Μετάφραση/ Επιμέλεια: Ντούνης Ανδρέας
O Δείκτης του Παγκόσμιου Έμφυλου Χάσματος (Global Gender Gap Index) υπολογίστηκε για πρώτη φορά από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ το έτος 2006 ως ένα πλαίσιο που έχει ως στόχο την πληρέστερη κατανόηση των έμφυλων ανισοτήτων και τη διαχρονική παρακολούθηση της πορείας τους. Η φετινή έκδοση της Έκθεσης αξιολογεί συγκριτικά 144 χώρες αναφορικά με την πρόοδο τους για την επίτευξη της ισότητας των φύλων με διαβάθμιση (κλίμακα) που κυμαίνεται από το 0 (πλήρης ανισότητα) στο 1 (πλήρης ισότητα) σε τέσσερις θεματικές διαστάσεις / θεματικούς άξονες (α) Οικονομική Συμμετοχή και Ευκαιρίες, (β) Εκπαίδευση, (γ) Υγεία και Επιβίωση, (δ) Πολιτική ενδυνάμωση, και παρέχει την κατάταξη των χωρών, στοιχείο που δίνει τη δυνατότητα για αποτελεσματικές συγκρίσεις μεταξύ περιφερειών και εισοδηματικών ομάδων. Οι κατατάξεις έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να αυξήσουν την παγκόσμια ευαισθητοποίηση αναφορικά με τις προκλήσεις που θέτουν τα έμφυλα χάσματα όπως και (αντιστρόφως) για τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από τη μείωσή τους.
Η μεθοδολογία και η ποσοτική ανάλυση για τη δημιουργία των κατατάξεων έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως βάση για το σχεδιασμό αποτελεσματικών μέτρων για τη μείωση των έμφυλων χασμάτων. Η μεθοδολογία του Δείκτη έχει παραμείνει σταθερή από την στιγμή της αρχικής του δημιουργίας το 2006, παρέχοντας τη βάση για τεκμηριωμένη ανάλυση μεταξύ των χωρών όπως και τεκμηριωμένη ανάλυση χρονοσειρών.
Γράφημα 1 – Το έμφυλο χάσμα διευρύνεται για πρώτη φορά μετά από μία δεκαετία / Global Gender Gap Index 2017
| Τι είναι το έμφυλο χάσμα; Τι είναι το Παγκόσμιο Χάσμα των Φύλων;
Το έμφυλο χάσμα είναι η διαφορά μεταξύ γυναικών και αντρών όπως αντικατοπτρίζεται στα κοινωνικά, πολιτικά, ακαδημαϊκά, πολιτισμικά ή οικονομικά επιτεύγματα ή στάσεις. Ο Δείκτης του Παγκόσμιου Έμφυλου Χάσματος στοχεύει στη μέτρηση αυτού του χάσματος σε τέσσερις κύριους τομείς: υγεία, εκπαίδευση, οικονομία και πολιτική. Έτσι, για παράδειγμα, το έμφυλο χάσμα στην οικονομία είναι η διαφορά μεταξύ των ανδρών και γυναικών αναφορικά με τους μισθούς, τον αριθμό των ατόμων που καταλαμβάνουν ηγετικές θέσεις και της συμμετοχής στον χώρο εργασίας. |
Ορισμένα από τα κύρια ευρήματα της Παγκόσμιας Έκθεσης για το Χάσμα των Φύλων 2017 είναι τα εξής:
- Έπειτα από στάθμιση σε επίπεδο πληθυσμού, το 2017, η μέση πρόοδος στην γεφύρωση του έμφυλου χάσματος βρίσκεται στο 68,0% – που σημαίνει πώς ένα μέσο χάσμα 32,0% θα πρέπει να γεφυρωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και στους τέσσερεις άξονες / διαστάσεις του Δείκτη ούτως ώστε να επιτευχθεί καθολική ισότητα των φύλων, συγκριτικά με το μέσο χάσμα του 31,7% για το 2016.
- Κατά μέσο όρο, οι 144 χώρες που καλύπτονται από την Έκθεση έχουν γεφυρώσει το 96% του χάσματος στα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας μεταξύ γυναικών και αντρών, ποσοστό ίδιο με πέρυσι, και περισσότερο από το 95% του χάσματος στην εκπαίδευση, ποσοστό που παρουσιάζει μία μικρή μείωση σε σύγκριση με πέρυσι.
- Παρόλα αυτά, τα χάσματα μεταξύ γυναικών και ανδρών στην οικονομική συμμετοχή και την πολιτική ενδυνάμωση παραμένουν μεγάλα: μόλις το 58% του χάσματος της οικονομικής συμμετοχής έχει γεφυρωθεί – ποσοστό που σηματοδοτεί τη δεύτερη συνεχόμενη χρονιά αντιστροφής της προόδου και το χαμηλότερο ποσοστό που έχει μετρηθεί από τον Δείκτη από το 2008 – και περίπου 23% του χάσματος στην πολιτική, ποσοστό που δεν έχει αλλάξει σε σχέση με πέρυσι.
- Παρά αυτή τη συνολικά μικτή εικόνα και τη συνεχιζόμενη καθυστέρηση της προόδου σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατάσταση είναι πιο βελτιωμένη σε επίπεδο περιφερειών και χωρών. Από τις 142 χώρες που κάλυψε ο Δείκτης τόσο φέτος όσο και πέρυσι, οι 82 αύξησαν το συνολικότερο σκορ τους στον δείκτη έμφυλου χάσματος συγκριτικά με πέρυσι, ενώ οι 60 χώρες μείωσαν το αντίστοιχο σκορ. Αντιθέτως, η περυσινή Έκθεση είχε ως εύρημα αρνητικά αποτελέσματα σε περισσότερες από τις μισές χώρες που μελετήθηκαν. Επιπρόσθετα, όπως αναφέρει αναλυτικά η Έκθεση, ένας σημαντικός αριθμός χωρών και περιφερειών υπερέβησαν συμβολικά σημεία αναφοράς για πρώτη φορά φέτος στον “δρόμο για την επίτευξη της ισότητας των φύλων” .
- Παρόλο που η φετινή Έκδοση του Δείκτη Παγκόσμιου Έμφυλου Χάσματος δεν έχει νέες “εισόδους” στην λίστα με τις δέκα κορυφαίες χώρες, υφίστανται σημαντικές αλλαγές στην κατάταξη. Οι κορυφαίες θέσεις συνεχίζουν να καταλαμβάνονται από τις Σκανδιναβικές χώρες, που βρίσκονται στις τρείς πρώτες θέσεις, με δύο χώρες από την Ανατολική Ασία και την περιφέρεια του Ειρηνικού, μία χώρα από την περιφέρεια της Υποσαχάριας Αφρικής, μία χώρα από την περιφέρεια της Λατινικής Αμερικής – Καραϊβικής, και μία χώρα από την Ανατολική Ευρώπη και την περιφέρεια της Κεντρικής Ασίας να εκπροσωπούνται επίσης. Όλες, εκτός από τρείς χώρες στις πρώτες 10 του Δείκτη έχουν πλέον υπερβεί το όριο του 80% της γεφύρωσης του συνολικότερου έμφυλου χάσματος τους – αριθμός μεγαλύτερος από τις 5 χώρες τόσο πέρυσι όσο και το 2015.
Γράφημα 2 – Οι πρώτες 10 χώρες με την υψηλότερη κατάταξη / Global Gender Gap Index 2017
• Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2017 τέσσερις περιφέρειες έχουν γεφυρώσει έμφυλο χάσμα σε ποσοστό 30% – δύο από τις οποίες καταφέρνουν να υπερβούν αυτό το όριο για πρώτη φορά φέτος. Η Δυτική Ευρώπη καταγράφει ένα έμφυλο χάσμα της τάξης του 25%, που την τοποθετεί “πάνω” από τη Βόρεια Αμερική, με χάσμα της τάξης του 28%, η Ανατολική Ευρώπη και η Κεντρική Ασία, με χάσμα της τάξης του 29%, και η Λατινική Αμερική και Καραϊβική με χάσμα της τάξης του 29,8%.
Η Περιφέρεια της Ανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού κατατάσσεται πάνω από την Υποσαχάρια Αφρική, με χάσμα που πρέπει να γεφυρωθεί της τάξης του 31,7% και 32,4% αντίστοιχα, και η Νότια Ασία με χάσμα 34%. Η Περιφέρεια της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, για πρώτη φορά φέτος, υπερβαίνουν το όριο του εναπομείναντος έμφυλου χάσματος που βρίσκεται σε ποσοστό λίγο χαμηλότερο από το 40%.
Γράφημα 3 – Απόσταση από την πλήρη ισότητα ανά περιφέρεια / Global Gender Gap Index
Γράφημα 4 – Το έμφυλο χάσμα στην Οικονομία / Global Gender Gap Index 2017
• Βάσει των υφιστάμενων τάσεων, το συνολικό παγκόσμιο έμφυλο χάσμα μπορεί να γεφυρωθεί πλήρως σε ακριβώς 100 χρόνια από σήμερα σε 106 χώρες που καλύπτονται από την εκκίνηση του Δείκτη, συγκριτικά με 83 χρόνια σύμφωνα με την περυσινή Έκθεση. Τα πλέον “προκλητικά” έμφυλα χάσματα παραμένουν στην σφαίρα της οικονομίας και της υγείας. Δοθείσης της συνεχιζόμενης επέκτασης του οικονομικού έμφυλου χάσματος, το σχετικό έμφυλο χάσμα, δεν αναμένεται να γεφυρωθεί για ακόμη 217 έτη. Πάντως, το χάσμα στην εκπαίδευση μπορεί να γεφυρωθεί πλήρως εντός των επόμενων 13 ετών. Η πολιτική διάσταση αντιπροσωπεύει το ευρύτερο έμφυλο χάσμα και επίσης επιδεικνύει τη μεγαλύτερη πρόοδο, παρά την καθυστέρηση της προόδου αυτής φέτος, αν και αναμένεται να γεφυρωθεί πλήρως σε 99 χρόνια από σήμερα. Το έμφυλο χάσμα στην υγεία είναι μεγαλύτερο από αυτό για το έτος 2016.
Η Ελλάδα κατέχει την 78η θέση σε σύνολο 144 χωρών με 0,692 μονάδες και ισοβαθμεί με τις χώρες Ιταλία, Μεξικό, Μαδαγασκάρη και Μπελίζ.
Διαβάστε ακόμα:
Χάσμα των Φύλων: Παγκόσμια Έκθεση 2013
Η Παγκόσμια Έκθεση για το Χάσμα των Φύλων 2014
Παγκόσμια Έκθεση για το Χάσμα των Φύλων 2015
Παγκόσμια Έκθεση για το Χάσμα των Φύλων 2016
Πηγή: World Economic Forum / The Global Gender Gap Report 2017
socialpolicy.gr
