Σύνοδος των «χωρών της Βαλέτα»: Ενισχύεται η διαπραγματευτική δύναμη των μεμονωμένων χωρών έναντι των ισχυρών επιχειρησιακών συμφερόντων

Με θέμα την ανανέωση της πολιτικής συμφωνίας για διακρατική συνεργασία στο χώρο του φαρμάκου αλλά και την τεχνική προετοιμασία των επόμενων βημάτων έτσι ώστε να γίνει κοινή αξιολόγηση και διαπραγμάτευση στις τιμές των νέων φαρμάκων που έρχονται τώρα στην Ευρώπη, πραγματοποιήθηκε χθες 30 Ιανουαρίου 2018 στη Μαδρίτη, η σύνοδος των 8 χωρών της «Διακήρυξης της Βαλέτα» .

Στη Σύνοδο πήρε μέρος ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός και οι εμπειρογνώμονες που εκπροσωπούν τη χώρα στην Τεχνική Επιτροπή της Βαλέτα.

Στη συμμαχία των  χωρών (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Κύπρος, Μάλτα, Ιρλανδία, Ρουμανία) προστέθηκε ως νέο μέλος η Σλοβενία , η οποία και συνυπέγραψε τη «Διακήρυξη της Βαλέτα», αλλά και η Κροατία με το status του «παρατηρητή», ενώ σημαντική εξέλιξη αποτελεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος για πρώτη φορά από τη Γαλλία να παρακολουθήσει τις εργασίες της Τεχνικής Επιτροπής. Έτσι, δημιουργείται μια νέα δυναμική που ενισχύει τη διαπραγματευτική δύναμη των μεμονωμένων χωρών έναντι των ισχυρών επιχειρηματικών συμφερόντων της φαρμακοβιομηχανίας.

Η συζήτηση σε αυτή τη φάση εστιάζεται στην οριστικοποίηση των βημάτων για την οργάνωση της συλλογικής διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης σε καινοτόμα φάρμακα (ογκολογικά, «ορφανά», βιολογικοί παράγοντες) που έχουν εγκριθεί από τον ΕΜΑ αλλά δεν έχουν ακόμα κυκλοφορήσει και δεν έχουν τιμολογηθεί σε εθνικό επίπεδο. Το κρίσιμο ζήτημα είναι η κατάλληλη πολιτική-τεχνική-νομική προετοιμασία για την επικύρωση από τα κράτη – μέλη των συμφωνιών που θα επιτευχθούν μέσω των κοινών διαπραγματεύσεων.

Στην εισήγηση του ο Υπουργός Υγείας είπε:

«Αγαπητοί συνάδελφοι, Αξιότιμα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ισπανίδα Υπουργό Υγείας για την πρωτοβουλία της να συμμετέχουμε στις εργασίες της Τεχνικής Επιτροπής της Βαλέτα και να ανανεώσουμε τις πολιτικές μας δεσμεύσεις αναφορικά με αυτή την κρίσιμη συνέργεια στην πολιτική του φαρμάκου. Η συνεργασία μας, βασισμένη στις αξίες της καθολικής και ισότιμης φαρμακευτικής κάλυψης των ασθενών μας, έχει ως στόχο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και, κυρίως, την ενίσχυση της διαπραγματευτικής μας ισχύος, η οποία θα διασφαλίσει την πρόσβαση των ασθενών μας στη φαρμακευτική καινοτομία και, παράλληλα, τη σταθερότητα, την αποτελεσματικότητα  και τη βιωσιμότητα των συστημάτων Υγείας των χωρών μας.                 

Αυτό το πρωτόγνωρο εγχείρημα, κατάφερε σε σχετικά σύντομο διάστημα :

1. Να εγκαινιάσει μια πολυμερή διακρατική συμμαχία που γρήγορα ξεπέρασε τα γεωγραφικά όρια του Ευρωπαϊκού Νότου και συνεχίζει να διευρύνεται με νέα μέλη. Σήμερα είχαμε τη χαρά να καλωσορίσουμε στην κοινή μας προσπάθεια τη Σλοβενία.  
2. Να προχωρά σταθερά, με συγκεκριμένα βήματα, εμβαθύνοντας και διευρύνοντας  διαρκώς την ατζέντα των συζητήσεων σε τεχνικό επίπεδο, ενισχύοντας τη συλλογικότητα και την ισότιμη συμβολή όλων των χωρών με στόχο την καλύτερη δυνατή προετοιμασία της από κοινού αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης σε καινοτόμα φάρμακα με τεκμηριωμένη θεραπευτική αξία.
3. Να γίνει αντιληπτό σε όλους ότι πρόκειται για μια σοβαρή, ρεαλιστική και υπολογίσιμη πρωτοβουλία που φιλοδοξεί να αλλάξει το τοπίο στο χώρο του φαρμάκου, ενδυναμώνοντας τη θέση των εθνικών κρατών και την πλευρά των ασθενών στη σχέση τους με τις πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Για 1η ίσως φορά προωθείται έμπρακτα, και όχι μόνο σε επίπεδο διακηρύξεων, η οργανωμένη πολιτική απαίτηση μιας ομάδας ευρωπαϊκών χωρών για «κοινωνικά δίκαιες» και βιώσιμες τιμές στα Φάρμακα Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ).  

Τώρα, λοιπόν, είναι η ώρα της πράξης. Για να υπάρξει μετρήσιμο και αμοιβαία επωφελές αποτέλεσμα των προσπαθειών μας, οφείλουμε να εντατικοποιήσουμε τη συνεργασία μας σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο, να δεσμευτούμε πολιτικά στο μέγιστο δυνατό βαθμό όχι μόνο για τη συνέχιση του εγχειρήματος αλλά και για τη διαφανή και συλλογική διαχείριση των προβλημάτων ή των εμποδίων που θα εμφανιστούν στην πορεία. Είναι προφανής η ανάγκη να προετοιμαστούμε εγκαίρως για τον τρόπο επικύρωσης και τη νομική ισχύ των συμφωνιών που θα έχουν προκύψει μετά από διακρατική διαπραγμάτευση. Καταθέτουμε την ιδέα της διεύρυνσης της Τεχνικής Επιτροπής με εξειδικευμένους νομικούς από κάθε χώρα που θα «θωρακίσουν» το πλαίσιο της έγκρισης και υλοποίησης των συμφωνιών σε εθνικό επίπεδο.

Η «Συμμαχία της Βαλέτα» θα έχει πετύχει τον ιδρυτικό της σκοπό, αν καταφέρει να διασφαλίσει με καλύτερους όρους το κοινωνικό δικαίωμα της ευχερούς πρόσβασης όλων των ασθενών στα αναγκαία φάρμακα, συμβάλλοντας καθοριστικά στην καθολικότητα και στην ισότητα στην Υγεία και στην υγειονομική ασφάλεια των κοινωνιών. Για τη δική μας χώρα, είμαι σίγουρος και για τις δικές σας, το πολιτικό «μήνυμα» είναι σαφές :

• Δεν έχουμε άλλα περιθώρια καθυστερήσεων – είναι ζωτική ανάγκη αυτή η σύνοδος να καταλήξει σε συγκεκριμένο και δεσμευτικό οδικό χάρτη
• Η κατάληξη της διαπραγμάτευσης της τεχνικής επιτροπής της Βάλετα θα είναι η τελική συμφωνία για τις τιμές αποζημίωσης που θα ισχύουν σε όλες τις χώρες- μέλη της συμμαχίας.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να στηρίξει με βάση το ενωσιακό δίκαιο αυτή την εθελοντική συνεργασία, αν πραγματικά θέλουμε να μιλάμε για ενιαία Ευρώπη των πολιτών και των κοινωνικών  δικαιωμάτων.   
• Η φαρμακοβιομηχανία πρέπει να καταλάβει ότι ο δρόμος της διαπραγμάτευσης  αποδεκτών τιμών αποζημίωσης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, είναι δρόμος χωρίς επιστροφή, αλλά και ευκαιρία γρήγορης και εγγυημένης πρόσβασης της φαρμακευτικής καινοτομίας σε μεγάλες αγορές».