασχολούν την Ιαπωνία αντίθετα με ό,τι έχει συμβεί με άλλους εμπορικούς εταίρους.

Παρά τις διαπιστώσεις αυτές, τα εργασιακά δικαιώματα στην Ιαπωνία παραμένουν ένας εξαιρετικά απορυθμισμένος τομέας, αν μη τι άλλο όσον αφορά την παροχή των βασικών κανόνων, όπως το ωράριο εργασίας. Σημειώνεται ανησυχητικός αριθμός περιστατικών «karoshi» (το οποίο μεταφράζεται κυριολεκτικά ως «θανατηφόρος υπερκόπωση»). Δεδομένου ότι οι ιάπωνες εργαζόμενοι εργάζονται κατά μέσο όρο 80 ώρες υπερωριακής εργασίας ανά μήνα[1], περίπου το 20% του συνόλου του εργατικού δυναμικού θα μπορούσε να κινδυνεύει.

Επί πλέον, η Ιαπωνία δεν έχει επικυρώσει θεμελιώδεις συμβάσεις της ΔΟΕ (105 και 111) καθώς και μια σειρά τεχνικών συμβάσεων, αποδεικνύοντας ότι υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις.
1.      Πώς προτίθεται η Επιτροπή να χρησιμοποιήσει την ΣΕΣ για να εξασφαλίσει την τήρηση των θεμελιωδών κανόνων εργασίας;
2.      Υπάρχει πρόθεση η ΣΕΣ να περιλάβει ρήτρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα;
Η απάντηση της κ.  Malmstrom εξ ονόματος της Επιτροπής
E-001308/2017

Απάντηση της κ. Malmström
εξ ονόματος της Επιτροπής
(24.5.2017)

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Ιαπωνίας είναι σε εξέλιξη και, ως εκ τούτου, το κείμενο των διατάξεων σχετικά με το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που αφορούν τα εργατικά θέματα, δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Το υπό διαπραγμάτευση κείμενο ακολουθεί την τρέχουσα πρακτική της ΕΕ, δηλαδή τη συμπερίληψη δεσμεύσεων σχετικά με βασικές διεθνείς πράξεις περί της εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής εφαρμογής των βασικών προτύπων εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), όπως κατοχυρώνονται στη διακήρυξη της ΔΟΕ του 1998 σχετικά με τις θεμελιώδεις αρχές και τα δικαιώματα στην εργασία, και από επικυρωμένες συμβάσεις της ΔΟΕ, καθώς και προσπάθειες για την επικύρωση μη επικυρωμένων θεμελιωδών συμβάσεων της ΔΟΕ. Το κείμενο προβλέπει, επίσης, ένα ειδικό θεσμικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στην εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων, τόσο σε εσωτερικό επίπεδο όσο και από κοινού. Επιπλέον, το σχέδιο περιλαμβάνει έναν προσαρμοσμένο μηχανισμό επίλυσης διαφορών, προβλέποντας κυβερνητικές διαβουλεύσεις και προσφυγή σε ανεξάρτητη ομάδα εμπειρογνωμόνων.

Όσον αφορά τη συμπερίληψη ρήτρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Επιτροπή αναφέρει σχετικά, στην απάντησή της στη γραπτή ερώτηση E-016047/2015, ότι «αποτελεί πολιτική της ΕΕ να περιλαμβάνει στις συμφωνίες-πλαίσια (συμφωνίες σύνδεσης και συνεργασίας) με τρίτες χώρες ρήτρες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ακριβής διατύπωση της εν λόγω ρήτρας στη συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης [με την Ιαπωνία] εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης». Στο σχέδιο των διατάξεων της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών που αφορούν θεσμικές ρυθμίσεις θα καθοριστεί η σχέση μεταξύ της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών και της συμφωνίας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, συμπεριλαμβανομένης/-ων της/των ρήτρας/ρητρών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.