Η βία κατά των γυναικών – ιδιαίτερα η συντροφική βία και η σεξουαλική βία – αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας και παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών.
1 στις 3 γυναίκες (35%) σε ολόκληρο τον κόσμο θα βιώσει σωματική και / ή σεξουαλική βία από σύντροφο ή σεξουαλική βία που δεν ασκήθηκε από σύντροφο. Αυτή η μορφή βίας οδηγεί σε ένα ευρύ φάσμα βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων συνεπειών για την υγεία. Το σύστημα υγείας είναι μία δομή όπου οι γυναίκες που έχουν βιώσει τη βία μπορούν να λάβουν υπηρεσίες και υποστήριξη για τις ανάγκες της σωματικής και ψυχικής τους υγείας.
| Τα Ηνωμένα Έθνη ορίζουν τη βία κατά των γυναικών ως “οποιαδήποτε πράξη έμφυλης βίας που έχει ως αποτέλεσμα ή είναι πιθανό να προκαλέσει σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη ή πόνο στις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων απειλών τέτοιων πράξεων, εξαναγκασμού ή αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας, είτε συμβαίνουν στην δημόσια ή ιδιωτική ζωή”.
* United Nations. Declaration on the elimination of violence against women. New York : UN, 1993. |
| Η συντροφική βία αναφέρεται στη συμπεριφορά ενός συντρόφου ή πρώην συντρόφου που προκαλεί σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής βλάβης, του σεξουαλικού εξαναγκασμού, της ψυχολογικής βίας και της ελεγκτικής συμπεριφοράς. |
| Σεξουαλική βία είναι “οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη, απόπειρα πραγματοποίησης σεξουαλικής πράξης ή άλλης πράξης που έρχεται σε αντίθεση με τη σεξουαλική συναίνεση του άλλου ατόμου και επιβάλλεται με εξαναγκασμό, από οποιοδήποτε πρόσωπο ανεξάρτητα από τη σχέση του με το θύμα, σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Περιλαμβάνει βιασμό, οριζόμενος ως σωματικός εξαναγκασμός ή με άλλο τρόπο εξαναγκαστική διείσδυση στο αιδοίο ή στον πρωκτό με πέος, άλλο μέρος του σώματος ή αντικείμενο.” |
Επιπτώσεις για την υγεία
Η συντροφική βία (σωματική, σεξουαλική και συναισθηματική) και η σεξουαλική βία προκαλούν σοβαρά βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα σωματικής, ψυχικής, σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας για τις γυναίκες. Επηρεάζουν επίσης τα παιδιά τους και οδηγούν σε υψηλό κοινωνικό και οικονομικό κόστος για τις γυναίκες, τις οικογένειες τους και τις κοινωνίες συνολικότερα.
Αυτές οι μορφές βίας:
- Μπορεί να προκαλέσουν γυναικοκτονία ή αυτοκτονία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 38% των δολοφονιών γυναικών διαπράττονται από σύντροφο.
- Οδηγούν σε τραυματισμούς, με το 42% των γυναικών που βιώνουν συντροφική βία να αναφέρουν τον τραυματισμό ως συνέπεια αυτής της βίας.
- Προκαλούν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, αμβλώσεις, γυναικολογικά προβλήματα και σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του HIV.
- Η συντροφική βία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει επίσης την πιθανότητα αποβολής, θνησιμότητας, πρόωρου τοκετού και γέννηση μωρών με χαμηλό βάρος.
- Αυτές οι μορφές βίας μπορούν να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες και άλλες αγχώδεις διαταραχές, δυσκολίες ύπνου, διατροφικές διαταραχές και απόπειρες αυτοκτονίας.
- Οι επιπτώσεις στην υγεία μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, πόνο στην πλάτη, κοιλιακό άλγος, γαστρεντερικές διαταραχές, περιορισμένη κινητικότητα και κακή κατάσταση υγείας συνολικότερα.
- Η σεξουαλική βία, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, μπορεί να οδηγήσει στην αυξημένη χρήση καπνού, ναρκωτικών και αλκοόλ, και σε επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές στα μετέπειτα στάδια ζωής. Επίσης συνδέεται με τη διάπραξη βίας (για τους άνδρες) και με τη θυματοποίηση (για γυναίκες).
Οι άνδρες είναι πιο πιθανό να διαπράξουν βία εάν έχουν χαμηλή μόρφωση, ιστορικό παιδικής κακοποίησης, εάν εκτέθηκαν σε ενδοοικογενειακή βία κατά των μητέρων τους, εάν έκαναν επιβλαβή χρήση αλκοόλ, εάν διατηρούν πρότυπα έμφυλης ανισότητας, συμπεριλαμβανομένων στάσεων αποδοχής βίας και αίσθησης “κτητικότητας” έναντι των γυναικών.
Επιπτώσεις στα παιδιά
- Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες όπου διαπράττεται βία μπορεί να υποφέρουν από μια σειρά συμπεριφορικών και συναισθηματικών διαταραχών. Αυτά μπορούν επίσης να συσχετιστούν με τη διάπραξη βίας ή με το βίωμα βίας αργότερα στη ζωή.
- Η συντροφική βία έχει επίσης συνδεθεί με υψηλότερα ποσοστά βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας και νοσηρότητας (μέσω, παραδείγματος χάριν, διαρροϊκής νόσου ή υποσιτισμού).
Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να βιώσουν συντροφική βία εάν έχουν χαμηλή μόρφωση, εάν εκτίθενται σε περιπτώσεις κακοποίησης των μητέρων τους από έναν σύντροφο, εάν έχουν υποστεί κακοποίηση κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας όπως και αν “περιβάλλονται” από στάσεις αποδοχής της βίας, ηγεμονικού ανδρισμού και “υποταγής” των γυναικών.
Κοινωνικό και οικονομικό κόστος
Τα κοινωνικά και οικονομικά κόστη της συντροφικής και της σεξουαλικής βίας είναι τεράστια και οδηγούν σε πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για ολόκληρη την κοινωνία. Οι γυναίκες μπορεί να υποφέρουν από απομόνωση, αδυναμία εργασίας, απώλεια μισθών, έλλειψη συμμετοχής σε συνηθισμένες δραστηριότητες και περιορισμένη ικανότητα φροντίδας του εαυτού τους και των παιδιών τους.
Επιπολασμός και επιπτώσεις στην υγεία από τη συντροφική βία και τη σεξουαλική βία
Πηγή: who.int
Απόδοση-Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
