Οι διασταυρούμενες ανισότητες στη συζήτηση για την ισότητα των φύλων

Απόδοση/ Επιμέλεια: Ανδρέας Ντούνης

Στοιχεία για τις διασταυρούμενες ανισότητες (Intersecting Inequalities)

Το πεδίο των διασταυρούμενων ανισοτήτων στοχεύει να διερευνήσει τα έμφυλα χάσματα σε συγκεκριμένες ομάδες εν συγκρίσει με τον συνολικό πληθυσμό. Αφορά ένα επεξηγηματικό και πολύ-παραγοντικό φαινόμενο, που ως τέτοιο δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στον κύριο δείκτη. Το πεδίο των διασταυρούμενων ανισοτήτων συνιστά το πρώτο πεδίο – δορυφόρο όπως αναγνωρίστηκε στην Έκθεση για τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων του έτους 2013 του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων.

Οι διασταυρούμενες ανισότητες είναι εξαιρετικά περίπλοκες και πολύ-παραγοντικές. Ενώ τα άτομα μπορεί να βιώσουν διακρίσεις αναφορικά με περισσότερα του ενός αίτια – για παράδειγμα το φύλο και την ηλικία – οι διασταυρούμενες ανισότητες αποτελούν μία διακριτή «οντότητα» που υπερβαίνει την απλή άθροιση των διαφορετικών αιτιών διακρίσεων, που κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν μέσω ενός συμπεριληπτικού μέτρου. Παρά ταύτα, η διερεύνηση του τρόπου μέσω του οποίου τα άτομα που ανήκουν σε διαφορετικές μειονεκτούσες ομάδες «ανταπεξέρχονται» συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό είναι κρίσιμη, καθώς παρέχει μία «ματιά» στην πολυπλοκότητα των διασταυρούμενων ανισοτήτων και δίδει έμφαση στις ενδο-ομαδικές διαφοροποιήσεις.

Οι δείκτες που επιλέχθηκαν για το συγκεκριμένο  πεδίο αποτελούνται από αντιπροσωπευτικούς δείκτες που παρέχουν πληροφορίες για το πολυπαραγοντικό ζήτημα των διασταυρούμενων ανισοτήτων. Διερευνούν και μελετούν τους δείκτες απασχόλησης ούτως ώστε να αποτυπώσουν πώς συγκεκριμένες ομάδες γυναικών και ανδρών τα καταφέρνουν στην Ε.Ε. σε όρους οικονομικής συμμετοχής, ως μέσο αντιμετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Επιπρόσθετα, τα στατιστικά απασχόλησης στην Ε.Ε. συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πιο ανεπτυγμένα παρέχοντας διαχωρισμένα δεδομένα αναφορικά με ειδικές ομάδες.

Τα υπο-πεδία των διασταυρούμενων ανισοτήτων περιλαμβάνουν διαφορετικές έννοιες (παραδείγματος χάριν ηλικία, ιδιότητα του πολίτη, αναπηρία, εθνικότητα ή κοινωνική τάξη), έννοιες οι οποίες είναι σύνθετες ως προς τον ορισμό και δύσκολα μετρήσιμες. Για να υπάρξει μία ενδεικτική αξιολόγηση, οι μετρήσεις που παρέχονται εδώ εστιάζουν σε τρείς χαρακτηριστικές ομάδες: άνθρωποι που γεννήθηκαν σε χώρα του εξωτερικού (ως αντιπροσωπευτικός δείκτης για τις μειονότητες ή/ και τους ανθρώπους με μεταναστευτικό υπόβαθρο), άτομα ηλικίας από 55 έως 64 ετών (εργαζόμενοι μεγαλύτερης ηλικίας) και άτομα που διαβιούν σε νοικοκυριό με μόνο ενήλικα και ένα ή / και περισσότερα παιδιά (ως αντιπροσωπευτικό δείκτη για τους μόνους γονείς ή φροντιστές/ φροντίστριες). Οι μετρήσεις για αυτές τις ομάδες στη συνέχεια συγκρίνονται με τις «αντίθετες» ομάδες.

Καθώς αυτό είναι ένα πεδίο-δορυφόρος, οι επιλεγμένοι δείκτες είναι μονάχα ενδεικτικοί των υφιστάμενων διασταυρούμενων έμφυλων ανισοτήτων. Αυτό σημαίνει πώς δεν συνδυάζονται σε υποδείκτες και δεν συναθροίζονται στον κύριο δείκτη.

ΓΡΑΦΗΜΑ – ΕΛΛΑΔΑ ΔΙΑΣΤΑΥΡΟΥΜΕΝΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ / ΕΜΦΥΛΑ ΧΑΣΜΑΤΑ

Κύριες τάσεις

Η διερεύνηση των έμφυλων χασμάτων στους δείκτες απασχόλησης μεταξύ των χαρακτηριστικών ομάδων κατέδειξαν μοτίβα διαφοροποίησης τα οποία παρέχουν ένα πολύτιμο αρχικό σημείο συλλογισμού.

Μεταξύ όλων των αιτιών που λαμβάνονται υπόψιν μέσω του δείκτη ισότητας που επιλέχθηκε, δηλαδή την χώρα γέννησης (ως αντιπροσωπευτικός για το ανήκειν σε μειονοτική ομάδα ή/και την μεταναστευτική κατάσταση), την μεγαλύτερη ηλικία ή την κατάσταση μονογονεϊκότητας (lone parent/carer), οι άντρες κατά μέσο όρο συγκέντρωναν μεγαλύτερες πιθανότητες συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό από ότι οι γυναίκες. Αναφορικά με την επίδραση της χώρας γέννησης, της ηλικίας ή της κατάστασης μονογονεϊκότητας, τα αποτελέσματα ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών-μελών.

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εργαζόμενοι αποτελούν την μόνη ομάδα που συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την ενότητα, που είχαν να αντιμετωπίσουν χαμηλότερους δείκτες απασχόλησης ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε όλα τα κράτη-μέλη. Οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες ήταν λιγότερο πιθανόν να απασχολούνται, κατάσταση που συμπίπτει με ένα σημαντικότερο έμφυλο χάσμα μεταξύ των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζόμενων παρά μεταξύ των εργαζόμενων ηλικίας κάτω των 55 ετών.

Για ανθρώπους που γεννήθηκαν σε χώρες του εξωτερικού και για μόνους ενήλικες με / χωρίς παιδιά, όχι μόνο τα χάσματα ήταν πιο έντονα μεταξύ των γυναικών, αλλά οι γυναίκες και στις δύο ομάδες ήταν επίσης λιγότερο πιθανό να απασχολούνται από τους άντρες στις αντίστοιχες ομάδες.

Παρότι η εστίαση σε χαρακτηριστικές ομάδες δεν είναι αρκετή για να αντληθούν ισχυρά συμπεράσματα σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους οι διασταυρούμενες ανισότητες συνεισφέρουν συνολικότερα στην ισότητα των φύλων, εντούτοις αντιπροσωπεύει μία ευκαιρία για την συζήτηση επί της σημαντικής αυτής θεματικής σε μεγαλύτερο βάθος.

Οι δείκτες που παρουσιάζονται από το EIGE προσφέρουν ένα πρώτο βήμα προς την κατανόηση της σύνθετης φύσης του τρόπου με τον οποίο οι διαφορετικές ανισότητες διασταυρώνονται.

eige.europa.eu

socialpolicy.gr

Κράτα το