Εξηγώντας τη γραφή braille – Παγκόσμια Ημέρα Μπράιγ

Ο εφευρέτης της γραφής Braille

Ο Louis Braille,  γεννήθηκε στο γαλλικό χωριό Coupvray, κοντά στο Παρίσι, το 1809. Στην ηλικία των 3 ετών, τραυματίστηκε σοβαρά με ένα εργαλείο στο ένα μάτι. Φλεγμονές που αναπτύχθηκαν είχαν ως αποτέλεσμα την ολική τύφλωση και των δύο οφθαλμών του. Καθώς ήταν έξυπνος και ζωηρός, ο Louis με την στήριξη των γονιών του και του πάστορα φοίτησε στο σχολείο του χωριού του. Στις αρχές του 1819, φοίτησε στο βασιλικό ινστιτούτο για τους νέους τυφλούς στο Παρίσι και ήδη το 1825, παρουσίαζε στο κοινό τη γραφή για τους τυφλούς που είχε αναπτύξει. Ο Braille τότε ήταν μόλις 16 ετών. 

Το σύστημα

Φυσικά, υπήρξαν πρόδρομοι στο Braille σε σχέση με την ανάγλυφη αναπαράσταση της γραφής. Το βασικό κίνητρο για το σύστημα Braille προήλθε από τον Charles Barbier, έναν καπετάνιο πυροβολικού, ο οποίος είχε αναπτύξει μια νυχτερινή γραφή, βασισμένη σε 12 κουκκίδες. Ο Louis Braille αναθεώρησε το σύστημα αρκετές φορές μέχρι να πάρει τη μορφή που εξακολουθεί να ισχύει σήμερα: έξι κουκίδες διατεταγμένες σε δύο στήλες και τρεις γραμμές – όπως ο αριθμός 6 σε ζάρια. Το σχήμα αυτό ταιριάζει άνετα κάτω από το δάκτυλο και ως εκ τούτου είναι ιδανικό για ανάγνωση. Ο συνδυασμός των κουκίδων επιτρέπει 64 διαφορετικές δυνατότητες ομαδοποίησης. Αυτές αρκούν για να εκπροσωπούν όλα τα γράμματα, τους τόνους και τους χαρακτήρες στίξης στις γλώσσες που χρησιμοποιούν – όπως το Γαλλικό – το λατινικό αλφάβητο ως γραπτή γλώσσα.

Η γραφή Braille σε διαφορετικές γλώσσες

Το Braille υιοθετήθηκε επίσης σε γλώσσες των οποίων η κοινή εκτύπωση δεν βασίζεται στο λατινικό αλφάβητο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το braille αντιπροσωπεύει τη μεταγραφή του πραγματικού γραπτού συστήματος (π.χ. Ρωσικά, Αραβικά ή Κινέζικα) της λατινικής γραφής. Μόνο τρεις γλώσσες αντιστοιχούσαν σε εντελώς διαφορετικές φωνητικές αξίες στους χαρακτήρες braille: τα Ιαπωνικά, Κορεάτικα και Θιβετιανά. 

Συμπτυγμένες εκδόσεις

Οι χαρακτήρες τύπου Braille χρειάζονται πολύ περισσότερο χώρο από τα συνηθισμένα γράμματα εκτύπωσης. Έτσι, υπάρχουν συμπτυγμένες εκδόσεις σε πολλές γλώσσες. Αυτές οι εκδόσεις εξοικονομούν χώρο και διαβάζονται γρηγορότερα.  Για να μπορέσει κανείς να χρησιμοποιήσει συμπτυγμένη Braille, πρέπει να μάθει πολλούς συνδυασμούς σημάτων. 

Άλλοι τομείς εφαρμογής

Το Braille χρησιμοποιείται επίσης και σε άλλους τομείς, εκτός από την καθαρή ανάγνωση. Έτσι, χρησιμοποιούνται οι ίδιοι 64 συνδυασμοί αλλά έχουν διαφορετική σημασία. Υπάρχει για παράδειγμα η μουσική σημειογραφία (εφευρέθηκε από τον ίδιο τον Braille), τα γραπτά για χημικούς και μαθηματικούς χαρακτήρες και τα γραπτά για πλέξιμο, σκάκι και braille του υπολογιστή (που συχνά αποτελούνται από 8 κουκκίδες). 

Η παραγωγή

Στην αρχή της ιστορίας του, το braille μπορούσε να παραχθεί μόνο με το χέρι με τη βοήθεια ενός σχιστόλιθου και μιας γραφίδας. Αργότερα αναπτύχθηκαν γραφομηχανές braille. Σήμερα, στην ψηφιακή εποχή, μια οθόνη braille μπορεί να συνδεθεί με έναν υπολογιστή. Επίσης, η μεταγραφή μεγαλύτερων κειμένων για βιβλία και περιοδικά γίνεται με τη βοήθεια υπολογιστή. Η κοινή εκτύπωση μετατρέπεται σε braille με ανάγλυφη ετικέτα ή απλά μετατρέπεται σε κινητές συσκευές. 

Η γραφή Braille τον 21ο αιώνα

Από τότε που εφευρέθηκε, το Braille είναι απαραίτητο για την εκπαίδευση, την απασχόληση και την κοινωνική συμμετοχή των ανθρώπων με προβλήματα όρασης. Αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα για τη διαμεσολάβηση της παγκόσμιας γνώσης στους έντυπο-ανάπηρους ανθρώπους. Στην ψηφιακή εποχή, το όραμα μιας παγκόσμιας βιβλιοθήκης, όπου κάθε βιβλίο είναι διαθέσιμο στην κατάλληλη ποιότητα για όλους ταυτόχρονα, μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Είτε σε χαρτί, σε συσκευασίες φαρμάκων, στον ανελκυστήρα είτε ως δυναμική οθόνη σε υπολογιστή και στο κινητό τηλέφωνο, οι κουκίδες του Braille σχετίζονται πάντα με το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στην πληροφόρηση. 

Πηγή: worldblindunion.org

Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη

socialpolicy.gr